bencede
Member
Yalnızca insanların değil, tüm gezegenin ortak mirası olan orman ekosisteminin yangınlarda kaybedilmesi hepimizin canını yakıyor. Orman olmaktan çıkarılan alanların, yanan orman alanlarından epeyce daha fazla olduğu gerçeği ise, orman varlığını ne kadar sahiplendiğimizi sorgulamamıza niye oluyor.
Ormansızlaşmaya sebep olan faktörlere baktığımızda, iklim krizinde olduğu üzere, insan merkezli bakış açısı, tüketim odaklı hayat üslubu ve buna hizmet eden sürdürülebilir olmayan bir ekonomik sistem ile karşılaşıyoruz. Yaşadığımız ve gelecekte yaşanması öngörülen felaketler, ekosistemin öğelerini birer “kaynak” yahut “hammadde” olarak görmekten vazgeçmemiz, tabiatla uyumlu hayat biçimlerini ve hayatın bir bütün olarak sürdürülebilirliğini benimsememiz için davette bulunuyor.
Geldiğimiz noktada, ekosistemi yalnızca korumak kâfi değil; acil bir biçimde onarmak için mevcut olan tahlilleri devreye sokmamız gerek. Bireyler, kurumlar ve karar vericiler olarak üzerimize düşeni öğrenmek ve bir an evvel harekete geçmek zorundayız.
Yanan alanlardan daha fazla orman alanı faaliyete açılıyor
Ülkemizdeki son büyük orman yangınlarında yalnızca Muğla ve Antalya’da 144 bin hektar (Gökçeada’nın 5 katı) orman alanı yandı, 8 kişi ve biroldukca orman canlısı ömrünü kaybetti.
Yangınlar niçiniyle yitirdiğimiz ormanlık alanlardan daha fazlası, tüketim talebimizi karşılamak ve kalkınma ismine gerçekleştirilen madencilik, güç, üretim ve dağıtım faaliyetleri için kullanıma açılıyor. Orman Genel Müdürlüğü (OGM) bilgilerine nazaran (2021 yılı hariç), son 9 yılda 87 bin hektar alan yanarken, 340 bin hektar alanın ormancılık dışı kullanmasına müsaade verildi.
Yaşanan son yangınlardaki büyük kaybı hesaba kattığımızda dahi, ormancılık dışı müsaadeler niçiniyle kaybedilen orman alanının yanan alanlardan daha fazla olduğu görülüyor. Verilen bu izinlerden %25’i madencilik, %37’si güç ve %36’sı öbür alanları (toprak dolgu, savunma, ulaşım, haberleşme, bağlantı panosu, su, atık su, altyapı, katı atık bertaraf, sokak hayvanları bakımevi, mezarlık, sıhhat tesisi, spor tesisi, eğitim tesisi, tahsis -Kültür ve Turizm Bakanlığı- turistik tesis, üniversite yeri, balık üretme tesisi, define arama, arkeolojik hafriyat, onarım, ocak, fabrika hızar şerit) kapsıyor. Hidroelektrik santraller (HES) ve kömürlü termik santraller üzere güç yatırımları orman alanı kayıplarına yol açarken, güç nakil çizgileri yangına niye olan faktörler içinde birinci 3’te yer alıyor.
Yeni kanun müdafaanın yanından geçmiyor
Bir yandan ormancılık dışı kullanım müsaadeleri niçiniyle orman alanları kaybedilirken, öbür yandan da Manavgat yangınının başladığı tarih olan 28 Temmuz’da yürürlüğe giren 7334 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, orman alanlarının turizme tahsis edilmesinin yolunu açıyor. Bu bölgelerin yeri, mevki ve hudutlarının tespit ve ilanı ise Cumhurbaşkanlığı’nın sonucuna bırakılıyor.
Yeni kanunun yürürlüğe girmesiyle bir arada, Kültür ve Turizm Muhafaza ve Gelişim Bölgeleri ismiyle orman alanları, kıyılar ve meralar turizm yatırımlarına açılabilir hale geldi. bu biçimdece, Cumhurbaşkanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı; kıyıların, ormanların ve meraların turizme açılması konusunda tek karar mercii oldu.
Yangınlar, ormanın barındırdığı canlıları direkt etkilediği, ani ve süratli bir yıkıma niye olduğu için kamuoyunun reaksiyonu de o ölçüde süratli ve kuvvetli oluyor. Buna rağmen, yanan alanlardan daha fazlası madencilik, güç yahut turizm faaliyetleri için ormancılık dışı kullanıma açılırken, kamuoyu bu yıkımın ya da tesirlerinin gereğince farkında olamayabiliyor.
