celikci
Active member
Toplumsal Demokrat Parti’nin gayesi küllerinden doğmak
KÖLN – Almanya 26 Eylül 2021’de yeni bir Federal Meclis ve yeni bir şansölye seçecek. Genel seçimlere beş hafta var. Kampanyalar sürat kazandı. Anketlerin değişkenliği bu seçimleri daha da farklı kılıyor. Türkiye-Almanya ve Türkiye-AB alakaları niçiniyle bu seçimler hayli kıymetli. Türkiye iktisadını, memleketler arası alakalarını ve Almanya’da yaşayan Türkiyelileri de denkleme katarsak yeni kurulacak Almanya hükümeti herkesi yakından ilgilendiriyor. Almanya’daki siyasi partilerin kuruldukları tarihten bugüne kadar nasıl bir müddetç geçirdiklerini bilmek Almanya siyasetini daha yeterli anlamayı sağlayacaktır. Bu niçinle de birinci vakit içinderda Almanya’nın en eski partisi olarak kabul edilen ve ülke tarihine değerli konularda damgasını vurmuş olan Toplumsal Demokrat Parti’nin tarihiyle başlamakta yarar var.
SPD’nin öncülerinden birincisi olarak kabul edilen Genel Alman Emekçi Birliği 1863’te kuruldu. Akabinde 1869’da kurulan Almanya Toplumsal Demokrat Partisi ile birleşerek, 1875’te Almanya Sosyalist Personel Partisi’ni oluşturdu. Parti, kendisine şimdiki ismi olan Toplumsal Demokrat Parti ismini 1890’da verdi. 1890’dan 1930’a kadar tüm parlamento seçimlerinde her vakit en hayli oyu alan partiydi. Weimar Cumhuriyeti periyodunda SPD’li Friedrich Ebert, Almanya cumhuriyet tarihli birinci devlet lideri oldu.
SPD, Nasyonal Sosyalist diktatörlük devrinde yasaklandı. II. Dünya Savaşı daha sonrası Ekim 1945’te bir daha kuruldu. Sovyetler, Haziran 1945’te siyasi partilere müsaade veren birinci işgal gücü oldu. Sovyetler Birliği, kendi bölgesindeki partilere başka bölgelerdeki partilerden daha süratli bir başlangıç vermeyi umuyordu. Alman komünistleri şartsız olarak Stalin’in siyasetini benimsemeye hazırdı. Almanya’daki Sovyet Askeri Yönetimi (SMAD), komünistleri idarede belirleyici durumlara yerleştirdi. Almanya Komünist Partisi (KPD) 11 Haziran 1945’te kurulan birinci parti oldu.
Sovyetlerin işgal bölgesindeki SPD, Almanya Sosyalist Birlik Partisi’ni (SED) oluşturmak için KPD ile zorla birleştirildi. Batı Almanya’da ve ötürüsıyla sonrasındasında Federal Almanya Cumhuriyeti’nde, iki büyük halk partisinden biri olmayı başardı. SPD 1966’dan 1982’ye kadar, daha sonra 1998’den 2009’a kadar ve 2013’ten daha sonra yeniden yine federal hükümetlerde yer aldı. Willy Brandt, Helmut Schmidt ve Gerhard Schröder ile şimdiye kadar seçilen sekiz Federal Şansölyeden üçü SPD’liydi. Hâlihazırda partinin eş liderleri Saskia Esken ve Norbert Walter-Borjans’dır. SPD’nin 2021 seçimleri için şansölye adayı Merkel hükümetinde Maliye Bakanı bakılırsavini yürüten Olaf Scholz’dur.
SPD’nin 2014 itibariyle parti varlıkları 207 milyon euronun üzerinde. Bu varlığıyla SPD, Almanya’nın en güçlü partisi. Ayrıyeten SPD, Almanya’da büyük medya holdinglerine sahip tek siyasi partidir. SPD’nin toplam tirajı 6 milyondan fazla ve 12 milyon okuyucuya sahip 70’in üzerinde gazetede payı mevcut.
