ahmetbeyler
Active member
İçinde ne ararsanız var; trajedi, sır, telaş hepsi mevcut. Gibisi durumları söz ederken çarpıcılığı artsın diye kimi olayları anlattığımızda şu sık kullandığımız “film gibi” klişesi, tam da bu olay için söylenebilir: “Gerçekten sinema gibi”
Sol çevreler Fuat Fegan ismini bilirler. Dr. Hikmet Kıvılcımlı’nın her manada epeyce güvendiği, yanı başındaki en değerli yoldaşıydı Fegan. Kıvılcımlı’nın vefatından daha sonra da bu yoldaşlığın gereğini yapmış, hekimin yapıtlarını gün yüzüne çıkarmış, derlemiş, toparlamıştı. Hakkı teslim edilmelidir kuşkusuz. (Fotoğrafta hasta yatağındaki Kıvılcımlı’nın yanı başında)
Öldü mü öldürüldü mü?
Kıvılcımlıcıların ortak hürmetini kazanmış biri olan Fuat Fegan, 1983 yılında Almanya’nın Diusburg kentinde katıldığı 1 Mayıs gösterisinden daha sonra ortadan kayboldu. Tam 39 yıldır, ne izine, ne de onu nazarann, bilen birine rastlandı. Yoldaşları, uzaktan, yakından biroldukca tanıdığı senelerca Fegan’a ne olduğunu merak ettiler. Yurt haricinde da yaşıyor olsa cunta yıllarıydı kaybolduğu devir. “Derin devlet”in kollarının uzandığı, kimi infazların gerçekleştirildiği yıllardı. Öldürüldü mü, cunta eliyle kaybedildi mi diye daima lakin daima merak edildi.
Haberdar olduğum andan beri hususun ilgimi çektiğini söylemeye gerek yok. Kıvılcımlı’ya olan bağlılığını bildiğim Kadir ağabeye (Vedat Türkali) sordum bir gün: “Fegan’a ne oldu sizce? Öldürüldü mü?”. “Bilmiyorum, bilmiyoruz” oldu cevabı. Ancak “öldürülseydi, azapta ya da bir öteki halde, haberimiz olurdu” dedi.
senelerca lakin senelerca bir sır olarak konuşulur bu olay. Değinen, önünü gerisini soruşturan olup olmadığını pek bilmiyorum. Uzun yıllardır uzaktım ülkeden, o niçinle hakkını yemiş olmayayım kimsenin. Yalnızca Kuzey Kıbrıs’tan, Fadıl Çağla’nın Fegan’ı anlattığı küçük bir yapıtından haberdarım ki o da kayıp olayına ait rastgele bir bilgi içermez pek. Fegan Kıbrıslı’ydı bu ortada.
‘Kayıp Sosyalist’
Türkiye sosyalist hareketinin bu nitekim değerli, son derece donanımlı figürünün kaybıyla ilgili bilgiler toplamaya çalıştım senelerca. Pek verimli olduğunu söyleyemem bu uğraşlarımın. Kadir ağabey “İsveç’te Stockholm’e gidip, eşi Latife hanımla konuş istersen” demişti fakat çeşitli niçinlerle gidebilmem mümkün olmadı. Hedefim şayet becerebilseydim tüm hikayeyi “Kayıp Sosyalist” ismiyle kitaplaştırmaktı.
Her tarafıyla enteresan olan bu olay bayağı bir kayıp olayı değildi zira. Kaybolan yalnızca bir insan da değildi. Türkiye sosyalist hareketinin tarihinin hafızasının da bir manada kaybı sayılırdı. Tüm sosyalist hareketin bu kayıp karşısında, onu arayıp bulma konusunda en azından, sorumluluğu vardı. Öylece bırakılabilir miydi?
Ne oldu Fegan’a? Unutacak mıyız? Merak etmiyor muyuz akıbetini? Tüm bunlardan ötürü çaresizce sürdürdüm araştırmamı. En değerli kaynak olacağını sandığım Kadir ağabeyde bir şey yoktu, sevgiyle kelam ettiği Fegan’a ait. Türkiye’ye döndükten daha sonra da, hala aklımı kurcalamakla, ilgimi yitirmemekle birlikte husustan uzaklaşmıştım. Ta ki, daha evvel de kelamını ettiğim, Kıvılcımlı hakkındaki olağanüstü çalışmalarıyla bilinen dostum Ahmet Kale’ye de akıl edip Fegan’ı sorduğum ana kadar.
Güzel ki basılmadı
Ahmet heyecanla, kendisinin de tıpkı mevzu üzerinde çalıştığını söyleyerek işbirliği yapmamızı önerdi. Sevinçle kabul ettim. Evvel hem ondaki tıpkı vakitte bendeki ayrıntıları bir ortaya getirecek, araştırmalarımızda elde ettiğimiz tüm belgeyi, bilgiyi kayıt altına alacaktık. Yazım basamağında da iş kısmı yapacaktık. Fadıl Çağla’nın Fegan hakkındaki kitabını da Ahmet’ten almıştım. Maksadımız, “kaybolmuş” bir sosyalisti unutturmamak, onun Türkiye sosyalist gayret tarihinde hak ettiği yerini anımsatmaktı.
