Geçen ay Türkiye genelinde tesirli olan zirai don, Mersin’i kötü vurdu.
Vilayet genelinde üreticilerin aldıkları tedbirlere rağmen hava sıcaklıklarının beklenmedik biçimde düşmesi hem randımanı önemli oranda düşürdü hem üreticiyi perişan etti. Bilhassa Mersin’in merkez Akdeniz ilçesinde 19 Mart gecesi yaşanan zirai donda hava sıcaklığı eksi 7-8 dereceye kadar niyet, başta sert çekirdekli meyveler olmak üzere tüm sebzeler de büyük ziyan gördü. Şeftali, nektarin, elma, erik üzere meyvelerde don afeti niçiniyle çiçeklenme bile olmazken, örtü altında yetişen domates, biber, patlıcan, salatalık üzere sebzeler de yandı. Limon bahçelerindeki genç limon ağaçları da kururken, üreticiler bahçelerindeki başta nektarin olmak üzere çiçek bile vermeyen meyve ağaçlarını kesmeye başladı. Seralarda ise neredeyse biber ve domates kalmadı.
“ÖRTÜ ALTI ÜRETİMDE ÖNEMLİ DERECEDE RANDIMAN DÜŞÜKLÜĞÜ VAR”
Mersin Akdeniz Ziraat Odası Lideri Musa Yılmaz, burada yaptığı açıklamada, Mersin’de geçen ay yaşanan zirai don niçiniyle üreticilerin büyük kasvet ortasında olduklarını söylemiş oldu. Zirai don niçiniyle örtü altı üretimde önemli derecede randıman düşüklüğü olduğunu belirten Yılmaz, “Başta biber olmak üzere bütün eserlerimizde randıman düşüklüğü var; randıman yüzde 50 oranında düştü. Domateste, salatalıkta, örtü altı bütün eserlerde yaşıyoruz. ötürüsıyla bir eserde randıman ne kadar azsa o eserin fiyatı o kadar yüksek olacak. Kaldı ki, örtü altında ürettiğimiz eserlerimizin üretim maliyetleri devasa yükseklikte. Fiyata yetişemiyoruz. Bu girdi tutarlarımızla bu çiftçinin ayakta kalma talihini epeyce fazla görmüyoruz” dedi.
“NARENCİYEMİZİ BU KADAR VURDUĞUNU BİRİNCİ GÜNLERDE HİSSETMEDİK”
Zirai donun akabinde yaptıkları tespitlerde, bilhassa şeftali, nektarin, erik, badem üzere sert çekirdekli meyve ağaçlarının tamamında hiç çiçek bırakmadığına dikkat çeken Yılmaz, “Bunun ağıdını yaparken, narenciyemizi bu kadar vurduğunu birinci günlerde hissetmedik. İlerleyen süreçte baktık ki, narenciye bahçelerimiz kurumaya başladı. Bu ağaçlar en az iki yıl kendisini toparlayıncaya kadar hiç oradan eser almadan masraf edeceğiz. Nereye kadar direneceğiz, nereye kadar buna katlanacağız onu da bilmiyoruz şu an” diye konuştu.
“TÜKETİCİ 50 LİRADAN AŞAĞIYA YİYEMEYECEK”
Akdeniz ilçesinin çabucak bütün bölgelerinde sert çekirdekli kalmadığına işaret eden Yılmaz, bu durumun fiyatlara yansıyacağını vurgulayarak, “Kalan yerlerdeki eserlerimizi de üretici 50 liradan aşağıya yiyemeyecek. bu biçimde de bir sıkıntıyla karşı karşıyayız. Başka ilçelerde de Anamur’a kadar kıyı bandı sert çekirdeklilerde tam birebir durumda. Adana ve Antalya’da da tıpkı. Sert çekirdeklide fazlaca önemli sorun yaşayacağız” sözlerini kullandı.
Üreticinin külfetlerini atlatabilmesi için taleplerini de sıralayan Yılmaz, “Çiftçi borçlarının faizsiz biçimde en az iki yıl ertelenmesini talep ediyoruz. Borçlu çiftçilerimiz bu ertelemeyi alırlarsa bir nebze rahatlayacaklar. Bu yıl ya da önümüzdeki yıl iki yıllık mahsulün bir kısmının telafi edilmesini, bir kısmıyla alakalı çiftçilerimize muhakkak bir takviyede bulunulmasını isteriz ki bu gübre, mazot, elektrik fiyatları takviyesi olabilir” biçiminde konuştu.
