celikci
Active member
Türkiye-Mısır görüşmelerinin ikinci tipi Ankara’da başladı: Neler konuşulacak?
Türkiye-Mısır Siyasi istişarelerinin ikinci çeşidi, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ve Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Hamdi Loza başkanlığındaki heyetler içinde Ankara’da Dışişleri Bakanlığı’nda başladı. Görüşmeler iki gün sürecek.
AA’nın diplomatik kaynaklardan aktardığı habere bakılırsa, birinci günkü görüşmelerde ikili bahislerin ele alındığı, yarınki görüşmelerde ise bölgesel konularda görüş alışverişinde bulunulmasının öngörüldüğü öğrenildi. “Tarafların bağlantıların karşılıklı fayda temelinde ilerletilmesini ve normalleştirilmesini amaçladığı” açıklandı.
Türkiye ve Mısır heyetlerinin iki gün süren ve 6 Mayıs’ta Kahire’de tamamlanan istikşafi nitelikli görüşmelerin samimi havada ve kapsamlı içerikte yapıldığı ve iki ülkenin, istişarelerin bu tipinin sonuçlarını değerlendirip müteakip adımları kararlaştıracağı bildirilmişti.
Dışişleri Bakanlığından görüşmenin akabinde yapılan açıklamada, “Görüşmeler samimi havada ve kapsamlı içerikte gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerde ikili mevzuların yanı sıra Libya, Suriye ve Irak’taki durum başta olmak üzere bölgesel hususlar ele alınmış, Doğu Akdeniz’de barış ve güvenliğin sağlanması gereksinimi üzerinde durulmuştur. Taraflar istişarelerin bu çeşidinin sonuçlarını kıymetlendirecek ve müteakip adımları kararlaştıracaktır.” tabirlerine yer verilmişti.
SOMUT ADIM: BÜYÜKELÇİLERİN ATANMASI
BBC Türkçe’de yer alan habere nazaran, Cumhurbaşkanlığı Dış Siyaset Başdanışmanı İbrahim Kalın, 25 Ağustos’ta verdiği bir demeçte, Mısır ile münasebetleri hakikat tabana oturtmak için görüşmelerin devam ettiğini ve bu alanda da yakında “somut adımların” atılmasının öngörülebileceğini lisana getirmişti.
Ankara’da yapılan değerlendirmelerde, en değerli somut adım Türkiye ve Mısır’ın karşılıklı olarak büyükelçi atamaları ve 2013’ten bu yana maslahatgüzar düzeyinde yürütülen diplomatik alakaları olağan seviyeye çıkarmaları olarak görülüyor. Sembolik ehemmiyetinin yanı sıra büyükelçilerin atanması Türkiye ve Mısır içinde uzlaşılan muhtemel bir yol haritasının daha faal ve problemsiz uygulanabilmesi için büyük kıymet taşıyor.
Büyükelçi atanması konusunun birinci çeşit görüşmelerinde de gündeme geldiği lakin Kahire tarafının bu adımın atılması için Türkiye ile başlatılan sürecin kalıcılığı ve somutluğu konusunda daha fazla ispat ve aksiyon gerektiğini tabir ettiği Mısır basınında yer alan yorumlar içindeydı.
ÇAVUŞOĞLU: EKONOMİK MÜNASEBETLERİMİZ SON DERECE DÜZGÜN
Mayıs ayından bu yana yaşanan birtakım gelişmelerin Mısır tarafında memnuniyetle karşılandığı biliniyor lakin bunların diplomatik seviyesi yükseltme sonucuna yol açıp açmayacağı Ankara’daki temaslardan daha sonra görülecek. Ankara görüşmesi akabinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükri içinde gerçekleşecek bir görüşme sürecin geldiği noktayı göstermesi açısından da değerli bir adım olacak.
Çavuşoğlu, bugün katıldığı bir televizyon programında büyükelçi atanması gündemine değindi, bakanlıkta görüşmelerin devam ettiğini bildirdi: “İleriki evrelerde karar verirsek, süreç sonunda karşılıklı büyükelçi atayabiliriz.” sözlerini kullanan Çavuşoğlu Mısır ile ekonomik alakaların son derece düzgün olduğunu kaydetti: “Ülkelerle siz kimi vakit güzel münasebetler ortasında olursunuz, kimi vakit gerginlik olur, bunu ticarete yansıtırsanız yanlışsız olmaz” dedi.
