bencede
Member
Marmara’da 2021’in Mayıs ayında ağır olarak görülmeye başlanan ve akabinde Ege ve Karadeniz’e de ulaşan deniz salyasına (müsilaj) yönelik çalışmalar sürüyor. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca yapılan açıklamaya nazaran Temmuz prestijiyle 11 bin 84 metreküp müsilaj deniz yüzeyinden temizlendi. bununla birlikte kirliliğin önüne geçilmesi ve arıtma faaliyetlerinin hızlandırılmasına yönelik hareket planları TBMM Müsilaj Problemini Araştırma Komisyonu’nda istişare edilirken, uzmanlar şu an yüzeyde görülmese de müsilaj oluşumunun deniz tabanında görülmeye devam edildiği ve deniz hayatının hâlâ tehlikede olduğu konusunda uyarıyor. Bu ihtarlar, müsilaj üzerine yapılan araştırmalara da her geçen gün sürat ve ehemmiyet kazandırıyor. Geçtiğimiz günlerde yerli biyoteknoloji şirketi ENBIOSIS, müsilaj oluşumunda rol oynayan ve musilaj mikrobiyomu olarak isimlendirilen mikroorganizma topluluğunu tüm genom düzeyinde araştırmak üzere bir toplumsal sorumluluk projesi başlatmış olduğunı duyurmuştu. Şirketten yapılan açıklamaya bakılırsa kelam konusu proje TÜBİTAK’ın da takviyesiyle tüm Marmara’yı kapsayacak biçimde genişletildi.
Müsilajı tetikleyen mikrobiyal faktörler araştırılacak
Bahse ait açıklamada bulunan ENBIOSIS Data Bilim Uzmanı Dr Emre Onuk “Bir toplumsal sorumluluk projesi olarak yürüttüğümüz bu araştırma kapsamında İstanbul Boğazı, Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı ve Kuzey Ege Denizi’nde belirlenmiş farklı istasyonlardan ve farklı su katmanlarından toplanacak su ve müsilaj örnekleri için yeni kuşak dizileme ve data bilimi teknolojileri kullanarak genetik gereç boyutunda bir tanımlama yapacağız. bu biçimdece birinci vakit içinderda insan patojenlerini de içerecek biçimde mikrobiyal çeşitleri, gen dağılımları, metabolik yolaklar üzere mikrobiyal ögeleri ortaya çıkaracağız. çabucak sonrasında yapay zeka teknolojileri kullanarak müsilaj oluşumunu tetikleyen ya da oluşuma katkı sağlayan anahtar sistemleri bulmaya çalışacağız. En sıradan sözle emelimiz, müsilaj mikrobiyom ağında anahtar öge olabilecek potansiyel mikroorganizmaları ya da mikrobiyal düzenekleri ortaya çıkarmak” diye konuştu.
“Deniz mikrobiyomunun bozulması denizin hastalanmasına sebep olur”
Projenin niye mikrobiyom tahliline odaklandığını aktaran proje yürütücüsü Doç. Dr. Aycan Gündoğdu ise, “İnsan, toprak, su hiç fark etmez, mikrobiyom bulunduğu tüm habitatların sıhhatini doğrudan tesirler. Örneğin insan özelinde, bağırsak mikrobiyomunun bozulması aşikâr kronik hastalıklara yol açabilir. Tıpkı biçimde deniz mikrobiyomunun bozulması da denizin hastalanmasına sebep olabilir. 1990’lardan bu yana Marmara Denizi’nde vakit zaman görülen ve günümüzde önemli boyutlara ulaşan müsilaj sorunu da bir çeşit deniz hastalığı aslında. Tüm hastalıklarda tedavi için evvela tanıyı koymak gerekir. ENBIOSIS olarak Marmara’nın mikrobiyomuna ne olduğunu görmek için, büsbütün toplumsal sorumluluk perspektifiyle, musilaj oluşumunda rol oynayan mikroçevrenin evvela metagenom boyutunda tanımlanması, akabinde müsilaj oluşumunda anahtar rol oynayan mikrocanlıların ve/veya sistemlerin ortaya çıkarılması için çalışmalara birkaç ay evvel başlamıştık. ondan sonrasında bu ön çalışmalarımızı projelendirip iki üniversiteyle bir arada TÜBİTAK’a sunduk ve projemiz için desteklenme sonucu alındı. Proje tamamlanır tamamlanmaz tüm neticelerimızı bilim dünyası başta olmak üzere tüm ilgililerle paylaşmayı planlıyoruz” dedi.
Müsilajı tetikleyen mikrobiyal faktörler araştırılacak
Bahse ait açıklamada bulunan ENBIOSIS Data Bilim Uzmanı Dr Emre Onuk “Bir toplumsal sorumluluk projesi olarak yürüttüğümüz bu araştırma kapsamında İstanbul Boğazı, Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı ve Kuzey Ege Denizi’nde belirlenmiş farklı istasyonlardan ve farklı su katmanlarından toplanacak su ve müsilaj örnekleri için yeni kuşak dizileme ve data bilimi teknolojileri kullanarak genetik gereç boyutunda bir tanımlama yapacağız. bu biçimdece birinci vakit içinderda insan patojenlerini de içerecek biçimde mikrobiyal çeşitleri, gen dağılımları, metabolik yolaklar üzere mikrobiyal ögeleri ortaya çıkaracağız. çabucak sonrasında yapay zeka teknolojileri kullanarak müsilaj oluşumunu tetikleyen ya da oluşuma katkı sağlayan anahtar sistemleri bulmaya çalışacağız. En sıradan sözle emelimiz, müsilaj mikrobiyom ağında anahtar öge olabilecek potansiyel mikroorganizmaları ya da mikrobiyal düzenekleri ortaya çıkarmak” diye konuştu.
“Deniz mikrobiyomunun bozulması denizin hastalanmasına sebep olur”
Projenin niye mikrobiyom tahliline odaklandığını aktaran proje yürütücüsü Doç. Dr. Aycan Gündoğdu ise, “İnsan, toprak, su hiç fark etmez, mikrobiyom bulunduğu tüm habitatların sıhhatini doğrudan tesirler. Örneğin insan özelinde, bağırsak mikrobiyomunun bozulması aşikâr kronik hastalıklara yol açabilir. Tıpkı biçimde deniz mikrobiyomunun bozulması da denizin hastalanmasına sebep olabilir. 1990’lardan bu yana Marmara Denizi’nde vakit zaman görülen ve günümüzde önemli boyutlara ulaşan müsilaj sorunu da bir çeşit deniz hastalığı aslında. Tüm hastalıklarda tedavi için evvela tanıyı koymak gerekir. ENBIOSIS olarak Marmara’nın mikrobiyomuna ne olduğunu görmek için, büsbütün toplumsal sorumluluk perspektifiyle, musilaj oluşumunda rol oynayan mikroçevrenin evvela metagenom boyutunda tanımlanması, akabinde müsilaj oluşumunda anahtar rol oynayan mikrocanlıların ve/veya sistemlerin ortaya çıkarılması için çalışmalara birkaç ay evvel başlamıştık. ondan sonrasında bu ön çalışmalarımızı projelendirip iki üniversiteyle bir arada TÜBİTAK’a sunduk ve projemiz için desteklenme sonucu alındı. Proje tamamlanır tamamlanmaz tüm neticelerimızı bilim dünyası başta olmak üzere tüm ilgililerle paylaşmayı planlıyoruz” dedi.