“GEÇEN SENE DÖNÜMDEN 2-2,5 TON TOPLUYORDUM, ŞU ANDA 300 KİLOYU GÜÇ TOPLAYACAĞIM”
Kazanlı’da biber serası olan üretici İbrahim Çetinkaya da geçen yıl serada bir dönümden 2,5 ton dolma biber toplarken, şu anda 300 kilogramı toplayamadıklarını söylemiş oldu. Zirai don niçiniyle fazlaca mağdur olduklarını belirten Çetinkaya, “Geçmişte soğukla şu anda da sıcakla uğraş ediyoruz. Bu durum fiyatlara da yansıyor. Şu anda biçimde dolma biberin kilogramı 11 lira. Piyasada, pazarlarda kaç lira bilmiyorum. Ben geçen sene buradan 3 liraya dönümden 2-2,5 ton topluyordum, şu anda 300 kiloyu güç toplayacağım. Üretici olarak biz bu kaidelerde seneye bu üretimi yapamayacağız. Güç durumdayız, eser yok” dedi.
“TARIM ESERİNİN PARASINI DİREKT TÜKETİCİYE İLETEN YİYOR”
Limon ve nektarin bahçeleri olan üretici Süleyman Yaman ise daha evvel sera olan bütün alanlarını limon bahçesine çevirdiğini, fakat iki yaşındaki ağaçları tam meyve vereceği sırada don vurduğunu lisana getirerek, “Aklım erdi ereli bu tarihlerde bu biçimde soğuk olmadı. Tam ekmeğini yiyecektik bir soğukta mahsul büsbütün bitti. Toplam 45 dönüm limon bahçesinden yaklaşık 200 ton mahsul bekliyorduk, bir çiçek bile yok. Limonda yediğimiz darbeyi nektarinde de yedik. Ondan dolayı da kesmek zorunda kaldık. Üstünde bir tane meyvesi bile kalmadı. 15 dönümün tamamını keseceğiz” halinde konuştu.
Yaklaşık 5 yıl evvel ‘Üretici niçin kazanamıyor’ diyerek alternatif aradığını belirten Yaman, komisyonculuk ve sevkiyatçılık da yaptığını söylemiş oldu. Yaman, “Maalesef, bu paranın yenildiği bir yer var; o tarım eserinin parasını direkt tüketiciye ileten yiyor. Bugünkü piyasada biber 11 lira. Personeliyle, navlunuyla, nakliyesiyle yaklaşık 16-17 liraya mal olur. Bakıyoruz pazarlardaki etiket 30 lira. Domates de burada 3-4 lira, marketlerde 25-30 lira. Bu para, ne sevk edenin ne üretenin ne de komitecinin cebinde. Nerede bu para? Ya markettedir ya manavdadır ya pazarlardadır” diye konuştu.
Vilayet genelinde üreticilerin aldıkları tedbirlere rağmen hava sıcaklıklarının beklenmedik biçimde düşmesi hem randımanı önemli oranda düşürdü hem üreticiyi perişan etti. Bilhassa Mersin’in merkez Akdeniz ilçesinde 19 Mart gecesi yaşanan zirai donda hava sıcaklığı eksi 7-8 dereceye kadar niyet, başta sert çekirdekli meyveler olmak üzere tüm sebzeler de büyük ziyan gördü. Şeftali, nektarin, elma, erik üzere meyvelerde don afeti niçiniyle çiçeklenme bile olmazken, örtü altında yetişen domates, biber, patlıcan, salatalık üzere sebzeler de yandı. Limon bahçelerindeki genç limon ağaçları da kururken, üreticiler bahçelerindeki başta nektarin olmak üzere çiçek bile vermeyen meyve ağaçlarını kesmeye başladı. Seralarda ise neredeyse biber ve domates kalmadı.
“ÖRTÜ ALTI ÜRETİMDE ÖNEMLİ DERECEDE RANDIMAN DÜŞÜKLÜĞÜ VAR”
Mersin Akdeniz Ziraat Odası Lideri Musa Yılmaz, burada yaptığı açıklamada, Mersin’de geçen ay yaşanan zirai don niçiniyle üreticilerin büyük kasvet ortasında olduklarını söylemiş oldu. Zirai don niçiniyle örtü altı üretimde önemli derecede randıman düşüklüğü olduğunu belirten Yılmaz, “Başta biber olmak üzere bütün eserlerimizde randıman düşüklüğü var; randıman yüzde 50 oranında düştü. Domateste, salatalıkta, örtü altı bütün eserlerde yaşıyoruz. ötürüsıyla bir eserde randıman ne kadar azsa o eserin fiyatı o kadar yüksek olacak. Kaldı ki, örtü altında ürettiğimiz eserlerimizin üretim maliyetleri devasa yükseklikte. Fiyata yetişemiyoruz. Bu girdi tutarlarımızla bu çiftçinin ayakta kalma talihini epeyce fazla görmüyoruz” dedi.