MISIR, MÜSLÜMAN KARDEŞLER JESTİNDEN ŞAD
Mısır’ı mutlu eden gelişmelerden en kıymetlisi Ankara’nın İstanbul’dan yayın yapan muhalif Mısırlı televizyon gazetecilerinin faaliyetlerine son vermesi oldu. Temmuz 2013’te şimdiki Mısır Cumhurbaşkanı Abdel Fettah el-Sisi tarafınca gerçekleştirilen askeri darbe daha sonrası ülkesinden kaçan biroldukca Müslüman Kardeşler üyesi başta İstanbul olmak üzere Türkiye’ye yerleşmiş ve buradan darbeye karşı yayınlar yapmaya başlamışlardı.
Ankara, Müslüman Kardeşler’le ilişkili yayın organları Mekameleen, El Sharq ve Vatan televizyonlarının yayınları ile ilgili birinci müdahalelerini Mayıs ayındaki siyasi istişare görüşmelerindilk evvel yapmıştı. İstihbarat servislerinin temas ortasında olduğu o periyotta Mısır, bu yayınların yapılması müsaade edildiği sürece Türkiye ile olağanlaşmanın gerçekleşmeyeceği iletisini iletmişti.
Bu yayınların evvel tonunun düşürüldüğü sonrasındasında büsbütün yasaklandığı biliniyor. TV yayınları kesilen lakin toplumsal medya araçları üzerinden faaliyetlerini sürdüren Mısırlı muhalif gazeteciler, Haziran ayından itibaren bu mecraları da kullanamaz oldular. İkinci tıp görüşmelerin öncesinde bu sorunun ortadan kalkmış olması değerli bir gelişme olarak görülüyor.
TÜRKİYE’NİN TUNUS SESSİZLİĞİNİ MISIR NOT ETTİ
Türkiye-Mısır münasebetleri açısından Mayıs ayından daha sonra yaşanan en kıymetli gelişmelerden biri de Tunus’ta Cumhurbaşkanı Kays Said’in 25 Temmuz’da Başbakan Hişam el-Meşişi’yi vazifeden alıp Meclis’in yetkilerini 30 gün boyunca dondurması daha sonrası ile başlayan buhran oldu.
İslamcı kimliği ile Müslüman Kardeşler ağının bir kesimi olan Nahda partisinin önderi ve bununla birlikte Meclis Lideri olan Raşid el Gannuşi, Cumhurbaşkanı Said’in sonucunı siyasi bir darbe olarak nitelemiş ve karşı çıkmıştı.
Nahda ve Gannuşi ile hayli âlâ bağlantıları olan Türkiye’nin Tunus’ta gelişmelere nasıl reaksiyon vereceği merak konusu olmuştu. Siyasal İslamcı idarelerine karşı atılan bu çeşit adımlara geçmişte epey sert reaksiyon verip darbecilikle suçlayan Türkiye, Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan bir açıklama haricinde Tunus’taki gelişmeleri gündeme almamayı tercih etti.
Dışişleri açıklamasında “Tunus’ta Cumhuriyet Bayramının kutlandığı 25 Temmuz 2021 tarihinde halkın iradesini temsil eden Meclis’in faaliyetlerinin askıya alınmasından derin telaş duyuyoruz” sözlerine yer verildi. Tunus Cumhurbaşkanı Said’in direkt gaye alınmaması dikkat çekerken, açıklamada “Tunus anayasasının kararları çerçevesinde demokratik meşruiyetin en kısa müddette bir daha tesis edilmesini temenni ediyoruz,” beklentisi de kayda geçirildi. Bu konularda hassaslığı bilinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tunus konusunda tepkisel bir açıklama yapmadı ve tam aksine Tunus Cumhurbaşkanı Said ile 2 Ağustos’ta telefonla görüştü.
