Yaz aylarında yayla ve dağların eteklerinden toplanan akpancar, kırmızı et, nohut, yeşil mercimek, patates, soğan, sarımsak, aşurelik buğday, salça, tereyağı, çökeleğin güneşte kurutulmasıyla elde edilen “kurut” ve baharat karışımlarıyla hazırlanan keledoş, değişik sunum formuyla yöre halkının en çok tükettiği yemekler içinde bulunuyor.
Yemek için evvelinde haşlanan nohut, akpancar, mercimek, buğday, patates, tereyağında kavrulan soğan ve etle bir süre pişiriliyor.
Ardından ezilerek ayran kıvamına getirilen kurut, tencereye eklenerek ocağa bırakılıyor. Yaklaşık bir saat pişirildikten daha sonra hazır hale gelen yemek, tereyağında kavrulan toz biber, salça ve sarımsak sosuyla servis ediliyor.
Yapımı zahmetli bulunmasına karşın yörede asırlardır özel günlerde ve bilhassa kış aylarında sofralardan eksik olmayan keledoş, 8 Kasım 2017’de Van Ticaret ve Sanayi Odasının (TSO) teşebbüsleriyle Türk Patent ve Marka Kurumunca coğrafik işaretle tescillendi.
Savcı Sayan da anket başlatmıştı
AA’nın haberine bakılırsa; Ağrı Belediye Lideri Savcı Sayan da bir süre evvel toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, yemeğin Ağrı’ya ilişkin olduğunu belirterek, bununla ilgili anket başlatmıştı. İki vilayet içinde tatlı rekabetin yaşandığı lezzet, bölgedeki birfazlaca kentte severek tüketiliyor.
Besleyici özelliğiyle yörede sofraların vazgeçilmezleri içinde yer alan keledoş, Van ve Ağrı’da farklı sunum prosedürleriyle sofralarda yerini alıyor. Kimileri tabaklara doğradıkları tandır ekmeğinin üzerinde, kimileri da ekmeksiz olarak servis ediyor.
“Keledoş, Van’a has yöresel bir yemektir”
Van TSO Lideri Necdet Takva, tarihi dokümanların 19. yüzyılın başından bu yana keledoşun Van’da yapıldığına işaret ettiğini söylemiş oldu.
Van’ın tarihi İpek Yolu güzergahı üzerinde bulunması ötürüsıyla yolcuların konakladığı yerlere mesken sahipliği yaptığını anlatan Takva, “Yemeğinin coğrafik işaret dokümanını 8 Kasım 2017’de aldık. Şeflerimizden biri Pakistan’da düzenlenen memleketler arası yemek yarışında yaptığı keledoşla altın madalya kazandı. Bu yemeğin karmaşık bir bakliyat bileşeni var. Her bakliyat kendi tenceresinde farklı haşlanır, çabucak sonrasında bunlar birleştirilir. Kalabalık ailelerin vazgeçilmez yemeklerinden biri. Genelde kış mevsiminde tüketilir.” dedi.
Başka kentlerin vakit zaman yemeğin kendilerine ilişkin olduğu istikametinde tezlerde bulunduğunu belirten Takva, şunları kaydetti:
“hiç bir kent saf bir demografiye sahip değil. Örneğin Ağrı’nın ismi geçiyor. Şu an Van’da Ağrılılar, Hakkarililer de yaşıyor. Onların da bu bahiste kendi spesiyallerini ön plana çıkarma üzere gayretleri var. var ise ayırt edici özellikleri olağan olarak coğrafik işaret tescilline başvurabilirler. İlimiz yalnızca Vanlıların yaşadığı bir kent değil, burası kozmopolit bir kent. Van, tarih boyunca güçlü bir sofra kültürüne sahip olmuş. Bu bağlamda keledoş, Van’a mahsus yöresel bir yemektir. Tarihi kaynaklarda yer alan Van’a ilişkin yöresel eserleri tescilleme eforu ortasındayız. Sofralarımızın vazgeçilmezi keledoş, 2017’den bu yana hem ulusal hem memleketler arası alanda markalaşarak ödül aldı. Bundan daha sonra da Van sofralarının vazgeçilmez yemeklerinden biri olarak kalmaya devam edecektir.”