“NARENCİYEMİZİ BU KADAR VURDUĞUNU BİRİNCİ GÜNLERDE HİSSETMEDİK”
Zirai donun akabinde yaptıkları tespitlerde, bilhassa şeftali, nektarin, erik, badem üzere sert çekirdekli meyve ağaçlarının tamamında hiç çiçek bırakmadığına dikkat çeken Yılmaz, “Bunun ağıdını yaparken, narenciyemizi bu kadar vurduğunu birinci günlerde hissetmedik. İlerleyen süreçte baktık ki, narenciye bahçelerimiz kurumaya başladı. Bu ağaçlar en az iki yıl kendisini toparlayıncaya kadar hiç oradan eser almadan masraf edeceğiz. Nereye kadar direneceğiz, nereye kadar buna katlanacağız onu da bilmiyoruz şu an” diye konuştu.
“TÜKETİCİ 50 LİRADAN AŞAĞIYA YİYEMEYECEK”
Akdeniz ilçesinin çabucak bütün bölgelerinde sert çekirdekli kalmadığına işaret eden Yılmaz, bu durumun fiyatlara yansıyacağını vurgulayarak, “Kalan yerlerdeki eserlerimizi de üretici 50 liradan aşağıya yiyemeyecek. bu biçimde de bir sıkıntıyla karşı karşıyayız. Başka ilçelerde de Anamur’a kadar kıyı bandı sert çekirdeklilerde tam birebir durumda. Adana ve Antalya’da da tıpkı. Sert çekirdeklide fazlaca önemli sorun yaşayacağız” sözlerini kullandı.
Üreticinin külfetlerini atlatabilmesi için taleplerini de sıralayan Yılmaz, “Çiftçi borçlarının faizsiz biçimde en az iki yıl ertelenmesini talep ediyoruz. Borçlu çiftçilerimiz bu ertelemeyi alırlarsa bir nebze rahatlayacaklar. Bu yıl ya da önümüzdeki yıl iki yıllık mahsulün bir kısmının telafi edilmesini, bir kısmıyla alakalı çiftçilerimize muhakkak bir takviyede bulunulmasını isteriz ki bu gübre, mazot, elektrik fiyatları takviyesi olabilir” biçiminde konuştu.
“GEÇEN SENE DÖNÜMDEN 2-2,5 TON TOPLUYORDUM, ŞU ANDA 300 KİLOYU GÜÇ TOPLAYACAĞIM”
Kazanlı’da biber serası olan üretici İbrahim Çetinkaya da geçen yıl serada bir dönümden 2,5 ton dolma biber toplarken, şu anda 300 kilogramı toplayamadıklarını söylemiş oldu. Zirai don niçiniyle fazlaca mağdur olduklarını belirten Çetinkaya, “Geçmişte soğukla şu anda da sıcakla uğraş ediyoruz. Bu durum fiyatlara da yansıyor. Şu anda biçimde dolma biberin kilogramı 11 lira. Piyasada, pazarlarda kaç lira bilmiyorum. Ben geçen sene buradan 3 liraya dönümden 2-2,5 ton topluyordum, şu anda 300 kiloyu güç toplayacağım. Üretici olarak biz bu kaidelerde seneye bu üretimi yapamayacağız. Güç durumdayız, eser yok” dedi.
“TARIM ESERİNİN PARASINI DİREKT TÜKETİCİYE İLETEN YİYOR”
Limon ve nektarin bahçeleri olan üretici Süleyman Yaman ise daha evvel sera olan bütün alanlarını limon bahçesine çevirdiğini, fakat iki yaşındaki ağaçları tam meyve vereceği sırada don vurduğunu lisana getirerek, “Aklım erdi ereli bu tarihlerde bu biçimde soğuk olmadı. Tam ekmeğini yiyecektik bir soğukta mahsul büsbütün bitti. Toplam 45 dönüm limon bahçesinden yaklaşık 200 ton mahsul bekliyorduk, bir çiçek bile yok. Limonda yediğimiz darbeyi nektarinde de yedik. Ondan dolayı da kesmek zorunda kaldık. Üstünde bir tane meyvesi bile kalmadı. 15 dönümün tamamını keseceğiz” halinde konuştu.
Yaklaşık 5 yıl evvel ‘Üretici niçin kazanamıyor’ diyerek alternatif aradığını belirten Yaman, komisyonculuk ve sevkiyatçılık da yaptığını söylemiş oldu. Yaman, “Maalesef, bu paranın yenildiği bir yer var; o tarım eserinin parasını direkt tüketiciye ileten yiyor. Bugünkü piyasada biber 11 lira. Personeliyle, navlunuyla, nakliyesiyle yaklaşık 16-17 liraya mal olur. Bakıyoruz pazarlardaki etiket 30 lira. Domates de burada 3-4 lira, marketlerde 25-30 lira. Bu para, ne sevk edenin ne üretenin ne de komitecinin cebinde. Nerede bu para? Ya markettedir ya manavdadır ya pazarlardadır” diye konuştu.