Bir de, vahim bir olay alışılmış. Ne demek kaybolmak? Dostlarının, yakınlarının ne öldüğünü ne de yaşadığını bildiği biri olmak, öldüyse nasıl bir mevt, yaşıyorsa ne çeşit bir ömür olduğundan haberdar olmamak epey fecî. Kayıp yakınlarını bu niçinle anlayabilirim. Harikulade bir bilinmezlik ortasında, kalpte umut yeşertmek hayli sıkıntı iş. “Kayıp” dendi mi tüylerim diken diken olur. İngiltere’de kayıp yakınlarının çıkardığı mecmualarda “üzerinde şu renk kıyafet vardı”, “en son şurada görüldü” üzere sözleri okuyunca ürperirdim.
Ortaya öbür işler girdi, çalışmaya yoğunlaşamadık Ahmet’le. Başlamaya karar verdiğimiz gün sahiden başlasaydık bugün “Kayıp Sosyalist” kitabını çıkarmış da olacaktık.
Kayıp değil bencillik
Uygun ki de olmadı. Şu an hala öfke, kızgınlık, kırgınlık duymama yol açan haberi Ahmet verdi iki hafta kadar evvel: “Fuat Fegan yaşıyor”. Yunanistan’ın Girit adasında öteki bir evlilik de yaparak apayrı bir hayat kurmuş Fegan. Çekip gitmesinin münasebetlerini anlayabilirim. Kimsenin bir diyeceği olamaz elbette. Hayat onun. Vereceği bir hesap var ise da geride bıraktığı, eşine, çocuğuna verir.
Yaşamasına, olmasına, ondan bir haber gelmesine olağan olarak sevindim. Lakin şu anda hissettiğim yalnızca fakat yalnızca öfkedir. Bir insan, yıllardır kendisini merak eden yoldaşlarını üzdüğünü, acıya boğduğunu hiç mi düşünmez? Tek bir haber de mi iletmez? Türkiye sosyalist hareketinin değerli bir mirasçısı olmanın hiç mi sorumluluğu yoktur? Türkiye solunun tarihinde devlet kaynaklı öldürmeler, kaybetmeler oldukcatur. Binlerce beşere Fuat Fegan’a da bu yapılmış olabilir korkusunu yaşatmak da ne?
Bir kayıp olayından, harikulade bir bencillik hikayesi çıktı sonuçta anlayacağınız. Biz kitabı artık Ahmet’le Fegan’ın kaybı dahil, daha sonraki periyodunu de yazarak yayınlayacağız alışılmış ki.
Kendi adıma söyleyeyim, pek de âlâ şeyler yazmayacağım.
Sol çevreler Fuat Fegan ismini bilirler. Dr. Hikmet Kıvılcımlı’nın her manada epeyce güvendiği, yanı başındaki en değerli yoldaşıydı Fegan. Kıvılcımlı’nın vefatından daha sonra da bu yoldaşlığın gereğini yapmış, hekimin yapıtlarını gün yüzüne çıkarmış, derlemiş, toparlamıştı. Hakkı teslim edilmelidir kuşkusuz. (Fotoğrafta hasta yatağındaki Kıvılcımlı’nın yanı başında)
Öldü mü öldürüldü mü?
Kıvılcımlıcıların ortak hürmetini kazanmış biri olan Fuat Fegan, 1983 yılında Almanya’nın Diusburg kentinde katıldığı 1 Mayıs gösterisinden daha sonra ortadan kayboldu. Tam 39 yıldır, ne izine, ne de onu nazarann, bilen birine rastlandı. Yoldaşları, uzaktan, yakından biroldukca tanıdığı senelerca Fegan’a ne olduğunu merak ettiler. Yurt haricinde da yaşıyor olsa cunta yıllarıydı kaybolduğu devir. “Derin devlet”in kollarının uzandığı, kimi infazların gerçekleştirildiği yıllardı. Öldürüldü mü, cunta eliyle kaybedildi mi diye daima lakin daima merak edildi.
Haberdar olduğum andan beri hususun ilgimi çektiğini söylemeye gerek yok. Kıvılcımlı’ya olan bağlılığını bildiğim Kadir ağabeye (Vedat Türkali) sordum bir gün: “Fegan’a ne oldu sizce? Öldürüldü mü?”. “Bilmiyorum, bilmiyoruz” oldu cevabı. Ancak “öldürülseydi, azapta ya da bir öteki halde, haberimiz olurdu” dedi.
senelerca lakin senelerca bir sır olarak konuşulur bu olay. Değinen, önünü gerisini soruşturan olup olmadığını pek bilmiyorum. Uzun yıllardır uzaktım ülkeden, o niçinle hakkını yemiş olmayayım kimsenin. Yalnızca Kuzey Kıbrıs’tan, Fadıl Çağla’nın Fegan’ı anlattığı küçük bir yapıtından haberdarım ki o da kayıp olayına ait rastgele bir bilgi içermez pek. Fegan Kıbrıslı’ydı bu ortada.
