Mehmet Hanifi GÜLEL
Türkiye’de son senelerda yaşanan kuraklıkla birlikte hayvan yemi sorunu da her geçen gün artıyor. Yem meblağlarının yüksek olması ve hammadde yetersizliğinden dolayı başta sera atıkları olmak üzere alternatif yem üretimi üzerinde çalışılıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı datalarına göre Türkiye’de her yıl yaklaşık 55 milyon ton biyokütle varlığın ortaya çıktığını kaydeden Elmas Tarım Genel Müdürü Necdet Elmas, “Atık ve geri kazanımı konusunda yaptığımız 20 yıla aşkın saha çalışmalarına bakılırsa yıllık 35 milyon ton bitki atık ve artıklarının ortaya çıktığını öngörüyoruz. Gerekli düzenlemelerle yılda 25 milyon ton ziraî atık yem olarak kıymetlendirilebilir. Yalnızca yerli teknoloji kullanılarak yılda yaklaşık 25 milyar TL bedelinde ziraî silaj yem üretimi mümkün” dedi.
3 üniversitede numuneler tahlil edildi
Ziraî artıkların üretildikleri tarım eserinin sahip olduğu bileşenlerden oluştuğunu aktaran Elmas, projelerinin ziraî atıkların besicilikte yem olarak kullanılması için numuneleri tahlil ettiklerini belirtti. Tahlil sonuçlarının projelerini desteklemesiyle Ar-Ge çalışmalarını besicilik ve yem konusunda uzman 3 üniversiteden de dayanak alarak çalışmalarını ilerlettiklerini aktaran Elmas, “Tarımsal atıkların biyolojik bozulmaya uğramasına meydan vermeden toplanıp yeme dönüştürülmesi gerekiyor. Yem ortasında küflenmiş öge olması yemin verildiği hayvanın kısa müddette vefatına yol açabilir. Üretim metodumuz eserin insanlara sunumundaki hijyen kurallarına misal şartlarda besi hayvanlarına sunulması anlayışı ile yapılıyor. Projemizde, toprak ve su ile teması kesilen bitkiler yakın arada konseyi yem üretim ünitesine getirilir yıkama, ayrıştırma, parçalama, katkı ve maya ekleme ile paketleme kısımlarından oluşan üretim sınırında 500 ve 1.000 kg balya yahut 25 ve 50 kg. paketlenmiş biçimde satışa sunuyoruz” diye konuştu.
Ziraî atıkların kaynağı mısır silajından fazla
Ziraî atık silajı ile mısır silajının farklılıklarının stratejik açıdan kıymetlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Elmas, ziraî atıkların mısır silajı ile kıyaslanamayacak büyüklükte kaynak oluşturduğunu söz etti. Gerekli düzenlemeler ile her yıl 25 milyon ton ziraî atığın geri kazanılabileceğini öne süren Elmas, ziraî silaj yeminin bitkilerin etrafa ziyan veren devasa boyuttaki çöp olarak israf edilmesi yerine etrafa ve ulusal iktisada değerli boyutta katkı verecek yüksek katma bedelli, yerli ve ulusal alternatif bir kaynak olduğunu kaydetti.
7,5 milyar TL’lik pazar
Ziraî atıkların besicilik kesiminin kaba yem sıkıntısını süratli, ekonomik ve kalıcı olarak çözebilecek tek kaynak olduğuna dikkat çeken Elmas, “Ayrıca çevreci, sıfır atık anlayışına da uyumlu ve ziraî atıklardan elde edilen yemin fiyatı mısır silajına bakılırsa daha ucuz. Ziraî artıklardan üretilen silaj hem besin pahaları daha yüksektir birebir vakitte hayvan metabolizmasına ve sıhhatine olumlu katkıları başka hiç bir yemde olmadığı kadar fazladır. Dolaysıyla süt ve besicilik üretimi için ziraî atıklardan elde edilen yem alternatif olabilir. Her iki çeşit besicilikte de hayvanlara verilen kaba yem oranı yüzde 30-60 düzeyinde. bir daha mısır silajı üretiminde yalnızca depolama süreci bulunurken, ziraî atıklardan silaj yem üretiminde ise fabrikasyon süreci var. Bu safhada hammaddenin zenginleştirilmesi gerekli görülen bileşenlerin uygun katkılar ile uygunlaştırılması de yapılarak besin bedeli artırılabilir. Her yıl üretilecek silaj yem ölçüsü 10 milyon ton olsa bu günkü mısır silajı bedeli ile yaklaşık 7,5 milyar TL bedelinde bir pazar oluşturur” açıklamasında bulundu.