Ankara’nın bu mevzuyu siyasi gündemine almaması başta Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır olmak üzere Arap dünyası ile alakalarını olağanlaşma uğraşlarına pürüz oluşturmaktan kaçınmak istemesinin bir göstergesi olarak görüldü. Türk hükümetinin bu yaklaşımı Mısır tarafınca da yakından takip edildi ve reaksiyon vermemesi not edildi.
DOĞU AKDENİZ’DE İSTİKRARLAR DEĞİŞEBİLECEK Mİ?
Türkiye’nin Mısır ile olağanlaşma hedeflerinden biri de Doğu Akdeniz’de Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile yaşadığı münhasır ekonomik bölge tartışmasında elini güçlendirmek. Mısır ile Yunanistan’ın Ağustos 2020’de yaptığı üzere deniz yetkilendirme mutabakatı imzalamak istediğini saklamayan Ankara, bu adımla Doğu Akdeniz’de aleyhine olan dengeyi değiştirmek niyetinde.
Mısır daha evvel Kıbrıs Cumhuriyeti ile de emsal muahede imzalamış ve Yunanistan, Kıbrıs, İsrail, Filistin, Ürdün ve İtalya ile birlikte hidrokarbon faaliyetleri için işbirliği önbakılırsan East Med Forum’un kesimi olmuştu. Mısır, bunun da ötesinde Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan ile ilgilerini stratejik bir seviyeye çıkarmış, imzaladığı savunma mutabakatlarıyla Türkiye’ye de bildiri vermişti.
Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis’i 4 Eylül’de Kahire’de ağırlayan ve savunma, güç üzere alanlarda daha derin işbirliği yapılacağını kaydeden Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, bu adımla Türkiye ile olağanlaşma sürecinin Mısır’ın bölgesinde oluşturduğu iştiraklerden geri adım manasına gelmeyeceğini göstermiş oldu.
Mısır’ın Türkiye ile deniz yetkilendirme muahedesi için süratli hareket etmeyeceği, siyasi sürecin inşa edilmesi kararında teknik çalışmaların başlatılabileceği lakin bunun da vakit alacağı yapılan değerlendirmeler içinde. (BBC Türkçe/AA)
ALINTIDIR
Türkiye-Mısır Siyasi istişarelerinin ikinci çeşidi, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ve Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Hamdi Loza başkanlığındaki heyetler içinde Ankara’da Dışişleri Bakanlığı’nda başladı. Görüşmeler iki gün sürecek.
AA’nın diplomatik kaynaklardan aktardığı habere bakılırsa, birinci günkü görüşmelerde ikili bahislerin ele alındığı, yarınki görüşmelerde ise bölgesel konularda görüş alışverişinde bulunulmasının öngörüldüğü öğrenildi. “Tarafların bağlantıların karşılıklı fayda temelinde ilerletilmesini ve normalleştirilmesini amaçladığı” açıklandı.
Türkiye ve Mısır heyetlerinin iki gün süren ve 6 Mayıs’ta Kahire’de tamamlanan istikşafi nitelikli görüşmelerin samimi havada ve kapsamlı içerikte yapıldığı ve iki ülkenin, istişarelerin bu tipinin sonuçlarını değerlendirip müteakip adımları kararlaştıracağı bildirilmişti.
Dışişleri Bakanlığından görüşmenin akabinde yapılan açıklamada, “Görüşmeler samimi havada ve kapsamlı içerikte gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerde ikili mevzuların yanı sıra Libya, Suriye ve Irak’taki durum başta olmak üzere bölgesel hususlar ele alınmış, Doğu Akdeniz’de barış ve güvenliğin sağlanması gereksinimi üzerinde durulmuştur. Taraflar istişarelerin bu çeşidinin sonuçlarını kıymetlendirecek ve müteakip adımları kararlaştıracaktır.” tabirlerine yer verilmişti.
SOMUT ADIM: BÜYÜKELÇİLERİN ATANMASI
BBC Türkçe’de yer alan habere nazaran, Cumhurbaşkanlığı Dış Siyaset Başdanışmanı İbrahim Kalın, 25 Ağustos’ta verdiği bir demeçte, Mısır ile münasebetleri hakikat tabana oturtmak için görüşmelerin devam ettiğini ve bu alanda da yakında “somut adımların” atılmasının öngörülebileceğini lisana getirmişti.