Orman köylüleri yerinden ediliyor
OGM tarafınca açıklanan datalara bakılırsa, son 30 yılda orman yangınları 3 kat artmış durumda. Son yangın felaketindeki yetersiz ekipman ve işçi, gerekli müdahalenin vaktinde yapılmaması üzere etkenlerin yanı sıra; yangınlara süratli müdahale etme ve denetim altına alma tecrübesi olan orman köylüsünün ormancılık dışı kullanımlar niçiniyle yerinden edilmesinin de acı neticelerina şahit olduk.
Yüzsenelerdır ormanın kıyısında yaşayan halk, geçmişten bugüne orman ekosistemiyle uyumlu bir hayat kültürü oluşturdu ve geçimini ormandan sağladı. Ormancılık dışı faaliyetler, ormana bağlı bu toplulukların hem yerinden edilmesine tıpkı vakitte ormanı yangından müdafaa refleksini ve bilgisini barındıran bir kültürün giderek yok bulunmasına niye oldu.
Orman köylülerini yerinden eden uygulamalara son verilmesi, bilhassa yangınların büyümeden söndürülmesi konusunda kıymetli bir avantaj sağlayabilir.
İklim krizi ve ormansızlaşma
Siyasi başkanlara iklim değişikliği, tesirleri ve riskleri ile ilgili periyodik bilimsel değerlendirmeler sağlamak, ahenk ve azaltım stratejileri ortaya koymak gayesiyle kurulan Birleşmiş Milletler (BM) Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) geçtiğimiz Ağustos ayında yayımlanan raporu; insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının 1850-1900’dan bu yana yaklaşık 1,1°C’lik ısınmadan sorumlu olduğunu gösteriyor. Önümüzdeki 20 yılda ortalama global sıcaklığın 1,5°C’ye ulaşması yahut bunu aşması bekleniyor.
İnsan faaliyetleri niçiniyle giderek tırmanan iklim krizinin en besbelli niçinlerinden olan ormansızlaşma, karbon yutaklarının azalması manasına geliyor. Başka yandan, iklim değişikliğinin kararı olarak dünyanın çeşitli bölgelerini kasıp kavuran sıcaklar, nem oranında önemli düşüşlere niye olarak orman yangınlarını tetikliyor. Orman yangınları da hem gezegenimizin karbon yutaklarını yok ediyor birebir vakitte karbon salımına niye oluyor.
Türkiye, iklim krizinden en çok etkileneceği iddia edilen Akdeniz Havzası’nda yer alıyor. Fakat hiç bir ülkenin iklim krizi ile tek başına çaba ederek kurtulamayacağının farkında olmalıyız. Bu niçinle, birinci adım olarak, iklimdeki değişikliklere karşı tüm ülkeleri bir ortaya getirerek tahlilin bir modülü olmamızı sağlayacak Paris Anlaşması’nın ivedilikle onaylanması ve karbon emisyonlarını azaltmaya yönelik amaçlar ve siyasetler oluşturması gerekiyor.
Ormanlar yoksa biz de yokuz
Her yıl hektarlarca alanı ormancılık dışı faaliyetler için kullanıma açan yetkililere sesleniyoruz. Ormanlar yoksa, sulak alanlar yoksa, özgür akan ırmaklar yoksa, bozkırlar yoksa biz de yokuz.
Buğday Ekolojik hayatı Destekleme Derneği Strateji Konseyi Üyesi Oya Ayman, orman varlığını müdafaanın, kuraklık ve sellerin daha da artmasına niye olan iklim krizinin derinleşmesini engellemek açısından hayati kıymete sahip olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Ormandaki ağaçlar, çalılar, otlar, çiçekler, yaban hayvanları, toprak, su, mantarlar, böcekler, bakteriler, birbirleri ile işbirliği yaparak ormanın devamlılığını sağlar. Biz de insan tipi olarak, ormanları yok eden uygulamalar yerine, orman ekosistemi ile işbirliği yapan bütüncül biçimleri geliştirerek hayatımızı sürdürebiliriz. Tüketerek kendimizi yok etmek ya da tabiatla ahenk ortasında yaşamak; seçim bizim.”
Gerek iklim krizi, gerek ormansızlaşma, gerekse orman yangınları insan kaynaklıdır. Bizimle bir arada öbür tiplerin de hayatını tehdit eden kriz ve felaketlere niye olan faaliyetlerimizi bir an evvel ekosistemle uyumlu hale dönüştürmemiz gerekiyor. Ekosistemi onarma yolunda acil siyasetlerin ve uygulamaların hayata geçirilmesi için hükümet ile birlikte, lokal idare, özel bölüm ve bireyleri hareket geçmeye çağırıyoruz. hayatın bir bütün olarak sürdürülebilirliği için sorumluluk almanın vakti geldi.