Sera atığı bitkileri yem potansiyeli taşıyor
Sera atıklarının bitkilerin sap ve yapraklarından oluştuğunu bildiren Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Kısmı Kısım Lideri Prof. Dr. M. Numan Oğuz, bitkilerin bilhassa yaprak kısımlarının besin bedeli öteki kısımlarından yüksek olduğunu deklare etti.
Oğuz, şu biçimde devam etti: “Sera atığı bitkiler âlâ birer potansiyel kaba yem (lifli gıda) deposudur. Her sera atığı farklı besin kıymetine sahip olabiliyor. Ölçtüğümüz sera atığı numunelerinden bir biber numunesinin proteini âlâ kaliteli yonca kuru otuna (%18) yakın çıkarken, bir domates atığının protein oranı karışıl çayır otuna (%15) yakın çıktı. Güç kıymetleri de körpelik ve kartlaşma durumuna nazaran mısır silajına yahut buğday samanına yakın çıkabilir. bir daha de her durumda da kaba yem olarak değerlendirilme potansiyeli mevcut. Sera atıklarında tarım ilacı kalıntısı bulunması ihtimali kaygı verici, lakin bu durum arınma vakti geçtikten daha sonra sera atıklarının toplanmasına dikkat edilmesi gerekir” dedi.
Türkiye’de son senelerda yaşanan kuraklıkla birlikte hayvan yemi sorunu da her geçen gün artıyor. Yem meblağlarının yüksek olması ve hammadde yetersizliğinden dolayı başta sera atıkları olmak üzere alternatif yem üretimi üzerinde çalışılıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı datalarına göre Türkiye’de her yıl yaklaşık 55 milyon ton biyokütle varlığın ortaya çıktığını kaydeden Elmas Tarım Genel Müdürü Necdet Elmas, “Atık ve geri kazanımı konusunda yaptığımız 20 yıla aşkın saha çalışmalarına bakılırsa yıllık 35 milyon ton bitki atık ve artıklarının ortaya çıktığını öngörüyoruz. Gerekli düzenlemelerle yılda 25 milyon ton ziraî atık yem olarak kıymetlendirilebilir. Yalnızca yerli teknoloji kullanılarak yılda yaklaşık 25 milyar TL bedelinde ziraî silaj yem üretimi mümkün” dedi.
3 üniversitede numuneler tahlil edildi
Ziraî artıkların üretildikleri tarım eserinin sahip olduğu bileşenlerden oluştuğunu aktaran Elmas, projelerinin ziraî atıkların besicilikte yem olarak kullanılması için numuneleri tahlil ettiklerini belirtti. Tahlil sonuçlarının projelerini desteklemesiyle Ar-Ge çalışmalarını besicilik ve yem konusunda uzman 3 üniversiteden de dayanak alarak çalışmalarını ilerlettiklerini aktaran Elmas, “Tarımsal atıkların biyolojik bozulmaya uğramasına meydan vermeden toplanıp yeme dönüştürülmesi gerekiyor. Yem ortasında küflenmiş öge olması yemin verildiği hayvanın kısa müddette vefatına yol açabilir. Üretim metodumuz eserin insanlara sunumundaki hijyen kurallarına misal şartlarda besi hayvanlarına sunulması anlayışı ile yapılıyor. Projemizde, toprak ve su ile teması kesilen bitkiler yakın arada konseyi yem üretim ünitesine getirilir yıkama, ayrıştırma, parçalama, katkı ve maya ekleme ile paketleme kısımlarından oluşan üretim sınırında 500 ve 1.000 kg balya yahut 25 ve 50 kg. paketlenmiş biçimde satışa sunuyoruz” diye konuştu.