Ankara’da yapılan değerlendirmelerde, en değerli somut adım Türkiye ve Mısır’ın karşılıklı olarak büyükelçi atamaları ve 2013’ten bu yana maslahatgüzar düzeyinde yürütülen diplomatik alakaları olağan seviyeye çıkarmaları olarak görülüyor. Sembolik ehemmiyetinin yanı sıra büyükelçilerin atanması Türkiye ve Mısır içinde uzlaşılan muhtemel bir yol haritasının daha faal ve problemsiz uygulanabilmesi için büyük kıymet taşıyor.
Büyükelçi atanması konusunun birinci çeşit görüşmelerinde de gündeme geldiği lakin Kahire tarafının bu adımın atılması için Türkiye ile başlatılan sürecin kalıcılığı ve somutluğu konusunda daha fazla ispat ve aksiyon gerektiğini tabir ettiği Mısır basınında yer alan yorumlar içindeydı.
ÇAVUŞOĞLU: EKONOMİK MÜNASEBETLERİMİZ SON DERECE DÜZGÜN
Mayıs ayından bu yana yaşanan birtakım gelişmelerin Mısır tarafında memnuniyetle karşılandığı biliniyor lakin bunların diplomatik seviyesi yükseltme sonucuna yol açıp açmayacağı Ankara’daki temaslardan daha sonra görülecek. Ankara görüşmesi akabinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükri içinde gerçekleşecek bir görüşme sürecin geldiği noktayı göstermesi açısından da değerli bir adım olacak.
Çavuşoğlu, bugün katıldığı bir televizyon programında büyükelçi atanması gündemine değindi, bakanlıkta görüşmelerin devam ettiğini bildirdi: “İleriki evrelerde karar verirsek, süreç sonunda karşılıklı büyükelçi atayabiliriz.” sözlerini kullanan Çavuşoğlu Mısır ile ekonomik alakaların son derece düzgün olduğunu kaydetti: “Ülkelerle siz kimi vakit güzel münasebetler ortasında olursunuz, kimi vakit gerginlik olur, bunu ticarete yansıtırsanız yanlışsız olmaz” dedi.
MISIR, MÜSLÜMAN KARDEŞLER JESTİNDEN ŞAD
Mısır’ı mutlu eden gelişmelerden en kıymetlisi Ankara’nın İstanbul’dan yayın yapan muhalif Mısırlı televizyon gazetecilerinin faaliyetlerine son vermesi oldu. Temmuz 2013’te şimdiki Mısır Cumhurbaşkanı Abdel Fettah el-Sisi tarafınca gerçekleştirilen askeri darbe daha sonrası ülkesinden kaçan biroldukca Müslüman Kardeşler üyesi başta İstanbul olmak üzere Türkiye’ye yerleşmiş ve buradan darbeye karşı yayınlar yapmaya başlamışlardı.
Ankara, Müslüman Kardeşler’le ilişkili yayın organları Mekameleen, El Sharq ve Vatan televizyonlarının yayınları ile ilgili birinci müdahalelerini Mayıs ayındaki siyasi istişare görüşmelerindilk evvel yapmıştı. İstihbarat servislerinin temas ortasında olduğu o periyotta Mısır, bu yayınların yapılması müsaade edildiği sürece Türkiye ile olağanlaşmanın gerçekleşmeyeceği iletisini iletmişti.
Bu yayınların evvel tonunun düşürüldüğü sonrasındasında büsbütün yasaklandığı biliniyor. TV yayınları kesilen lakin toplumsal medya araçları üzerinden faaliyetlerini sürdüren Mısırlı muhalif gazeteciler, Haziran ayından itibaren bu mecraları da kullanamaz oldular. İkinci tıp görüşmelerin öncesinde bu sorunun ortadan kalkmış olması değerli bir gelişme olarak görülüyor.