Hibya Haber Ajansı
Ormansızlaşmaya sebep olan faktörlere baktığımızda, iklim krizinde olduğu üzere, insan merkezli bakış açısı, tüketim odaklı hayat üslubu ve buna hizmet eden sürdürülebilir olmayan bir ekonomik sistem ile karşılaşıyoruz. Yaşadığımız ve gelecekte yaşanması öngörülen felaketler, ekosistemin öğelerini birer “kaynak” yahut “hammadde” olarak görmekten vazgeçmemiz, tabiatla uyumlu hayat biçimlerini ve hayatın bir bütün olarak sürdürülebilirliğini benimsememiz için davette bulunuyor.
Geldiğimiz noktada, ekosistemi yalnızca korumak kâfi değil; acil bir biçimde onarmak için mevcut olan tahlilleri devreye sokmamız gerek. Bireyler, kurumlar ve karar vericiler olarak üzerimize düşeni öğrenmek ve bir an evvel harekete geçmek zorundayız.
Yanan alanlardan daha fazla orman alanı faaliyete açılıyor
Ülkemizdeki son büyük orman yangınlarında yalnızca Muğla ve Antalya’da 144 bin hektar (Gökçeada’nın 5 katı) orman alanı yandı, 8 kişi ve biroldukca orman canlısı ömrünü kaybetti.
Yangınlar niçiniyle yitirdiğimiz ormanlık alanlardan daha fazlası, tüketim talebimizi karşılamak ve kalkınma ismine gerçekleştirilen madencilik, güç, üretim ve dağıtım faaliyetleri için kullanıma açılıyor. Orman Genel Müdürlüğü (OGM) bilgilerine nazaran (2021 yılı hariç), son 9 yılda 87 bin hektar alan yanarken, 340 bin hektar alanın ormancılık dışı kullanmasına müsaade verildi.
Yaşanan son yangınlardaki büyük kaybı hesaba kattığımızda dahi, ormancılık dışı müsaadeler niçiniyle kaybedilen orman alanının yanan alanlardan daha fazla olduğu görülüyor. Verilen bu izinlerden %25’i madencilik, %37’si güç ve %36’sı öbür alanları (toprak dolgu, savunma, ulaşım, haberleşme, bağlantı panosu, su, atık su, altyapı, katı atık bertaraf, sokak hayvanları bakımevi, mezarlık, sıhhat tesisi, spor tesisi, eğitim tesisi, tahsis -Kültür ve Turizm Bakanlığı- turistik tesis, üniversite yeri, balık üretme tesisi, define arama, arkeolojik hafriyat, onarım, ocak, fabrika hızar şerit) kapsıyor. Hidroelektrik santraller (HES) ve kömürlü termik santraller üzere güç yatırımları orman alanı kayıplarına yol açarken, güç nakil çizgileri yangına niye olan faktörler içinde birinci 3’te yer alıyor.
Yeni kanun müdafaanın yanından geçmiyor
Bir yandan ormancılık dışı kullanım müsaadeleri niçiniyle orman alanları kaybedilirken, öbür yandan da Manavgat yangınının başladığı tarih olan 28 Temmuz’da yürürlüğe giren 7334 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, orman alanlarının turizme tahsis edilmesinin yolunu açıyor. Bu bölgelerin yeri, mevki ve hudutlarının tespit ve ilanı ise Cumhurbaşkanlığı’nın sonucuna bırakılıyor.
Yeni kanunun yürürlüğe girmesiyle bir arada, Kültür ve Turizm Muhafaza ve Gelişim Bölgeleri ismiyle orman alanları, kıyılar ve meralar turizm yatırımlarına açılabilir hale geldi. bu biçimdece, Cumhurbaşkanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı; kıyıların, ormanların ve meraların turizme açılması konusunda tek karar mercii oldu.
Yangınlar, ormanın barındırdığı canlıları direkt etkilediği, ani ve süratli bir yıkıma niye olduğu için kamuoyunun reaksiyonu de o ölçüde süratli ve kuvvetli oluyor. Buna rağmen, yanan alanlardan daha fazlası madencilik, güç yahut turizm faaliyetleri için ormancılık dışı kullanıma açılırken, kamuoyu bu yıkımın ya da tesirlerinin gereğince farkında olamayabiliyor.
