Obezite, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafınca “sağlığı bozacak ölçüde bedende çok yağ birikmesi” olarak tanımlanmaktadır. Yetişkin erkeklerde beden yükünün ortalama %15-20’sini, bayanlarda ise %25-30’unu yağ dokusu oluşturur. Erkeklerde bu oranın %25, bayanlarda ise %30’un üzerine çıkması durumu obezite olarak tanımlanır.
Türkiye’de de obezite prevalansı gelişmiş batılı ülkelerden aşağı kalmamakta, bilhassa bayanlarda %30’ların üzerinde besbelli yüksek oranlara ulaşmaktadır. Türkiye Diyabet, Obezite ve Hipertansiyon Epidemiyolojisi Araştırması (TURDEP-2) çalışmasında Türk erişkin toplumunda 1998’de %22,3 olan obezite prevalansının %40 artarak 2010’da %31,2’ye ulaştığı görülmüştür. Bayanlarda obezite prevalansı %44, erkeklerde ise %27 olarak saptanmış ve son 12 yılda prevalansın bayanlarda %34, erkeklerde ise %107 arttığı bildirilmiştir. TURDEP 2 çalışmasında morbid obezlerin (BKİ.40kg/m2) oranı ise %1’den %3,1’e yükselmiştir. Ülkemizde 5 yılda bir yenidenlanan 15-49 yaş kümesi bayanların çalışma kapsamına alındığı Türkiye Nüfus ve Sıhhat Araştırması (TNSA) sonuçları incelendiğinde de obezitenin bayan nüfusta giderek arttığı görülmektedir.
Obezite niçinleri
Günümüzde obezitenin en sık sebebi güç ağır besinlere kolay ulaşılması ve durağan hayattır. Alınan güç harcanan güçten çok olursa güç fazlası yağ biçiminde depolanır. Obeziteye niye olan durumlar:
Obezite sıklığının süratli artışını durdurmanın en kıymetli yolu bireylerin obez olmalarını önlemektir. Bu emelle topluma dönük hakikat ve ispata dayalı bilimsel uygulamalar çocukluktan itibaren başlatılmalıdır. Temel olarak iki konu önemsenmelidir. Bunlar:
“Yeterli ve istikrarlı beslenme” büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak hayatın sürdürülebilmesi için gerekli olan güç ve besin ögelerinin her birinin kâfi ölçülerde alınması ve bedende uygun biçimde kullanılmasıdır.
İnsan hayatı için ihtiyaç duyulandan fazla güç alınması kararı ortaya çıkan, bedende yağ ölçüsünün artması durumu “fazla kiloluluk” ve “obezite”dir.
Güç İstikrarı: Alınan Güç = Harcanan Güç
Fazla kilolu yahut obez olmak; hipertansiyon, hiperlipidemi, kalp-damar hastalıkları, inme, Tip 2 diyabet, birtakım kanser cinsleri, kas-eklem hastalıkları ve teneffüs sistemi hastalıkları üzere bir epey sıhhat meseleleri riskini artırır.
Kâfi ve İstikrarlı Beslenme Teklifleri
Günlük güç alımının dengelenmesi ve fizikî aktivitenin artırılması ile beden tartısını kontrol altına almak muhtemeldir. Kâfi ve istikrarlı beslenme için 5 temel besin kümesinde yer alan besinler, diyetisyen tarafınca belirlenen biçimde her bireye has ölçülerde tüketilmelidir. Temel besin kümeleri:
Kişinin günlük güç alımı, haftada 0,5-1 kg beden yük kaybını sağlayacak biçimde güç alımı belirlenir. Günlük gücün yaklaşık olarak %12-15’i proteinlerden sağlanmalı, hayvansal ve bitkisel kaynaklardan istikrarlı olarak tüketilmelidir. Yağda çözünen vitaminlerin (A, D, E, K vitaminleri) bedende kullanmasını sağlamak için diyetin yağ ölçüsü gücün %15-20’nin altına düşmemelidir. Diyet yağ içeriğini dengelemek için;
Türkiye’de de obezite prevalansı gelişmiş batılı ülkelerden aşağı kalmamakta, bilhassa bayanlarda %30’ların üzerinde besbelli yüksek oranlara ulaşmaktadır. Türkiye Diyabet, Obezite ve Hipertansiyon Epidemiyolojisi Araştırması (TURDEP-2) çalışmasında Türk erişkin toplumunda 1998’de %22,3 olan obezite prevalansının %40 artarak 2010’da %31,2’ye ulaştığı görülmüştür. Bayanlarda obezite prevalansı %44, erkeklerde ise %27 olarak saptanmış ve son 12 yılda prevalansın bayanlarda %34, erkeklerde ise %107 arttığı bildirilmiştir. TURDEP 2 çalışmasında morbid obezlerin (BKİ.40kg/m2) oranı ise %1’den %3,1’e yükselmiştir. Ülkemizde 5 yılda bir yenidenlanan 15-49 yaş kümesi bayanların çalışma kapsamına alındığı Türkiye Nüfus ve Sıhhat Araştırması (TNSA) sonuçları incelendiğinde de obezitenin bayan nüfusta giderek arttığı görülmektedir.