SPD’Lİ ŞANSÖLYE WILLY BRANDT’TAN TARİHE GEÇEN HAREKET: NAZİLERİN ÖLDÜRDÜĞÜ MUSEVİLER İÇİN DİZ ÇÖKTÜ
Willy Brandt’ın şansölyeliği sırasında Varşova Paktı ülkeleriyle bir yumuşama siyaseti yaşandı. 7 Aralık 1970’te Polonya ziyareti sırasında Varşova Yahudi Gettosu’nda Naziler tarafınca öldürülen beşerler için inşa edilen anıtın önünde hiç kimsenin beklemediği bir hareket yaparak diz çöktü ve bu davranışı dünyada büyük yankı buldu. Brandt idaresinde hukuk, eğitim ve aile siyasetinde kapsamlı bir ıslahat programı izlendi. Bu ıslahatlar niçiniyle, halk bu süreci “yeni bir başlangıç” olarak gördü. Brandt, 1971’de Doğu ile Batı içinde yakınlaşma sağlanması tarafındaki kesintisiz uğraşlarından dolayı izlediği Ostpolitik (Doğu Politkası) niçiniyle Nobel Barış Ödülü’nü aldı. 1973’te yaşanan petrol krizi, Almanya savaş daha sonrası tarihli 2. sakinlik periyodu ve Brandt’ın yakın çalışanı Günter Guillaume’nin Demokratik Doğu Almanya (DDR) casusu olarak ifşa edilmesi üzere niçinlerden dolayı Willy Brandt Mayıs 1974’te istifa etti lakin parti lideri olarak kaldı. Brandt’ın yerine Helmut Schmidt şansölye oldu.
ASLA SİGARA YASAĞINA UYMAYAN ŞANSÖLYE HELMUT SCHMİDT
1974’ten 1982’ye kadar Helmut Schmidt idaresindeki sosyal-liberal koalisyon devam etti. Schmidt, Willy Brandt’ın hükümet siyasetindeki ıslahatlarını sürdürdü ve hem de birinci petrol krizinin üstesinden gelmeyi de başardı. 1980 federal seçimlerinde toplumsal liberal koalisyon, Franz Josef Strauss liderliğindeki Hristiyan Birlik partilerine üstün geldi. Fakat 17 Eylül 1982’de FDP koalisyonu feshetti.
FDP’nin çoğunluğu parlamentoda Schmidt’e karşı yapılan itimat oylamasında CDU/CSU ile birleşerek Helmut Kohl’u yeni federal şansölye olarak seçti.
Schmidt epey sigara içmesiyle tanınan bir şansölye oldu. Sigara içmenin yasak olduğu yerlerde bile sigara içmiş, sigara yasağını delmişliği ile de ün salmıştır.
OSKAR LAFONTAINE’E SUİKAST
1990 yılında Saarland Eyaleti Başbakanı Oskar Lafointane SPD’nin şansölye adayı olarak gösterildi. Lakin ruhsal meseleleri olduğu belirlenen Adelheid Streidel isimli bir bayan tarafınca bıçaklı atağa uğradı. Boğazından ağır yaralanan Lafointane sıhhat durumu niçiniyle süreksiz olarak bakılırsavinden alındı. Fakat bu sırada CD/CSU şansölye adayı Helmut Kohl’un attığı adımlar onun karşısında SPD’nin kazanma talihinin olmadığını ortaya koymuştu.
GERHARD SCHRÖDER DEVRİ: HEM KAZANIM HEM EREZYON VAKTİ
SPD 1998 yılındaki seçimlerde Gerhard Schröder başkanlığında Yeşiller ile kırmızı-yeşil koalisyonunu kurdu. Bu Almanya tarihinde bir birinciydi. Kendilerini klasik olarak “merkezin solu” olarak sınıflandıran partiler birinci kere yüzde 50’den çok oy aldı. Birinci sefer, bir federal hükümet büsbütün düşürülmüş oldu.
1998-1999’da, Schröder’in birinci kabinesi vaktinde Kosava Savaşı patlak verdi. Alman ordusuna birinci kez yurtdışı misyonu verildi. SPD Genel Lideri Oskar Lafontaine maliye bakanı oldu, lakin Mart 1999’da Schröder ile olan farklılıkları niçiniyle tüm siyasi ve parti nazaranvlerinden istifa etti. Federal Şansölye Gerhard Schröder çabucak sonrasında SPD’nin yeni lideri oldu.