“Dünya birinciliğini kazandık”
Pakistan’da 2019’da düzenlenen “Uluslararası Gastronomi Şenliği Yemek Yarışması”nda keledoş ile birinci olarak altın madalya kazanan aşçı Sinan Pulat ise bu yemeği dünyaya tanıtmak istediğini söylemiş oldu.
Coğrafi işaretli mamüllerin kendileri için kıymetli olduğunu söz eden Pulat, “Pakistan’daki müsabakada yemeğimiz hayli beğenildi, dünya birinciliğini kazandık ve memnun olduk. Vilayetimizde keledoş, 3-4 farklı biçimde yapılıyor. Bu, bizim mutfak zenginliğimizdir.” dedi.
“Ne yaparlarsa yapsınlar keledoş Ağrı’nındır”
Ağrı Belediye Lideri Savcı Sayan ise bölgenin eski yemeklerinden keledoşun bu coğrafyada her vakit olduğunu söz etti.
“Vanlı kardeşlerim haklı olarak ‘Bizim yemeklerin içerisinde keledoş da var.’ diyor. Biz de diyoruz ki keledoş bizimdir. Tarihi derinliklere indiğimizde Ağrı’ya ilişkin olduğunu herkes bilecektir.” diyen Sayan, ortasındaki eserlerden yapılışına kadar bütün etaplar incelendiğinde yemeğin Ağrı’ya ilişkin olduğunu her insanın bakılırsaceğini söylemiş oldu.
Keledoş şenliği düzenleyeceklerini belirten Sayan, şu biçimde konuştu:
“Gelsinler görsünler, hatta yarış yapalım. Hangisi daha yeterli yapmışsa oranın olsun. Vanlı kardeşlerim, Bitlisli kardeşlerim ve öteki yerdeki kardeşlerimiz gelsinler, kazanlarda keledoş yapalım ve hangisi birinci olursa o bölgeye ilişkin olsun. Ne yaparlarsa yapsınlar keledoş Ağrı’nındır. Bununla ilgili toplumsal medyada anket yaptık. Yüzde 64 Ağrı dediler. daha sonra Van buna itiraz etti. Kendi toplumsal medya hesapları anket yaptı. Bu sefer Ağrı yüzde 65, Van yüzde 35 çıktı, hatta ben dedim ki ikinci plakamız oldu. 04 trafik plakamız, 65 de keledoş plakamız. Ağrı’nın bütün meskenlerinde ve sofralarında bu yemeğin izi, yeri, tabağı ve kazanı vardır. Tarihimizde ve kültürümüzde epey kıymetli bir yere sahiptir. Birileri, ‘Biz coğrafik işaretini aldık.’ diyor, alabilirsiniz fakat öz, gerçek ve bütün özellikleriyle yapılan keledoşun ana yurdu Ağrı’dır.”
“En sevdiğimiz yemek”
Ev bayanı Vesile Oğur da keledoşun üretimini annesi ile büyüklerinden öğrendiğini belirtti.
Keledoşu uzun yıllardır yaptığını anlatan Oğur, şunları söylemiş oldu:
“Yemekte isteğe nazaran kırmızı et ya da beyaz et ile pancar, patates, nohut, yeşil mercimek, yöresel bitkiler bulunuyor. İlkbaharda dağlarda topladığımız bitkileri kurutup kışın yemeğe katıyoruz. En sevdiğimiz yemek. Van’ı bilmiyorum ancak Ağrı’da en eski yemeklerimizden. Tandır ekmeğini tabaklara doğrayıp üzerine de keledoş ve akabinde tereyağlı sosu döküp yiyoruz. Yaşlı bayanlar hayli hoş yapıyor. Biz de onlardan öğrendik. Bizden daha sonra da gelinler ve kızlar öğrensin. Bu yemeği özlüyoruz ve ayda bir yapıyoruz.”