Obezite niçinleri
Günümüzde obezitenin en sık sebebi güç ağır besinlere kolay ulaşılması ve durağan hayattır. Alınan güç harcanan güçten çok olursa güç fazlası yağ biçiminde depolanır. Obeziteye niye olan durumlar:
İstikrarsız Beslenme
Yetersiz Fizikî Aktivite
Endokrin Hastalıklar (Diyabet, Tiroid Vb.)
Obezite Ile Seyirli Genetik Sendromlar
İlaçlar
Yaş
Cinsiyet (Kadın)
Eğitim Seviyesi
Evlilik
Gebelik Sayısı Ve Doğumlar Ortası Müddet
Beslenme Alışkanlıkları
Sigaranın Bırakılması Ve Alkol Alışkanlığı
Sosyo-Kültürel Ve Sosyo-Ekonomik Durum
Genetik Faktörler
Arkadaşlarının Yahut Aile Bireylerinin Obez Olduğu Bir Etrafta Yaşamak
Tip 2 DM
Kardiyovasküler Hastalıklar
Sindirim Sistemi Hastalıkları
Nörolojik Hastalıklar
Teneffüs Sistemi Hastalıkları
Kanser (Özellikle Hormona Has Kanserler)
Obezite sıklığının süratli artışını durdurmanın en kıymetli yolu bireylerin obez olmalarını önlemektir. Bu emelle topluma dönük hakikat ve ispata dayalı bilimsel uygulamalar çocukluktan itibaren başlatılmalıdır. Temel olarak iki konu önemsenmelidir. Bunlar:
Obezite Konusunda Eğitim (Çocukluktan Itibaren)
Kâfi Ve İstikrarlı Beslenme
Fizikî Aktivite Yapılmasıdır.
“Yeterli ve istikrarlı beslenme” büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak hayatın sürdürülebilmesi için gerekli olan güç ve besin ögelerinin her birinin kâfi ölçülerde alınması ve bedende uygun biçimde kullanılmasıdır.
İnsan hayatı için ihtiyaç duyulandan fazla güç alınması kararı ortaya çıkan, bedende yağ ölçüsünün artması durumu “fazla kiloluluk” ve “obezite”dir.
Güç İstikrarı: Alınan Güç = Harcanan Güç
Fazla kilolu yahut obez olmak; hipertansiyon, hiperlipidemi, kalp-damar hastalıkları, inme, Tip 2 diyabet, birtakım kanser cinsleri, kas-eklem hastalıkları ve teneffüs sistemi hastalıkları üzere bir epey sıhhat meseleleri riskini artırır.
Kâfi ve İstikrarlı Beslenme Teklifleri
Günlük güç alımının dengelenmesi ve fizikî aktivitenin artırılması ile beden tartısını kontrol altına almak muhtemeldir. Kâfi ve istikrarlı beslenme için 5 temel besin kümesinde yer alan besinler, diyetisyen tarafınca belirlenen biçimde her bireye has ölçülerde tüketilmelidir. Temel besin kümeleri:
Süt Ve Eserleri
Et, Et Eserleri, Yumurta, Kuru Baklagiller Ve Yağlı Tohumlar
Zerzevat
Meyve
Ekmek Ve Öbür Tahıl Eserleridir.
Kişinin günlük güç alımı, haftada 0,5-1 kg beden yük kaybını sağlayacak biçimde güç alımı belirlenir. Günlük gücün yaklaşık olarak %12-15’i proteinlerden sağlanmalı, hayvansal ve bitkisel kaynaklardan istikrarlı olarak tüketilmelidir. Yağda çözünen vitaminlerin (A, D, E, K vitaminleri) bedende kullanmasını sağlamak için diyetin yağ ölçüsü gücün %15-20’nin altına düşmemelidir. Diyet yağ içeriğini dengelemek için;
Kızartma Yerine Izgara, Haşlama, Buharda Ve Fırında Pişirme halleri Seçilmelidir.
Az Yağlı Süt Ve Eserleri Tercih Edilmelidir.
Kaymak, Krema, Mayonez Üzere Yağ Içeriği Yüksek Besinlerden Uzak Durulmalıdır,
Yağsız Kırmızı Et, Balık, Derisiz Beyaz Et Tercih Edilmelidir.
Sucuk, Sosis, Salam, Pastırma Üzere Besinler Yüksek Yağ Içerikleri niçiniyle Tercih Edilmemelidir.
Yüksek Sıcaklık Derecelerine Maruz Bırakılarak Pişirilmiş Pastacılık Eserleri Ve Kızartmalardan Trans Yağ Içerikleri Yüksek Olduğundan Kaçınılmalıdır.
Krema Içeriği Yüksek Kafeinli Içecekler Sık Tüketilmemelidir
Her Öğünde Taze Sebzelerden Hazırlanmış Salata Tüketilmelidir.
Kabuklu Yenebilen Meyveler Yıkandıktan daha sonra Kabuklarıyla Yenmelidir.
Meyvelerin Suyu Yerine Kendisini Tercih Edilmelidir.
Şekerle Tatlandırılmış Içecek Tüketimi Sonlandırmalı Yahut Tüketiminden Uzak Durulmalıdır.