23 Mayıs 1999’da Johannes Rau Almanya Cumhurbaşkanı seçildi. Bu, SPD’nin Gustav Heinemann’dan daha sonra birinci cumhurbaşkanı ataması oldu. Kırmızı-Yeşil hükümeti sırasında, vatandaşlık yasasının modernizasyonu, vergi ıslahatı, emeklilik ıslahatı, nükleerden evreli çıkış, eko-vergi, yahut eğitim alanında ıslahatlar yapıldı.
SCHRÖDER ‘BARIŞ ŞANSÖLYESİ’ OLARAK ÜN KAZANDI
2002’deki seçimlerinden SPD yüzde 2,4 oranında oy kaybederek çıktı. Lakin hala parlamentonun en kuvvetli partisiydi. SPD hükümeti, Almanya’nın Irak savaşına katılmasına katiyetle müsaade vermeyi reddetti. bu biçimdece Gerhard Schröder, “barış şansölyesi” olarak ün kazandı.
2003 yılında Gündem 2010 sunuldu. Bu Alman toplumsal sistemi ve işgücü piyasasının 2005 yılına kadar uygulamaya konan devasa bir ıslahat paketiydi. İşsizlikle çaba için toplumsal kesintiler yapıldı. İktisadın liberalleşmesi sağlandı. SPD bu ıslahatlar niçiniyle yavaş yavaş oy ve üye kaybetmeye başladı. Eyalet seçimlerini kaybettikten daha sonra, 13 Haziran 2004’teki Avrupa seçimlerinde yüzde 21,5 oy alarak Federal Almanya Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana ülke çapındaki bir seçimde elde ettiği en düşük kararı aldı.
2005-2009 senelerında CDU/CSU ve SPD, Angela Merkel’in başkanlığında bir büyük koalisyon üzerinde anlaştılar. O günden bugüne kadar SPD ve CDU/CSU Büyük Koalisyon ile ülkeyi yönettiler.
SPD’li eski Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier 2017’den beri Almanya’nın cumhurbaşkanlığı misyonunu sürdürüyor. Son federal ve eyalet seçimlerinde tarihinin en düşük oy oranını kaydeden SPD 26 Eylül’de yapılacak seçimler öncesinde anketlerde uzun vakitten daha sonra birinci kere oylarını yükseltmeyi başardı. SPD’nin şansölye adayı Olaf Scholz ise adaylar içinde anketlerde en çok oy alan aday.
ALINTIDIR
KÖLN – Almanya 26 Eylül 2021’de yeni bir Federal Meclis ve yeni bir şansölye seçecek. Genel seçimlere beş hafta var. Kampanyalar sürat kazandı. Anketlerin değişkenliği bu seçimleri daha da farklı kılıyor. Türkiye-Almanya ve Türkiye-AB alakaları niçiniyle bu seçimler hayli kıymetli. Türkiye iktisadını, memleketler arası alakalarını ve Almanya’da yaşayan Türkiyelileri de denkleme katarsak yeni kurulacak Almanya hükümeti herkesi yakından ilgilendiriyor. Almanya’daki siyasi partilerin kuruldukları tarihten bugüne kadar nasıl bir müddetç geçirdiklerini bilmek Almanya siyasetini daha yeterli anlamayı sağlayacaktır. Bu niçinle de birinci vakit içinderda Almanya’nın en eski partisi olarak kabul edilen ve ülke tarihine değerli konularda damgasını vurmuş olan Toplumsal Demokrat Parti’nin tarihiyle başlamakta yarar var.
SPD’nin öncülerinden birincisi olarak kabul edilen Genel Alman Emekçi Birliği 1863’te kuruldu. Akabinde 1869’da kurulan Almanya Toplumsal Demokrat Partisi ile birleşerek, 1875’te Almanya Sosyalist Personel Partisi’ni oluşturdu. Parti, kendisine şimdiki ismi olan Toplumsal Demokrat Parti ismini 1890’da verdi. 1890’dan 1930’a kadar tüm parlamento seçimlerinde her vakit en hayli oyu alan partiydi. Weimar Cumhuriyeti periyodunda SPD’li Friedrich Ebert, Almanya cumhuriyet tarihli birinci devlet lideri oldu.
