Yeşilçam’da aşk ve güldürü sinemalarının unutulmaz direktörü: Ertem Eğilmez

Ideast

New member
Sinemaya 1960’lı senelerda başlayan üretimci, direktör ve senarist Ertem Eğilmez’in vefatının üzerinden 33 yıl geçti.

Yaptığı sinemalarla Türk toplumunun sosyokültürel ve ekonomik değişimine ışık tutan Eğilmez, Türk sinemasının klasiklerinden “Hababam Sınıfı”, “Süt Kardeşler” ve “Canım Kardeşim”in de ortalarında bulunduğu fazlaca sayıda yapıtı gerisinde miras bıraktı.

Ertem Eğilmez, tabip olan babasının nazaranvi niçiniyle bulundukları Trabzon’da 18 Şubat 1929’da dünyaya geldi.

Cep kitapları serisi

İlk ve orta tahsilini Konya’da tamamlayan Eğilmez, 1944’te İstanbul’a gelerek tıp fakültesine başladı. bir süre daha sonra doktorluk mesleğinin kendisine bakılırsa olmadığını fark eden usta senarist, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ne kayıt oldu.

Eğilmez, Kadıköy’de “Doğruluk Bakkaliyesi” isimli bir bakkal açtı, kısa mühlet daha sonra iflas etti. 1953’te askere giden usta isim, vatani misyonunun akabinde bir süre daha ticaretle uğraştı.

sonrasındasında Arif Bolat kitabevinde çalışan Eğilmez, Refik Erduran ile 1954’te Çağlayan Yayınevi’ni kurdu, birebir yıl Erduran ve Haldun Sel ile o devir 30 bin adet satışa ulaşan “Tef” isimli mizah mecmuasını çıkardı. Eğilmez’in Çağlayan Yayınevi bünyesinde çıkardığı cep kitapları da okur tarafınca ağır ilgi gördü.


Sinemaya 1961’de başladı

Sinemaya 1961’de “Efe” isimli şirketi kurarak adım atan Eğilmez, tıpkı yıl başrolünü Münir Özkul’un oynadığı “Yaman Gazeteci” sinemasıyla yapımcılığa başladı. Ama sinema bir muvaffakiyet yakalayamadı.

Usta sinemacı, Halit Refiğ ve Atıf Yılmaz’ın yönettiği üç sinemanın daha yapımcılığını üstlendi. Bu sinemaların senaristliğini üstüne alan Sadık Şendil ile daha sonraki senelerda İstek Sinema bünyesinde başarılı işlere imza attı.

Ertem Eğilmez, 1964’te Nahit Ataman ile “Arzu Film”i kurdu. Tıpkı yıl Fatma Girik, Öztürk Serengil ve Vahi Öz’ün rol aldığı “Fatoş’un Fendi Tayfur’u Yendi” sinemasıyla direktörlük serüvenine başladı.

Küçük Hanımefendi romanı

Biroldukça güldürü sinemasında direktör koltuğuna oturan Eğilmez, 1965’te “Senede Bir Gün”, 1968’de “Nilgün” ve “İngiliz Kemal”, 1970’te ise “Küçük Hanımefendi” isimli romanları sinemaya uyarladı.

Geniş izleyici kitlesinin beğenisini kazanan, Türkan Şoray, Selda Alkor, Fatma Girik ve Hülya Koçyiğit üzere star oyuncuların yer aldığı tanınan aşk sinemalarını yöneten Eğilmez, 1966’da çektiği “Bir Millet Uyanıyor” sinemasıyla, “1967 Antalya Altın Portakal Sinema Festivali”nde “En Yeterli Tarihî Film” mükafatına bedel görüldü.

Yönetmen ve senarist Eğilmez, ekseriyetle Münir Özkul, Adile Naşit, Kemal Sunal, İlyas Salman, Halit Akçatepe, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Şener Şen ve Ayşen Gruda’dan oluşan tıpkı oyuncu takımına sinemalarında yer verdi.

“Arzu Sinema güldürüleri” olarak anılan sinemalarda vakit zaman toplumsal eleştiriyi kullanarak dikkati çeken Eğilmez, 1973’te imza attığı “Canım Kardeşim” sinemasıyla Türk sinemasında yapmacıklıktan uzak sinemacılık anlayışını, iç yakan bir hikayeyle beyaz perdeye aktardı.


Meslek ömrü boyunca 44 sinema yönetti, 5 senaryo kaleme aldı

Eğilmez, 1975’te Rıfat Ilgaz’ın kaleme aldığı “Hababam Sınıfı” romanını sinemaya uyarladı. “Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı” sinemasının gördüğü büyük ilginin akabinde, 1976’da “Hababam Sınıfı Uyanıyor”, 1977’de “Hababam Sınıfı Tatilde”, 1981’de ise “Hababam Sınıfı Güle Güle” sinemasıyla “Hababam Sınıfı” isimli müzikal tiyatro oyununu seyirciye sundu.

Yönetmen olarak Türk sinemasındaki değişimleri takip eden, bu değişimlere göre daima kendini yenileyen Eğilmez, 1980-1981 döneminde “Kanlı Nigar” isimli müzikli oyunu sahneledi.

Başarılı direktör bir süre uzak kaldığı sinemaya, 1984’te “Namuslu” sinemasıyla geri döndü. “Namuslu” ve “Banker Bilo” sinemalarında, Türkiye’nin temel sıkıntılarını kendi mizah anlayışıyla ele alan usta isim, 1988’de yönettiği “Arabesk” sinemasıyla de gişede büyük bir muvaffakiyet elde etti.

Ertem Eğilmez, Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde 1967’de “En Âlâ Tarihi Sinema Ödülü”, 1970’te “En Uygun Direktör Ödülü”, 1972’de ise “En Güzel 2. Sinema Ödülü”nü kazandı.

hayatı boyunca 44 sinema yöneten, 5 senaryo kaleme alan ve 97 sinemanın yapımcılığını üstüne alan Eğilmez, 21 Eylül 1989’da İstanbul’da 60 yaşındayken vefat etti.

Ertem Eğilmez’in yönettiği sinemalardan kimileri şu biçimde:

“Bir Millet Uyanıyor” (1966), “Yaşlı Gözler” (1967), “İngiliz Kemal” (1968), “Sevemez Kimse Seni” (1968), “Küçük Hanımefendi” (1970), “Kalbimin Efendisi” (1970), “Senede Bir Gün” (1971), “Son Hıçkırık” (1971), “Beyoğlu Güzeli” (1971), “Sev Kardeşim” (1972), “Tatlı Dillim” (1972), “Oh Olsun” (1973), Yalancı Yarim (1973), “Köyden İndim Şehire” (1974), “Salak Milyoner” (1974), “Mavi Boncuk” (1974), “Süt Kardeşler” (1976), “Şabanoğlu Şaban” (1977), “Gülen Gözler” (1977), “Erkek Hoşu Sefil Bilo” (1979), “Banker Bilo” (1980), “Namuslu” (1984), “Aşık Oldum” (1985), “Arabesk” (1988)

Yazdığı Senaryolar:

“Ölmeyen Aşk” (1966), “Boş Çerçeve” (1969), “Mavi Boncuk” (1974), “Salako” (1974), “Milyarder” (1986)

Yönetmen Yavuz Turgul, 2019’da verdiği bir röportajda Ertem Eğilmez’in sinemasına dair şu değerlendirmede bulunmuştu:

“Ciddi, entelektüel bir adamdı”
 
Üst