Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’ndan tazminat kazandığı üç evrakta oyoldukcaluğu ile bozma sonucu verdi. 4. Hukuk Dairesi, davaların ortadan kaldırılmasına ve birinci derece mahkemesi sonucunın da büsbütün bozulmasına hükmetti.
Yargıtay’ın bozma sonucunda şu münasebetler sıralandı:
“Ana muhalefet partisi genel lideri olan davalının, kamuoyuna hitaben yaptığı biroldukca konuşmada davacı yakınları tarafınca yurt dışına yöntemsiz para aktarıldığına ait tezlerde bulunduğu, bu argümanlarını Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülmüş olan soruşturmalara dayandırdığı anlaşılmaktadır. Konuşma, TBMM çatısı altında, parti küme toplantısı sırasında yapılmış olup siyasi niteliktedir. Bu durumda göz önünde bulundurulması gereken birinci konu, davanın taraflarının pozisyonlarıdır. Bir yanda konuşmaların yapıldığı periyotta ana muhalefet partisi genel başkanlığı nazaranvinde bulunan davalı, öteki yanda ise davacı seçilmiş Cumhurbaşkanı ve yakınları bulunmaktadır. Tenkitlerin gayesinde olan davacı Cumhurbaşkanı ve yakınları başka davacıların pozisyonu ve tanınırlığı niçiniyle makul tenkit hudutları daha geniş kabul edilmelidir. Temsil ettiği seçmenlerinin talep, telaş ve fikirlerini politik alana aktaran ve onların çıkarlarını savunan seçilmiş kimseler için tabir özgürlüğünün bilhassa bedelli olduğu açıktır. Bu sebeple söz özgürlüğüne getirilen kısıtlama, şayet bir siyasetçinin ve bilhassa somut olayda olduğu üzere periyodun ana muhalefet partisi genel liderinin tabir özgürlüğüne yönelik ise dava konusu istemlerin fazlaca daha sıkı bir kontrolden geçirilmesi gerekmektedir. Olayımızda göz önünde tutulması gereken ikinci konu ise davalının konuşmalarında lisana getirdiği argümanların kamusal çıkarlarla ilgili olup olmadığıdır. Toplumu yakından ilgilendiren konuşmaların çerçevesinin baskın bir biçimde politik alanda kaldığı ve kamuyu ilgilendirdiği açıktır. Bu çerçevede Cumhurbaşkanı davacının yakınlarının isminin geçtiği soruşturmaların ana muhalefet partisi önderi olan davalının sıkı ve yakın kontrolü altında olması doğaldır. Bu niçinle de davacı tarafın şöhret ve prestiji ile davalının tabir özgürlüğünün çatıştığı mevcut davada dengelemenin yapılması sırasında kamunun menfaatlerinin gözetilmesi son derece kıymetlidir. Kaldı ki davalı, dava konusu konuşmasında direkt davacının ve yakınları olan öteki davacıların şahsını gaye almamış, konuşmasını aslında davacı Cumhurbaşkanı’nın siyasi kimliğine yöneltmiştir. Yapılan tartışmada kamu faydası bulunmaktadır.
“İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDADIR”
Somut uyuşmazlıkta göz önünde bulundurulması gereken üçüncü konu ise dava konusu kelam ve tabirlerin paha yargısı ya da maddi olgu mahiyetinde olup olmadığı konusunun yanlışsız bir biçimde belirlenmesidir. Davalı yanca sarf edilen ve işbu davaya mevzu edilen tabirler bir bütün halinde değerlendirildiğinde bir kısım paha yargısı, öteki kısımları ise olgusal temele dayalı kıymet yargısı mahiyetindedir. Siyasi ortamda kullanılan kelam ve sözler, maddi temelleri olmasa bile tabir özgürlüğü kapsamındadır. Bu niçinle davalı yanca argüman olunan konuların ispatı gerekmemektedir.