SPD, Nasyonal Sosyalist diktatörlük devrinde yasaklandı. II. Dünya Savaşı daha sonrası Ekim 1945’te bir daha kuruldu. Sovyetler, Haziran 1945’te siyasi partilere müsaade veren birinci işgal gücü oldu. Sovyetler Birliği, kendi bölgesindeki partilere başka bölgelerdeki partilerden daha süratli bir başlangıç vermeyi umuyordu. Alman komünistleri şartsız olarak Stalin’in siyasetini benimsemeye hazırdı. Almanya’daki Sovyet Askeri Yönetimi (SMAD), komünistleri idarede belirleyici durumlara yerleştirdi. Almanya Komünist Partisi (KPD) 11 Haziran 1945’te kurulan birinci parti oldu.
Sovyetlerin işgal bölgesindeki SPD, Almanya Sosyalist Birlik Partisi’ni (SED) oluşturmak için KPD ile zorla birleştirildi. Batı Almanya’da ve ötürüsıyla sonrasındasında Federal Almanya Cumhuriyeti’nde, iki büyük halk partisinden biri olmayı başardı. SPD 1966’dan 1982’ye kadar, daha sonra 1998’den 2009’a kadar ve 2013’ten daha sonra yeniden yine federal hükümetlerde yer aldı. Willy Brandt, Helmut Schmidt ve Gerhard Schröder ile şimdiye kadar seçilen sekiz Federal Şansölyeden üçü SPD’liydi. Hâlihazırda partinin eş liderleri Saskia Esken ve Norbert Walter-Borjans’dır. SPD’nin 2021 seçimleri için şansölye adayı Merkel hükümetinde Maliye Bakanı bakılırsavini yürüten Olaf Scholz’dur.
SPD’nin 2014 itibariyle parti varlıkları 207 milyon euronun üzerinde. Bu varlığıyla SPD, Almanya’nın en güçlü partisi. Ayrıyeten SPD, Almanya’da büyük medya holdinglerine sahip tek siyasi partidir. SPD’nin toplam tirajı 6 milyondan fazla ve 12 milyon okuyucuya sahip 70’in üzerinde gazetede payı mevcut.
SPD’Lİ ŞANSÖLYE WILLY BRANDT’TAN TARİHE GEÇEN HAREKET: NAZİLERİN ÖLDÜRDÜĞÜ MUSEVİLER İÇİN DİZ ÇÖKTÜ
Willy Brandt’ın şansölyeliği sırasında Varşova Paktı ülkeleriyle bir yumuşama siyaseti yaşandı. 7 Aralık 1970’te Polonya ziyareti sırasında Varşova Yahudi Gettosu’nda Naziler tarafınca öldürülen beşerler için inşa edilen anıtın önünde hiç kimsenin beklemediği bir hareket yaparak diz çöktü ve bu davranışı dünyada büyük yankı buldu. Brandt idaresinde hukuk, eğitim ve aile siyasetinde kapsamlı bir ıslahat programı izlendi. Bu ıslahatlar niçiniyle, halk bu süreci “yeni bir başlangıç” olarak gördü. Brandt, 1971’de Doğu ile Batı içinde yakınlaşma sağlanması tarafındaki kesintisiz uğraşlarından dolayı izlediği Ostpolitik (Doğu Politkası) niçiniyle Nobel Barış Ödülü’nü aldı. 1973’te yaşanan petrol krizi, Almanya savaş daha sonrası tarihli 2. sakinlik periyodu ve Brandt’ın yakın çalışanı Günter Guillaume’nin Demokratik Doğu Almanya (DDR) casusu olarak ifşa edilmesi üzere niçinlerden dolayı Willy Brandt Mayıs 1974’te istifa etti lakin parti lideri olarak kaldı. Brandt’ın yerine Helmut Schmidt şansölye oldu.
ASLA SİGARA YASAĞINA UYMAYAN ŞANSÖLYE HELMUT SCHMİDT
1974’ten 1982’ye kadar Helmut Schmidt idaresindeki sosyal-liberal koalisyon devam etti. Schmidt, Willy Brandt’ın hükümet siyasetindeki ıslahatlarını sürdürdü ve hem de birinci petrol krizinin üstesinden gelmeyi de başardı. 1980 federal seçimlerinde toplumsal liberal koalisyon, Franz Josef Strauss liderliğindeki Hristiyan Birlik partilerine üstün geldi. Fakat 17 Eylül 1982’de FDP koalisyonu feshetti.
FDP’nin çoğunluğu parlamentoda Schmidt’e karşı yapılan itimat oylamasında CDU/CSU ile birleşerek Helmut Kohl’u yeni federal şansölye olarak seçti.
