Uygarlıklar tarihinin gelişmesine yer oluşturmuş coğrafya modüllerinden Ege’de, denizinin maviliği ile kıyılarının yeşilliğini buluşturmuş bir yerleşim merkezi vardır: İzmir. Kentin, körfezinin kıyı hoşluklarının hepsini birden toplu olarak zirveden nazarann Belkahve ismini taşıyan bir özel mevkide Dumlupınar’dan gelen Gazi Mustafa Kemal ve yakın etrafı 9 Eylül 1922 günü sabahın erken saatlerinde bir sabah duraklaması yaparlar. Zirveden aşağı bakışta İzmir kentinin ve mükemmel doğal etrafının hoşluklarını de bir fincan kahve ile yudumluyor olmak alabildiğine keyifli bir ögedir. Lakin bunu derin bir mutluluğa çeviren öğe kıyıdan Belkahve Tepeleri’ne hızla tırmanan atlı zeybeklerin getirdiği haberlerdir: Son müstevli gemisi de İzmir Körfezi’nden ayrılmıştır. Kaçanların son saniye hıncıyla oluşturduğu yanma, yıkılma tahribatına rağmen kent kurtulmuştur lakin orada kurtulan yalnızca bir kent değildir; bir toplumun ve bir ülkenin geleceğidir.
MEDENİYET DERSİ
9 Eylül gününün ilerleyen saatlerinde büyük Gazi, Karşıyaka ve İzmir kordonlarından İzmir Körfezi’ne zafer selamları göndermektedir. Bu ortada uygarlık tarihine geçecek bir barışçıl insanlık dersi verme fırsatı da bulmuştur. bir süre evvel Yunan hükümdarının İzmir’e gelişinde konuk olacağı Karşıyaka’daki yere girerken yere serili Türk bayrağını çiğnemiş bulunmasına nazire olarak Gazi’nin de kalacağı yerin girişinde Yunan bayrağını çiğneyeceği vehmedilir. halbuki, büyük adam yolu üzerine serilmiş Yunan bayrağını oradan hürmet ile kaldırtır; kendisini bekleyen İzmir Genel Valisi/Yunan Yüksek Komiseri Aristidis Stergiadis’e Yunanistan’a serbestçe dönme müsaadesi verir.
ÇOK SESLİ, UYGAR
Tarihe Akdeniz Uygarlıkları olarak geçmiş toplumsal oluşumlar ortasında Ege Denizi etrafında kendini göstermiş olanlar başka bir paha ve mana taşırlar. Değişik lisanlar konuşan, farklı inanç oluşumlarının peşinde giden bir epeyce insan kümesi buralarda birbirleriyle kaynaşmıştır. Çeşni ve epeyce çeşitlilik bu bölgelerin belirleyici özelliğidir. Ortalarında kimi vakit hengame eden lakin uzun soluklu ilgilerde barışmayı beceren bu toplum kümeleri çeşnisi ortasında İzmir kendisine daima baş köşelerde yer bulur olmuştu. Çok daha sonraları gelen ulusal ve dinî bağnazlık yaklaşımları çerçevesinde oralara yerleşmiş olan toplum kesimleri birbirlerini suçlayıcı değerlendirmelerde bulunmuşlardır. Çok kestirmeden ve anlamsız halde yakıştırılmış bulunan “Gâvur İzmir” deyişi aslında Ege çeşniciliğini küçümseyen bir haksızlığı da lisana getirmektedir. Orada fazlaca renk vardır; fazlaca değişik toplumsal kümeler yan yanadır ve onların komşuluklarının yaratmış olduğu toplumsal buluşmalar, aslında, uygar bir nitelik taşır. Bu manada İzmir gâvur değil, daima uygar bir yerleşim merkezi olmuştur; daima o denli kalacaktır.
1920’ler ve 1930’lar boyunca verilen yeni ve çağdaş bir Türkiye yaratma gayretinde İzmir’e özel nazaranvler düştüğü bilinegelir. Yanmış, yıkılmış mahallelerin temizlenmesi, orada ortaya çıkan yeni arazi kesimleri üzerinde akılcı, ayrıyeten Kurtuluş Savaşı simgelerimizi yansıtan vefalı bir sokak, cadde ve meydan düzenlemesiyle kent dokusu oluşturulmasında başarılı bir belediyecilik örneği gösterilmiş olduğu bilinir. Asıl mesleği tıp doktorluğu olan 1931-1941 devrinin İzmir Belediye Lideri Behçet Uz’un akılcı bir kentsel gelişim yaklaşımı liderliğini yapmış olması daima hürmet ile hatırlanır.
Cumhuriyet Periyodu ömür kesiminde İzmir memleketler arası bir akılcılık geçmişinin besleyiciliği ile düzgün bir kentsel ilerleme ve yenileme çabalarını sergileme arayışı ortasında olmuştur. İstanbul’daki kadar yaygın olmamakla bir arada Batı lisanlarında eğitim veren orta ve lise seviyesinde okullara İzmir de sahip olagelmiştir. Ayrıyeten, ülke çapında bir saygınlığa sahip olan İzmir Atatürk Lisesi çağdaş eğitsel gelişimin simgelerinden biri olarak daima dikkat çekmiştir. Üretken, yaratıcı, beraberliği ve özgür bir dünyayı hedefleyen ögelerle birlikte İzmir, siyaset arenasında da daima var olmuş ve birbirinden farklı dünya görüşlerinin hem tersliğini birebir vakitte bütünleyiciliğini birlikte hayatış bir kenttir. Geçmişte “Demokrat Parti” oluşumuna yol açacak arayışların merkezlerinden biri olarak İzmir bilinirdi. Daha yakın devirlerdeki toplumsal demokrat ve halkçı sosyo-kültürel arayışlarda da İzmir’in liderlik sorumluluğu da taşıyarak bakılırsav yapmakta olduğu kıvançla izlenmektedir.