“SAHTELİĞİ KONUSUNDA DA RASTGELE BİR TESPİT BULUNMAMAKTADIR”
Davalının davaya mevzu ve TBMM’de yaptığı konuşmalarda ileri sürdüğü argümanlar, davacı Cumhurbaşkanı’nın yakınları ile bir kısım davacıları ilgilendiren ve bir kısım swift gönderimi içeren banka para hareketlerine ait bilgi ve dokümanlara dayandırılmaktadır. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 15/01/2018 tarih 2018/460 karar sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair sonucu ile sabit olduğu üzere, Halk Bankası Galata Ticari Şubesi’nce verilen 21/12/2017 tarihindeki yanıtı yazıya nazaran, Man Adası’nda faaliyet gösteren Bellway Limited şirketinin belirtilen banka şubesinde bulunan hesabından yüksek ölçüde yabancı paraların bir kısım davacıların banka hesaplarına aktarıldığı ve bir daha Mali Hatalar Araştırma Heyeti Başkanlığı’nın 22/12/2017 tarih ve E. 34321 sayılı yazısı ekinde gönderilen raporda belirtilen para hareketlerinin banka karşılığı yazısı ile birebir olduğu tespit edilmiştir. Ayrıyeten davalı yanca dayanılan bu evrakların düzmeceliği konusunda da rastgele bir tespit bulunmamaktadır.
“DAVACILARIN KİŞİLİK HAKLARINA TAARRUZ OLUŞTURMUYOR”
Buna bakılırsa davaya mevzu kelam ve tabirler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, kamu faydası içeren siyasi açıklamalar olup baskın biçimde politik alanda kalmaktadır. Demokratik toplumda müdahaleyi gerekli kılan bir hal kelam konusu değildir. Bilakis demokratik toplumun korunması ve çoğulculuğun sağlanması için söz özgürlüğü kapsamında korunmalıdır. Yargıtay, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin istikrar bulmuş içtihatlarına göre de söz özgürlüğü hudutları içerisinde kaldığı ve davacıların kişilik haklarına atak oluşturmadığından, davalının tazminat ile sorumlu tutulması yerinde görülmemiş, davanın tümden reddi gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak bölge adliye mahkemesi sonucunın kaldırılmasına, birinci derece mahkemesi sonucunın bozulmasına karar verilmiştir.”
Kılıçdaroğlu’nun iki farklı konuşmasındaki “Senin çocuklarının yurt dışı hesaplarına gönderdiği milyonlarca dolar para var mı? Bilal’e anlatır üzere tekrar anlatayım. Sevgili Erdoğan, çocuklarının -bir çıta yükseltiyorum- çocuklarının, eniştenin, dünürünün, kardeşinin, eski özel kalem müdürünün yurt haricinde, vergi cennetlerinde bir şirkete milyonlarca dolar para gönderdiklerini biliyor musun” ve “Dünyanın en korkak adamı, seni önüne gelen herkes kandırır, her insanın oyuncağı ve maşası olursun. Senin hangi dümenleri çevirdiğini biliyorum. Her türlü tezgahı çevirir firavun. Faiz lobisinin başkanısın, onlara hizmet ediyorsun. Milletin kanını emdin sen. Erdem ve namus mahrumu. Terör örgütüne yardım ve yataklık yaptın” kelamları niçiniyle dava açılmıştı.
NE OLMUŞTU?
Kılıçdaroğlu’nun Man Adası evraklarıyla ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan ve yakınları hakkında kullandığı tabirler niçiniyle açılan davalarda, İstanbul’daki birinci derece mahkemeleri başka ayrı tazminat kararları açıklamıştı. Anadolu 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki davada Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan ve yakınlarına toplam 142 bin TL manevi tazminat ödemesine; Anadolu 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki davada toplamda 359 bin lira ve bir daha Anadolu 20. Asliye Hukuk Mahkemesi 130 bin liralık tazminat ödemesine hükmetmişti.