TÜRKİYE’NİN TUNUS SESSİZLİĞİNİ MISIR NOT ETTİ
Türkiye-Mısır münasebetleri açısından Mayıs ayından daha sonra yaşanan en kıymetli gelişmelerden biri de Tunus’ta Cumhurbaşkanı Kays Said’in 25 Temmuz’da Başbakan Hişam el-Meşişi’yi vazifeden alıp Meclis’in yetkilerini 30 gün boyunca dondurması daha sonrası ile başlayan buhran oldu.
İslamcı kimliği ile Müslüman Kardeşler ağının bir kesimi olan Nahda partisinin önderi ve bununla birlikte Meclis Lideri olan Raşid el Gannuşi, Cumhurbaşkanı Said’in sonucunı siyasi bir darbe olarak nitelemiş ve karşı çıkmıştı.
Nahda ve Gannuşi ile hayli âlâ bağlantıları olan Türkiye’nin Tunus’ta gelişmelere nasıl reaksiyon vereceği merak konusu olmuştu. Siyasal İslamcı idarelerine karşı atılan bu çeşit adımlara geçmişte epey sert reaksiyon verip darbecilikle suçlayan Türkiye, Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan bir açıklama haricinde Tunus’taki gelişmeleri gündeme almamayı tercih etti.
Dışişleri açıklamasında “Tunus’ta Cumhuriyet Bayramının kutlandığı 25 Temmuz 2021 tarihinde halkın iradesini temsil eden Meclis’in faaliyetlerinin askıya alınmasından derin telaş duyuyoruz” sözlerine yer verildi. Tunus Cumhurbaşkanı Said’in direkt gaye alınmaması dikkat çekerken, açıklamada “Tunus anayasasının kararları çerçevesinde demokratik meşruiyetin en kısa müddette bir daha tesis edilmesini temenni ediyoruz,” beklentisi de kayda geçirildi. Bu konularda hassaslığı bilinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tunus konusunda tepkisel bir açıklama yapmadı ve tam aksine Tunus Cumhurbaşkanı Said ile 2 Ağustos’ta telefonla görüştü.
Ankara’nın bu mevzuyu siyasi gündemine almaması başta Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır olmak üzere Arap dünyası ile alakalarını olağanlaşma uğraşlarına pürüz oluşturmaktan kaçınmak istemesinin bir göstergesi olarak görüldü. Türk hükümetinin bu yaklaşımı Mısır tarafınca da yakından takip edildi ve reaksiyon vermemesi not edildi.
DOĞU AKDENİZ’DE İSTİKRARLAR DEĞİŞEBİLECEK Mİ?
Türkiye’nin Mısır ile olağanlaşma hedeflerinden biri de Doğu Akdeniz’de Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile yaşadığı münhasır ekonomik bölge tartışmasında elini güçlendirmek. Mısır ile Yunanistan’ın Ağustos 2020’de yaptığı üzere deniz yetkilendirme mutabakatı imzalamak istediğini saklamayan Ankara, bu adımla Doğu Akdeniz’de aleyhine olan dengeyi değiştirmek niyetinde.
Mısır daha evvel Kıbrıs Cumhuriyeti ile de emsal muahede imzalamış ve Yunanistan, Kıbrıs, İsrail, Filistin, Ürdün ve İtalya ile birlikte hidrokarbon faaliyetleri için işbirliği önbakılırsan East Med Forum’un kesimi olmuştu. Mısır, bunun da ötesinde Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan ile ilgilerini stratejik bir seviyeye çıkarmış, imzaladığı savunma mutabakatlarıyla Türkiye’ye de bildiri vermişti.
Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis’i 4 Eylül’de Kahire’de ağırlayan ve savunma, güç üzere alanlarda daha derin işbirliği yapılacağını kaydeden Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, bu adımla Türkiye ile olağanlaşma sürecinin Mısır’ın bölgesinde oluşturduğu iştiraklerden geri adım manasına gelmeyeceğini göstermiş oldu.
Mısır’ın Türkiye ile deniz yetkilendirme muahedesi için süratli hareket etmeyeceği, siyasi sürecin inşa edilmesi kararında teknik çalışmaların başlatılabileceği lakin bunun da vakit alacağı yapılan değerlendirmeler içinde. (BBC Türkçe/AA)
ALINTIDIR