‘Kayıp Sosyalist’
Türkiye sosyalist hareketinin bu nitekim değerli, son derece donanımlı figürünün kaybıyla ilgili bilgiler toplamaya çalıştım senelerca. Pek verimli olduğunu söyleyemem bu uğraşlarımın. Kadir ağabey “İsveç’te Stockholm’e gidip, eşi Latife hanımla konuş istersen” demişti fakat çeşitli niçinlerle gidebilmem mümkün olmadı. Hedefim şayet becerebilseydim tüm hikayeyi “Kayıp Sosyalist” ismiyle kitaplaştırmaktı.
Her tarafıyla enteresan olan bu olay bayağı bir kayıp olayı değildi zira. Kaybolan yalnızca bir insan da değildi. Türkiye sosyalist hareketinin tarihinin hafızasının da bir manada kaybı sayılırdı. Tüm sosyalist hareketin bu kayıp karşısında, onu arayıp bulma konusunda en azından, sorumluluğu vardı. Öylece bırakılabilir miydi?
Ne oldu Fegan’a? Unutacak mıyız? Merak etmiyor muyuz akıbetini? Tüm bunlardan ötürü çaresizce sürdürdüm araştırmamı. En değerli kaynak olacağını sandığım Kadir ağabeyde bir şey yoktu, sevgiyle kelam ettiği Fegan’a ait. Türkiye’ye döndükten daha sonra da, hala aklımı kurcalamakla, ilgimi yitirmemekle birlikte husustan uzaklaşmıştım. Ta ki, daha evvel de kelamını ettiğim, Kıvılcımlı hakkındaki olağanüstü çalışmalarıyla bilinen dostum Ahmet Kale’ye de akıl edip Fegan’ı sorduğum ana kadar.
Güzel ki basılmadı
Ahmet heyecanla, kendisinin de tıpkı mevzu üzerinde çalıştığını söyleyerek işbirliği yapmamızı önerdi. Sevinçle kabul ettim. Evvel hem ondaki tıpkı vakitte bendeki ayrıntıları bir ortaya getirecek, araştırmalarımızda elde ettiğimiz tüm belgeyi, bilgiyi kayıt altına alacaktık. Yazım basamağında da iş kısmı yapacaktık. Fadıl Çağla’nın Fegan hakkındaki kitabını da Ahmet’ten almıştım. Maksadımız, “kaybolmuş” bir sosyalisti unutturmamak, onun Türkiye sosyalist gayret tarihinde hak ettiği yerini anımsatmaktı.
Bir de, vahim bir olay alışılmış. Ne demek kaybolmak? Dostlarının, yakınlarının ne öldüğünü ne de yaşadığını bildiği biri olmak, öldüyse nasıl bir mevt, yaşıyorsa ne çeşit bir ömür olduğundan haberdar olmamak epey fecî. Kayıp yakınlarını bu niçinle anlayabilirim. Harikulade bir bilinmezlik ortasında, kalpte umut yeşertmek hayli sıkıntı iş. “Kayıp” dendi mi tüylerim diken diken olur. İngiltere’de kayıp yakınlarının çıkardığı mecmualarda “üzerinde şu renk kıyafet vardı”, “en son şurada görüldü” üzere sözleri okuyunca ürperirdim.
Ortaya öbür işler girdi, çalışmaya yoğunlaşamadık Ahmet’le. Başlamaya karar verdiğimiz gün sahiden başlasaydık bugün “Kayıp Sosyalist” kitabını çıkarmış da olacaktık.
Kayıp değil bencillik
Uygun ki de olmadı. Şu an hala öfke, kızgınlık, kırgınlık duymama yol açan haberi Ahmet verdi iki hafta kadar evvel: “Fuat Fegan yaşıyor”. Yunanistan’ın Girit adasında öteki bir evlilik de yaparak apayrı bir hayat kurmuş Fegan. Çekip gitmesinin münasebetlerini anlayabilirim. Kimsenin bir diyeceği olamaz elbette. Hayat onun. Vereceği bir hesap var ise da geride bıraktığı, eşine, çocuğuna verir.
Yaşamasına, olmasına, ondan bir haber gelmesine olağan olarak sevindim. Lakin şu anda hissettiğim yalnızca fakat yalnızca öfkedir. Bir insan, yıllardır kendisini merak eden yoldaşlarını üzdüğünü, acıya boğduğunu hiç mi düşünmez? Tek bir haber de mi iletmez? Türkiye sosyalist hareketinin değerli bir mirasçısı olmanın hiç mi sorumluluğu yoktur? Türkiye solunun tarihinde devlet kaynaklı öldürmeler, kaybetmeler oldukcatur. Binlerce beşere Fuat Fegan’a da bu yapılmış olabilir korkusunu yaşatmak da ne?
Bir kayıp olayından, harikulade bir bencillik hikayesi çıktı sonuçta anlayacağınız. Biz kitabı artık Ahmet’le Fegan’ın kaybı dahil, daha sonraki periyodunu de yazarak yayınlayacağız alışılmış ki.
Kendi adıma söyleyeyim, pek de âlâ şeyler yazmayacağım.