Orman köylüleri yerinden ediliyor
OGM tarafınca açıklanan datalara bakılırsa, son 30 yılda orman yangınları 3 kat artmış durumda. Son yangın felaketindeki yetersiz ekipman ve işçi, gerekli müdahalenin vaktinde yapılmaması üzere etkenlerin yanı sıra; yangınlara süratli müdahale etme ve denetim altına alma tecrübesi olan orman köylüsünün ormancılık dışı kullanımlar niçiniyle yerinden edilmesinin de acı neticelerina şahit olduk.
Yüzsenelerdır ormanın kıyısında yaşayan halk, geçmişten bugüne orman ekosistemiyle uyumlu bir hayat kültürü oluşturdu ve geçimini ormandan sağladı. Ormancılık dışı faaliyetler, ormana bağlı bu toplulukların hem yerinden edilmesine tıpkı vakitte ormanı yangından müdafaa refleksini ve bilgisini barındıran bir kültürün giderek yok bulunmasına niye oldu.
Orman köylülerini yerinden eden uygulamalara son verilmesi, bilhassa yangınların büyümeden söndürülmesi konusunda kıymetli bir avantaj sağlayabilir.
İklim krizi ve ormansızlaşma
Siyasi başkanlara iklim değişikliği, tesirleri ve riskleri ile ilgili periyodik bilimsel değerlendirmeler sağlamak, ahenk ve azaltım stratejileri ortaya koymak gayesiyle kurulan Birleşmiş Milletler (BM) Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) geçtiğimiz Ağustos ayında yayımlanan raporu; insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının 1850-1900’dan bu yana yaklaşık 1,1°C’lik ısınmadan sorumlu olduğunu gösteriyor. Önümüzdeki 20 yılda ortalama global sıcaklığın 1,5°C’ye ulaşması yahut bunu aşması bekleniyor.
İnsan faaliyetleri niçiniyle giderek tırmanan iklim krizinin en besbelli niçinlerinden olan ormansızlaşma, karbon yutaklarının azalması manasına geliyor. Başka yandan, iklim değişikliğinin kararı olarak dünyanın çeşitli bölgelerini kasıp kavuran sıcaklar, nem oranında önemli düşüşlere niye olarak orman yangınlarını tetikliyor. Orman yangınları da hem gezegenimizin karbon yutaklarını yok ediyor birebir vakitte karbon salımına niye oluyor.
Türkiye, iklim krizinden en çok etkileneceği iddia edilen Akdeniz Havzası’nda yer alıyor. Fakat hiç bir ülkenin iklim krizi ile tek başına çaba ederek kurtulamayacağının farkında olmalıyız. Bu niçinle, birinci adım olarak, iklimdeki değişikliklere karşı tüm ülkeleri bir ortaya getirerek tahlilin bir modülü olmamızı sağlayacak Paris Anlaşması’nın ivedilikle onaylanması ve karbon emisyonlarını azaltmaya yönelik amaçlar ve siyasetler oluşturması gerekiyor.
Ormanlar yoksa biz de yokuz
Her yıl hektarlarca alanı ormancılık dışı faaliyetler için kullanıma açan yetkililere sesleniyoruz. Ormanlar yoksa, sulak alanlar yoksa, özgür akan ırmaklar yoksa, bozkırlar yoksa biz de yokuz.
Buğday Ekolojik hayatı Destekleme Derneği Strateji Konseyi Üyesi Oya Ayman, orman varlığını müdafaanın, kuraklık ve sellerin daha da artmasına niye olan iklim krizinin derinleşmesini engellemek açısından hayati kıymete sahip olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Ormandaki ağaçlar, çalılar, otlar, çiçekler, yaban hayvanları, toprak, su, mantarlar, böcekler, bakteriler, birbirleri ile işbirliği yaparak ormanın devamlılığını sağlar. Biz de insan tipi olarak, ormanları yok eden uygulamalar yerine, orman ekosistemi ile işbirliği yapan bütüncül biçimleri geliştirerek hayatımızı sürdürebiliriz. Tüketerek kendimizi yok etmek ya da tabiatla ahenk ortasında yaşamak; seçim bizim.”
Gerek iklim krizi, gerek ormansızlaşma, gerekse orman yangınları insan kaynaklıdır. Bizimle bir arada öbür tiplerin de hayatını tehdit eden kriz ve felaketlere niye olan faaliyetlerimizi bir an evvel ekosistemle uyumlu hale dönüştürmemiz gerekiyor. Ekosistemi onarma yolunda acil siyasetlerin ve uygulamaların hayata geçirilmesi için hükümet ile birlikte, lokal idare, özel bölüm ve bireyleri hareket geçmeye çağırıyoruz. hayatın bir bütün olarak sürdürülebilirliği için sorumluluk almanın vakti geldi.
Hibya Haber Ajansı