Fatma Yapan, keledoşun bilhassa kışın kalabalık ailelerde epeyce tüketildiğini ve uzun müddet tok tutma özelliğine sahip olduğunu lisana getirdi.
Yemek için evvelinde haşlanan nohut, akpancar, mercimek, buğday, patates, tereyağında kavrulan soğan ve etle bir süre pişiriliyor.
Ardından ezilerek ayran kıvamına getirilen kurut, tencereye eklenerek ocağa bırakılıyor. Yaklaşık bir saat pişirildikten daha sonra hazır hale gelen yemek, tereyağında kavrulan toz biber, salça ve sarımsak sosuyla servis ediliyor.
Yapımı zahmetli bulunmasına karşın yörede asırlardır özel günlerde ve bilhassa kış aylarında sofralardan eksik olmayan keledoş, 8 Kasım 2017’de Van Ticaret ve Sanayi Odasının (TSO) teşebbüsleriyle Türk Patent ve Marka Kurumunca coğrafik işaretle tescillendi.
Savcı Sayan da anket başlatmıştı
AA’nın haberine bakılırsa; Ağrı Belediye Lideri Savcı Sayan da bir süre evvel toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, yemeğin Ağrı’ya ilişkin olduğunu belirterek, bununla ilgili anket başlatmıştı. İki vilayet içinde tatlı rekabetin yaşandığı lezzet, bölgedeki birfazlaca kentte severek tüketiliyor.
Besleyici özelliğiyle yörede sofraların vazgeçilmezleri içinde yer alan keledoş, Van ve Ağrı’da farklı sunum prosedürleriyle sofralarda yerini alıyor. Kimileri tabaklara doğradıkları tandır ekmeğinin üzerinde, kimileri da ekmeksiz olarak servis ediyor.
“Keledoş, Van’a has yöresel bir yemektir”
Van TSO Lideri Necdet Takva, tarihi dokümanların 19. yüzyılın başından bu yana keledoşun Van’da yapıldığına işaret ettiğini söylemiş oldu.
Van’ın tarihi İpek Yolu güzergahı üzerinde bulunması ötürüsıyla yolcuların konakladığı yerlere mesken sahipliği yaptığını anlatan Takva, “Yemeğinin coğrafik işaret dokümanını 8 Kasım 2017’de aldık. Şeflerimizden biri Pakistan’da düzenlenen memleketler arası yemek yarışında yaptığı keledoşla altın madalya kazandı. Bu yemeğin karmaşık bir bakliyat bileşeni var. Her bakliyat kendi tenceresinde farklı haşlanır, çabucak sonrasında bunlar birleştirilir. Kalabalık ailelerin vazgeçilmez yemeklerinden biri. Genelde kış mevsiminde tüketilir.” dedi.
Başka kentlerin vakit zaman yemeğin kendilerine ilişkin olduğu istikametinde tezlerde bulunduğunu belirten Takva, şunları kaydetti:
“hiç bir kent saf bir demografiye sahip değil. Örneğin Ağrı’nın ismi geçiyor. Şu an Van’da Ağrılılar, Hakkarililer de yaşıyor. Onların da bu bahiste kendi spesiyallerini ön plana çıkarma üzere gayretleri var. var ise ayırt edici özellikleri olağan olarak coğrafik işaret tescilline başvurabilirler. İlimiz yalnızca Vanlıların yaşadığı bir kent değil, burası kozmopolit bir kent. Van, tarih boyunca güçlü bir sofra kültürüne sahip olmuş. Bu bağlamda keledoş, Van’a mahsus yöresel bir yemektir. Tarihi kaynaklarda yer alan Van’a ilişkin yöresel eserleri tescilleme eforu ortasındayız. Sofralarımızın vazgeçilmezi keledoş, 2017’den bu yana hem ulusal hem memleketler arası alanda markalaşarak ödül aldı. Bundan daha sonra da Van sofralarının vazgeçilmez yemeklerinden biri olarak kalmaya devam edecektir.”