Bu kararlar istinaf mahkemesi tarafınca onanmıştı.
Yargıtay’ın bozma sonucunda şu münasebetler sıralandı:
“Ana muhalefet partisi genel lideri olan davalının, kamuoyuna hitaben yaptığı biroldukca konuşmada davacı yakınları tarafınca yurt dışına yöntemsiz para aktarıldığına ait tezlerde bulunduğu, bu argümanlarını Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülmüş olan soruşturmalara dayandırdığı anlaşılmaktadır. Konuşma, TBMM çatısı altında, parti küme toplantısı sırasında yapılmış olup siyasi niteliktedir. Bu durumda göz önünde bulundurulması gereken birinci konu, davanın taraflarının pozisyonlarıdır. Bir yanda konuşmaların yapıldığı periyotta ana muhalefet partisi genel başkanlığı nazaranvinde bulunan davalı, öteki yanda ise davacı seçilmiş Cumhurbaşkanı ve yakınları bulunmaktadır. Tenkitlerin gayesinde olan davacı Cumhurbaşkanı ve yakınları başka davacıların pozisyonu ve tanınırlığı niçiniyle makul tenkit hudutları daha geniş kabul edilmelidir. Temsil ettiği seçmenlerinin talep, telaş ve fikirlerini politik alana aktaran ve onların çıkarlarını savunan seçilmiş kimseler için tabir özgürlüğünün bilhassa bedelli olduğu açıktır. Bu sebeple söz özgürlüğüne getirilen kısıtlama, şayet bir siyasetçinin ve bilhassa somut olayda olduğu üzere periyodun ana muhalefet partisi genel liderinin tabir özgürlüğüne yönelik ise dava konusu istemlerin fazlaca daha sıkı bir kontrolden geçirilmesi gerekmektedir. Olayımızda göz önünde tutulması gereken ikinci konu ise davalının konuşmalarında lisana getirdiği argümanların kamusal çıkarlarla ilgili olup olmadığıdır. Toplumu yakından ilgilendiren konuşmaların çerçevesinin baskın bir biçimde politik alanda kaldığı ve kamuyu ilgilendirdiği açıktır. Bu çerçevede Cumhurbaşkanı davacının yakınlarının isminin geçtiği soruşturmaların ana muhalefet partisi önderi olan davalının sıkı ve yakın kontrolü altında olması doğaldır. Bu niçinle de davacı tarafın şöhret ve prestiji ile davalının tabir özgürlüğünün çatıştığı mevcut davada dengelemenin yapılması sırasında kamunun menfaatlerinin gözetilmesi son derece kıymetlidir. Kaldı ki davalı, dava konusu konuşmasında direkt davacının ve yakınları olan öteki davacıların şahsını gaye almamış, konuşmasını aslında davacı Cumhurbaşkanı’nın siyasi kimliğine yöneltmiştir. Yapılan tartışmada kamu faydası bulunmaktadır.
“İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDADIR”
Somut uyuşmazlıkta göz önünde bulundurulması gereken üçüncü konu ise dava konusu kelam ve tabirlerin paha yargısı ya da maddi olgu mahiyetinde olup olmadığı konusunun yanlışsız bir biçimde belirlenmesidir. Davalı yanca sarf edilen ve işbu davaya mevzu edilen tabirler bir bütün halinde değerlendirildiğinde bir kısım paha yargısı, öteki kısımları ise olgusal temele dayalı kıymet yargısı mahiyetindedir. Siyasi ortamda kullanılan kelam ve sözler, maddi temelleri olmasa bile tabir özgürlüğü kapsamındadır. Bu niçinle davalı yanca argüman olunan konuların ispatı gerekmemektedir.