Ziraî atıkların kaynağı mısır silajından fazla
Ziraî atık silajı ile mısır silajının farklılıklarının stratejik açıdan kıymetlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Elmas, ziraî atıkların mısır silajı ile kıyaslanamayacak büyüklükte kaynak oluşturduğunu söz etti. Gerekli düzenlemeler ile her yıl 25 milyon ton ziraî atığın geri kazanılabileceğini öne süren Elmas, ziraî silaj yeminin bitkilerin etrafa ziyan veren devasa boyuttaki çöp olarak israf edilmesi yerine etrafa ve ulusal iktisada değerli boyutta katkı verecek yüksek katma bedelli, yerli ve ulusal alternatif bir kaynak olduğunu kaydetti.
7,5 milyar TL’lik pazar
Ziraî atıkların besicilik kesiminin kaba yem sıkıntısını süratli, ekonomik ve kalıcı olarak çözebilecek tek kaynak olduğuna dikkat çeken Elmas, “Ayrıca çevreci, sıfır atık anlayışına da uyumlu ve ziraî atıklardan elde edilen yemin fiyatı mısır silajına bakılırsa daha ucuz. Ziraî artıklardan üretilen silaj hem besin pahaları daha yüksektir birebir vakitte hayvan metabolizmasına ve sıhhatine olumlu katkıları başka hiç bir yemde olmadığı kadar fazladır. Dolaysıyla süt ve besicilik üretimi için ziraî atıklardan elde edilen yem alternatif olabilir. Her iki çeşit besicilikte de hayvanlara verilen kaba yem oranı yüzde 30-60 düzeyinde. bir daha mısır silajı üretiminde yalnızca depolama süreci bulunurken, ziraî atıklardan silaj yem üretiminde ise fabrikasyon süreci var. Bu safhada hammaddenin zenginleştirilmesi gerekli görülen bileşenlerin uygun katkılar ile uygunlaştırılması de yapılarak besin bedeli artırılabilir. Her yıl üretilecek silaj yem ölçüsü 10 milyon ton olsa bu günkü mısır silajı bedeli ile yaklaşık 7,5 milyar TL bedelinde bir pazar oluşturur” açıklamasında bulundu.
Sera atığı bitkileri yem potansiyeli taşıyor
Sera atıklarının bitkilerin sap ve yapraklarından oluştuğunu bildiren Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Kısmı Kısım Lideri Prof. Dr. M. Numan Oğuz, bitkilerin bilhassa yaprak kısımlarının besin bedeli öteki kısımlarından yüksek olduğunu deklare etti.
Oğuz, şu biçimde devam etti: “Sera atığı bitkiler âlâ birer potansiyel kaba yem (lifli gıda) deposudur. Her sera atığı farklı besin kıymetine sahip olabiliyor. Ölçtüğümüz sera atığı numunelerinden bir biber numunesinin proteini âlâ kaliteli yonca kuru otuna (%18) yakın çıkarken, bir domates atığının protein oranı karışıl çayır otuna (%15) yakın çıktı. Güç kıymetleri de körpelik ve kartlaşma durumuna nazaran mısır silajına yahut buğday samanına yakın çıkabilir. bir daha de her durumda da kaba yem olarak değerlendirilme potansiyeli mevcut. Sera atıklarında tarım ilacı kalıntısı bulunması ihtimali kaygı verici, lakin bu durum arınma vakti geçtikten daha sonra sera atıklarının toplanmasına dikkat edilmesi gerekir” dedi.