“Dünya birinciliğini kazandık”
Pakistan’da 2019’da düzenlenen “Uluslararası Gastronomi Şenliği Yemek Yarışması”nda keledoş ile birinci olarak altın madalya kazanan aşçı Sinan Pulat ise bu yemeği dünyaya tanıtmak istediğini söylemiş oldu.
Coğrafi işaretli mamüllerin kendileri için kıymetli olduğunu söz eden Pulat, “Pakistan’daki müsabakada yemeğimiz hayli beğenildi, dünya birinciliğini kazandık ve memnun olduk. Vilayetimizde keledoş, 3-4 farklı biçimde yapılıyor. Bu, bizim mutfak zenginliğimizdir.” dedi.
“Ne yaparlarsa yapsınlar keledoş Ağrı’nındır”
Ağrı Belediye Lideri Savcı Sayan ise bölgenin eski yemeklerinden keledoşun bu coğrafyada her vakit olduğunu söz etti.
“Vanlı kardeşlerim haklı olarak ‘Bizim yemeklerin içerisinde keledoş da var.’ diyor. Biz de diyoruz ki keledoş bizimdir. Tarihi derinliklere indiğimizde Ağrı’ya ilişkin olduğunu herkes bilecektir.” diyen Sayan, ortasındaki eserlerden yapılışına kadar bütün etaplar incelendiğinde yemeğin Ağrı’ya ilişkin olduğunu her insanın bakılırsaceğini söylemiş oldu.
Keledoş şenliği düzenleyeceklerini belirten Sayan, şu biçimde konuştu:
“Gelsinler görsünler, hatta yarış yapalım. Hangisi daha yeterli yapmışsa oranın olsun. Vanlı kardeşlerim, Bitlisli kardeşlerim ve öteki yerdeki kardeşlerimiz gelsinler, kazanlarda keledoş yapalım ve hangisi birinci olursa o bölgeye ilişkin olsun. Ne yaparlarsa yapsınlar keledoş Ağrı’nındır. Bununla ilgili toplumsal medyada anket yaptık. Yüzde 64 Ağrı dediler. daha sonra Van buna itiraz etti. Kendi toplumsal medya hesapları anket yaptı. Bu sefer Ağrı yüzde 65, Van yüzde 35 çıktı, hatta ben dedim ki ikinci plakamız oldu. 04 trafik plakamız, 65 de keledoş plakamız. Ağrı’nın bütün meskenlerinde ve sofralarında bu yemeğin izi, yeri, tabağı ve kazanı vardır. Tarihimizde ve kültürümüzde epey kıymetli bir yere sahiptir. Birileri, ‘Biz coğrafik işaretini aldık.’ diyor, alabilirsiniz fakat öz, gerçek ve bütün özellikleriyle yapılan keledoşun ana yurdu Ağrı’dır.”
“En sevdiğimiz yemek”
Ev bayanı Vesile Oğur da keledoşun üretimini annesi ile büyüklerinden öğrendiğini belirtti.
Keledoşu uzun yıllardır yaptığını anlatan Oğur, şunları söylemiş oldu:
“Yemekte isteğe nazaran kırmızı et ya da beyaz et ile pancar, patates, nohut, yeşil mercimek, yöresel bitkiler bulunuyor. İlkbaharda dağlarda topladığımız bitkileri kurutup kışın yemeğe katıyoruz. En sevdiğimiz yemek. Van’ı bilmiyorum ancak Ağrı’da en eski yemeklerimizden. Tandır ekmeğini tabaklara doğrayıp üzerine de keledoş ve akabinde tereyağlı sosu döküp yiyoruz. Yaşlı bayanlar hayli hoş yapıyor. Biz de onlardan öğrendik. Bizden daha sonra da gelinler ve kızlar öğrensin. Bu yemeği özlüyoruz ve ayda bir yapıyoruz.”
Fatma Yapan, keledoşun bilhassa kışın kalabalık ailelerde epeyce tüketildiğini ve uzun müddet tok tutma özelliğine sahip olduğunu lisana getirdi.