Türk sanat müziğinin kuvvetli sesi: Hamiyet Yüceses

Ideast

New member
Kadriye Hanım ile marpuç ustası Halil Efendi’nin kızı Hamiyet Yüceses, 20 Haziran 1915 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi.

İstanbul’da Hacı Bayan İlkokulu’nda okuyan başarılı yorumcu, sesinin hoşluğuyla çocuk yaşlarda dikkati üzerine çekti. 1926’da çabucak hemen 11 yaşındayken, ailesinin yaşadığı maddi ezalar niçiniyle sahnelere çıkıp müzik söylemeye başladı.

Birinci konserini Burhaniye’de veren Yüceses, akabinde Anadolu’nun birfazlaca kentinde sahne aldı.

Uzun mühlet Gaziantep’te kalan sanatçı, ünü İstanbul’a ulaşınca, 1931 yılında Beyoğlu’nda devrin kıymetli yerlerinden birinde Safiye Ayla ile sahneye çıkmaya başladı. Başarılı yorumcu, tıpkı yıl Kadıköy’de düzenlenen bir yarışta, Türkiye Ses Kraliçesi seçildi.

1978’de Halit Kıvanç ile yaptığı bir röportajda, İstanbul’da birinci sahneye çıktığı senelerda mikrofon olmadığını söyleyen sanatçı, “Hatta hala tahayyül ediyorum, o Küçük Çiflik’in çamlarında, kristal avize üzere seslerimiz salınır üzere geliyor bana.” sözlerini kullanmıştı.

SADETTİN KAYNAK, YÜCESES’E ÖZEL BESTELER YAPTI

Bir yandan Selahattin Pınar, Sadettin Kaynak, Yesari Asım Arsoy, Mısırlı İbrahim ve Bimen Şen’den özel dersler alan sanatçı, 1933’te eski İstanbul Radyosu’nda çeşitli programlara çıktı. Muvaffakiyetini, Sahibinin Sesi, Columbia ve Odeon firmalarıyla yaptığı plaklarla perçinledi.

Sanatçı, soyadı kanunu çıktığında Sadettin Kaynak ve Selahattin Pınar’ın ısrarı ile Yüceses soyadını aldı.

Bestekar Sadettin Kaynak, “Kirpiklerinin Gölgesi Güllerle Bezenmiş”, “O Dudaklar bir daha” ve “Yasemen” üzere Yüceses’in sesine uygun besteler yaptı.

Hamiyet Yüceses’in yaptığı plaklar, zamanının satış rekorlarına imza attı.

Sanatkarın 1940’ta evlendiği deniz astsubayı Fethi Yüceses, Atılay faciası olarak anılan, Atılay isimli denizaltının batmasıyla 14 Temmuz 1942’de hayatını kaybetti.

Bu hüznün akabinde söylemiş olduği “Gitti de Gelmeyiverdi” müziği çok ünlenirken sanatçı, asıl şöhreti kelamları Abdülhak Hamit Tarhan’a, bestesi Mehmet Baha’ya ilişkin, “Makber” müziğiyle kazandı.

1944’ten 1955’e kadar Kemal Mollaoğlu ile evli kalan Yüceses, 1956’da sahnede müzik söylerken tanışıp evlendiği tıp fakültesi öğrencisi Osman Sabuncu ile vefatına kadar süren 40 yıllık evliliğe imza attı.

İstanbul’da devrin ünlü gazinolarında assolist olarak sahneye çıkan sanatçı, 1944’te İstanbul Belediye Konservatuarı Türk Müziği İcra Heyeti’nde bakılırsav aldı.


GAZEL SEVGİSİNİ HAFIZ BURHAN’DAN ALDI

Hamiyet Yüceses’in 1946’da Hacı Arif Bey’in “Bakmıyor Çeşm-i Siyah” yapıtını, bir gazelle birlikte okuması büyük ilgi gördü. Daha 11 yaşındayken birinci sahneye çıktığında da bildiği şarkıyı gazel eşliğinde okuduğunu tabir eden sanatçı, TRT röportajında, çocukken yaşadığı bir anıyı şu sözlerle aktarmıştı:

“Hafız Burhan’dan bu tutkuyu aldım efendim. Kendilerini pek severdim. Küçük çocuktum. Bir gün sedirin üstünde uyurken, baktım ‘Makber’ diye bir müzik söyleniyor. Camdan başımı uzattım. Cam kapalıymış. Kırıldı, boynuma geçti ama ben oralı değilim. O hoş sesi, şarkıyı dinliyorum. Annem koştu içeri geldi, ‘Eyvah yavrumun yüzü gözü kesildi.’ dedi. ‘Bir şey olmadı anne.’ dedim. Annemden çabucak 100 para aldım. Gittim, o ilanı aldım ve ‘Amca tekrar okur musunuz?’ dedim. Okuttum ve öğrendim. Ben bu şarkıyı Akasya Ağacı’nda okuyordum. Herkes gelip beni dinliyordu. Burada başladı benim tutkum.”

Gazele olan sevgisini her fırsatta lisana getiren sanatçı, öldükten daha sonra da “Bir görüşte aşık oldum, gözlerine ey peri/Yandı kalbim, harap oldu gördüğüm günden beri” gazeliyle anılmak istediğini aktarmıştı.

1949’da yeni İstanbul Radyosu’nda çalışmaya başlayan sanatçı, 1950’de radyodan aldığı maaşı, üniversite öğrencilerine bağışladı. Üniversite Talebe Birliği’de her yıl düzenledikleri Edebiyat Yarışması’nda ”Hamiyet Mükafatı” ismi ile mükafatlar dağıttı.

Sanatçı, sinemada da “Efsuncu Baba” (1950), “Affet Beni Allahım” (1953), “Kanun Namına” (1952), “Soygun” (1953), “İncili Çavuş” (1951), “Mahallenin Namusu” (1953, “Caz Saz” (1952) sinemalarında müzik söylerken göründü.

1981’de sahneleri bırakan Yüceses, 1987’de Pera Palas Oteli’nde ismine düzenlenen gecede, 1988’de ise Hürriyet Gazetesi’nin Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlenen Altın Kelebek Ödül Töreni’nde son sefer sahneye çıktı.

Suriye, Lübnan, Kıbrıs, İsrail, Almanya ve ABD’de konserler veren, BBC Radyosu’nda program yapan sanatkarın anısına bir devir, Üniversite Talebe Birliğince düzenlenen edebiyat yarışında “Hamiyet Mükafatı” ismiyle mükafatlar verildi.

hayatı boyunca 500 kadar taş plak, 37 adet 45’lik ve 8 long playe imza atan Hamiyet Yüceses, tatil için gittiği Muğla’nın Marmaris ilçesinde kalp ve teneffüs yetmezliği şikayetiyle hastaneye kaldırıldı.

Kaldırıldığı hastanede 10 Temmuz 1996’da, 81 yaşındayken hayata veda eden sanatkarın cenazesi İstanbul’a getirilerek Üsküdar’daki Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.
 
Üst