9 Eylül tarihinin yalnızca İzmir için değil tüm ülkemiz için bir kurtuluşun ve değişimin simgesi olduğunu bir defa daha ve daima hatırlayalım. Evet, İzmir bu biçimde bir İzmir, 9 Eylül bu biçimde bir 9 Eylül’dür. Birçok 9 Eylül’lere…
MEDENİYET DERSİ
9 Eylül gününün ilerleyen saatlerinde büyük Gazi, Karşıyaka ve İzmir kordonlarından İzmir Körfezi’ne zafer selamları göndermektedir. Bu ortada uygarlık tarihine geçecek bir barışçıl insanlık dersi verme fırsatı da bulmuştur. bir süre evvel Yunan hükümdarının İzmir’e gelişinde konuk olacağı Karşıyaka’daki yere girerken yere serili Türk bayrağını çiğnemiş bulunmasına nazire olarak Gazi’nin de kalacağı yerin girişinde Yunan bayrağını çiğneyeceği vehmedilir. halbuki, büyük adam yolu üzerine serilmiş Yunan bayrağını oradan hürmet ile kaldırtır; kendisini bekleyen İzmir Genel Valisi/Yunan Yüksek Komiseri Aristidis Stergiadis’e Yunanistan’a serbestçe dönme müsaadesi verir.
ÇOK SESLİ, UYGAR
Tarihe Akdeniz Uygarlıkları olarak geçmiş toplumsal oluşumlar ortasında Ege Denizi etrafında kendini göstermiş olanlar başka bir paha ve mana taşırlar. Değişik lisanlar konuşan, farklı inanç oluşumlarının peşinde giden bir epeyce insan kümesi buralarda birbirleriyle kaynaşmıştır. Çeşni ve epeyce çeşitlilik bu bölgelerin belirleyici özelliğidir. Ortalarında kimi vakit hengame eden lakin uzun soluklu ilgilerde barışmayı beceren bu toplum kümeleri çeşnisi ortasında İzmir kendisine daima baş köşelerde yer bulur olmuştu. Çok daha sonraları gelen ulusal ve dinî bağnazlık yaklaşımları çerçevesinde oralara yerleşmiş olan toplum kesimleri birbirlerini suçlayıcı değerlendirmelerde bulunmuşlardır. Çok kestirmeden ve anlamsız halde yakıştırılmış bulunan “Gâvur İzmir” deyişi aslında Ege çeşniciliğini küçümseyen bir haksızlığı da lisana getirmektedir. Orada fazlaca renk vardır; fazlaca değişik toplumsal kümeler yan yanadır ve onların komşuluklarının yaratmış olduğu toplumsal buluşmalar, aslında, uygar bir nitelik taşır. Bu manada İzmir gâvur değil, daima uygar bir yerleşim merkezi olmuştur; daima o denli kalacaktır.
1920’ler ve 1930’lar boyunca verilen yeni ve çağdaş bir Türkiye yaratma gayretinde İzmir’e özel nazaranvler düştüğü bilinegelir. Yanmış, yıkılmış mahallelerin temizlenmesi, orada ortaya çıkan yeni arazi kesimleri üzerinde akılcı, ayrıyeten Kurtuluş Savaşı simgelerimizi yansıtan vefalı bir sokak, cadde ve meydan düzenlemesiyle kent dokusu oluşturulmasında başarılı bir belediyecilik örneği gösterilmiş olduğu bilinir. Asıl mesleği tıp doktorluğu olan 1931-1941 devrinin İzmir Belediye Lideri Behçet Uz’un akılcı bir kentsel gelişim yaklaşımı liderliğini yapmış olması daima hürmet ile hatırlanır.
Cumhuriyet Periyodu ömür kesiminde İzmir memleketler arası bir akılcılık geçmişinin besleyiciliği ile düzgün bir kentsel ilerleme ve yenileme çabalarını sergileme arayışı ortasında olmuştur. İstanbul’daki kadar yaygın olmamakla bir arada Batı lisanlarında eğitim veren orta ve lise seviyesinde okullara İzmir de sahip olagelmiştir. Ayrıyeten, ülke çapında bir saygınlığa sahip olan İzmir Atatürk Lisesi çağdaş eğitsel gelişimin simgelerinden biri olarak daima dikkat çekmiştir. Üretken, yaratıcı, beraberliği ve özgür bir dünyayı hedefleyen ögelerle birlikte İzmir, siyaset arenasında da daima var olmuş ve birbirinden farklı dünya görüşlerinin hem tersliğini birebir vakitte bütünleyiciliğini birlikte hayatış bir kenttir. Geçmişte “Demokrat Parti” oluşumuna yol açacak arayışların merkezlerinden biri olarak İzmir bilinirdi. Daha yakın devirlerdeki toplumsal demokrat ve halkçı sosyo-kültürel arayışlarda da İzmir’in liderlik sorumluluğu da taşıyarak bakılırsav yapmakta olduğu kıvançla izlenmektedir.
9 Eylül tarihinin yalnızca İzmir için değil tüm ülkemiz için bir kurtuluşun ve değişimin simgesi olduğunu bir defa daha ve daima hatırlayalım. Evet, İzmir bu biçimde bir İzmir, 9 Eylül bu biçimde bir 9 Eylül’dür. Birçok 9 Eylül’lere…