Schmidt epey sigara içmesiyle tanınan bir şansölye oldu. Sigara içmenin yasak olduğu yerlerde bile sigara içmiş, sigara yasağını delmişliği ile de ün salmıştır.
OSKAR LAFONTAINE’E SUİKAST
1990 yılında Saarland Eyaleti Başbakanı Oskar Lafointane SPD’nin şansölye adayı olarak gösterildi. Lakin ruhsal meseleleri olduğu belirlenen Adelheid Streidel isimli bir bayan tarafınca bıçaklı atağa uğradı. Boğazından ağır yaralanan Lafointane sıhhat durumu niçiniyle süreksiz olarak bakılırsavinden alındı. Fakat bu sırada CD/CSU şansölye adayı Helmut Kohl’un attığı adımlar onun karşısında SPD’nin kazanma talihinin olmadığını ortaya koymuştu.
GERHARD SCHRÖDER DEVRİ: HEM KAZANIM HEM EREZYON VAKTİ
SPD 1998 yılındaki seçimlerde Gerhard Schröder başkanlığında Yeşiller ile kırmızı-yeşil koalisyonunu kurdu. Bu Almanya tarihinde bir birinciydi. Kendilerini klasik olarak “merkezin solu” olarak sınıflandıran partiler birinci kere yüzde 50’den çok oy aldı. Birinci sefer, bir federal hükümet büsbütün düşürülmüş oldu.
1998-1999’da, Schröder’in birinci kabinesi vaktinde Kosava Savaşı patlak verdi. Alman ordusuna birinci kez yurtdışı misyonu verildi. SPD Genel Lideri Oskar Lafontaine maliye bakanı oldu, lakin Mart 1999’da Schröder ile olan farklılıkları niçiniyle tüm siyasi ve parti nazaranvlerinden istifa etti. Federal Şansölye Gerhard Schröder çabucak sonrasında SPD’nin yeni lideri oldu.
23 Mayıs 1999’da Johannes Rau Almanya Cumhurbaşkanı seçildi. Bu, SPD’nin Gustav Heinemann’dan daha sonra birinci cumhurbaşkanı ataması oldu. Kırmızı-Yeşil hükümeti sırasında, vatandaşlık yasasının modernizasyonu, vergi ıslahatı, emeklilik ıslahatı, nükleerden evreli çıkış, eko-vergi, yahut eğitim alanında ıslahatlar yapıldı.
SCHRÖDER ‘BARIŞ ŞANSÖLYESİ’ OLARAK ÜN KAZANDI
2002’deki seçimlerinden SPD yüzde 2,4 oranında oy kaybederek çıktı. Lakin hala parlamentonun en kuvvetli partisiydi. SPD hükümeti, Almanya’nın Irak savaşına katılmasına katiyetle müsaade vermeyi reddetti. bu biçimdece Gerhard Schröder, “barış şansölyesi” olarak ün kazandı.
2003 yılında Gündem 2010 sunuldu. Bu Alman toplumsal sistemi ve işgücü piyasasının 2005 yılına kadar uygulamaya konan devasa bir ıslahat paketiydi. İşsizlikle çaba için toplumsal kesintiler yapıldı. İktisadın liberalleşmesi sağlandı. SPD bu ıslahatlar niçiniyle yavaş yavaş oy ve üye kaybetmeye başladı. Eyalet seçimlerini kaybettikten daha sonra, 13 Haziran 2004’teki Avrupa seçimlerinde yüzde 21,5 oy alarak Federal Almanya Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana ülke çapındaki bir seçimde elde ettiği en düşük kararı aldı.
2005-2009 senelerında CDU/CSU ve SPD, Angela Merkel’in başkanlığında bir büyük koalisyon üzerinde anlaştılar. O günden bugüne kadar SPD ve CDU/CSU Büyük Koalisyon ile ülkeyi yönettiler.
SPD’li eski Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier 2017’den beri Almanya’nın cumhurbaşkanlığı misyonunu sürdürüyor. Son federal ve eyalet seçimlerinde tarihinin en düşük oy oranını kaydeden SPD 26 Eylül’de yapılacak seçimler öncesinde anketlerde uzun vakitten daha sonra birinci kere oylarını yükseltmeyi başardı. SPD’nin şansölye adayı Olaf Scholz ise adaylar içinde anketlerde en çok oy alan aday.
ALINTIDIR