“SAHTELİĞİ KONUSUNDA DA RASTGELE BİR TESPİT BULUNMAMAKTADIR”
Davalının davaya mevzu ve TBMM’de yaptığı konuşmalarda ileri sürdüğü argümanlar, davacı Cumhurbaşkanı’nın yakınları ile bir kısım davacıları ilgilendiren ve bir kısım swift gönderimi içeren banka para hareketlerine ait bilgi ve dokümanlara dayandırılmaktadır. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 15/01/2018 tarih 2018/460 karar sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair sonucu ile sabit olduğu üzere, Halk Bankası Galata Ticari Şubesi’nce verilen 21/12/2017 tarihindeki yanıtı yazıya nazaran, Man Adası’nda faaliyet gösteren Bellway Limited şirketinin belirtilen banka şubesinde bulunan hesabından yüksek ölçüde yabancı paraların bir kısım davacıların banka hesaplarına aktarıldığı ve bir daha Mali Hatalar Araştırma Heyeti Başkanlığı’nın 22/12/2017 tarih ve E. 34321 sayılı yazısı ekinde gönderilen raporda belirtilen para hareketlerinin banka karşılığı yazısı ile birebir olduğu tespit edilmiştir. Ayrıyeten davalı yanca dayanılan bu evrakların düzmeceliği konusunda da rastgele bir tespit bulunmamaktadır.
“DAVACILARIN KİŞİLİK HAKLARINA TAARRUZ OLUŞTURMUYOR”
Buna bakılırsa davaya mevzu kelam ve tabirler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, kamu faydası içeren siyasi açıklamalar olup baskın biçimde politik alanda kalmaktadır. Demokratik toplumda müdahaleyi gerekli kılan bir hal kelam konusu değildir. Bilakis demokratik toplumun korunması ve çoğulculuğun sağlanması için söz özgürlüğü kapsamında korunmalıdır. Yargıtay, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin istikrar bulmuş içtihatlarına göre de söz özgürlüğü hudutları içerisinde kaldığı ve davacıların kişilik haklarına atak oluşturmadığından, davalının tazminat ile sorumlu tutulması yerinde görülmemiş, davanın tümden reddi gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak bölge adliye mahkemesi sonucunın kaldırılmasına, birinci derece mahkemesi sonucunın bozulmasına karar verilmiştir.”
Kılıçdaroğlu’nun iki farklı konuşmasındaki “Senin çocuklarının yurt dışı hesaplarına gönderdiği milyonlarca dolar para var mı? Bilal’e anlatır üzere tekrar anlatayım. Sevgili Erdoğan, çocuklarının -bir çıta yükseltiyorum- çocuklarının, eniştenin, dünürünün, kardeşinin, eski özel kalem müdürünün yurt haricinde, vergi cennetlerinde bir şirkete milyonlarca dolar para gönderdiklerini biliyor musun” ve “Dünyanın en korkak adamı, seni önüne gelen herkes kandırır, her insanın oyuncağı ve maşası olursun. Senin hangi dümenleri çevirdiğini biliyorum. Her türlü tezgahı çevirir firavun. Faiz lobisinin başkanısın, onlara hizmet ediyorsun. Milletin kanını emdin sen. Erdem ve namus mahrumu. Terör örgütüne yardım ve yataklık yaptın” kelamları niçiniyle dava açılmıştı.
NE OLMUŞTU?
Kılıçdaroğlu’nun Man Adası evraklarıyla ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan ve yakınları hakkında kullandığı tabirler niçiniyle açılan davalarda, İstanbul’daki birinci derece mahkemeleri başka ayrı tazminat kararları açıklamıştı. Anadolu 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki davada Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan ve yakınlarına toplam 142 bin TL manevi tazminat ödemesine; Anadolu 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki davada toplamda 359 bin lira ve bir daha Anadolu 20. Asliye Hukuk Mahkemesi 130 bin liralık tazminat ödemesine hükmetmişti.
Bu kararlar istinaf mahkemesi tarafınca onanmıştı.