ahmetbeyler
Active member
AÜ Edebiyat Fakültesi Eski Çağ Lisanları ve Kültürleri Kısım Lideri Prof. Dr. Fatih Onur, grup olarak 15 yıldır Likya ve kısmen Pamfilya bölgesinde bilhassa yol temasları üzerine çalışmalar yürüttüklerini belirtti.
Bu çalışmaları son devirde Muğla’nın Fethiye ilçesi Göcek bölgesinin kuzey dağlık alanında gerçekleştirdiklerini kaydeden Prof. Dr. Onur, Lyrnai (Kayadibi), Hippoukome (Çukurasar) ve Symbra (Nif köyü) olarak 3 antik kentin birbiriyle kontağını araştırdıklarını söylemiş oldu. En kıymetli noktanın Muğla’nın Dalaman ilçesindeki Hippoukome antik kentinin yerinin belirlenmesi olduğunu aktaran Prof. Dr. Onur, “Çünkü uzun müddettir bu kent öbür yerlere lokalize ediliyordu, lakin Patara Yol Anıtı’nda verilen aralık tutmuyordu. Bu kentlerden 2’si içindeki uzaklık biliniyordu lakin bir kentin arası bilinmiyordu. Yaptığımız çalışmada kentler içindeki araları eşleştirdik” diye konuştu.
Tarihi bir daha yazdıracak yazıt
Kentler içindeki araları eşleştirerek yola çıktıklarında Hippoukome antik kentinin yerinin Çukurasar denilen bölgeye denk geldiğini belirlediklerini anlatan Prof. Dr. Onur, antik kentte bulunan 2 bin 100 yıllık yazıtın ise tarihi bir daha yazdıracağını vurguladı. Yazıtta Pontus Hükümdarı VI. Mithradates Eupator’un onurlandırıldığını (İ.Ö 89- 85/84), Pontus hükümdarının kente yaptığı dayanaklardan bahsedildiğini tabir eden Prof. Dr. Onur, bu yazıtın Likya ve Karya hudut bölgesinin tarihi açısından kıymetini vurgulayarak, “Bu yazıt o bölgedeki tarihi detaylarımizi değiştirecek, bütün Likya ve Karya ilgisini bir daha gözden geçirmemizi gerektirecek” dedi.
‘Hippoukome Likya kenti değil’
Yazıtın-bölgede yaşayan halkların Likya ile bir arada hareket etmediklerini gösterdiğine dikkati çeken Prof. Dr. Onur, şunları söylemiş oldu:
O periyotta Likya, Pontus Hükümdarı Mithradates’e dayanak vermemişti. Likya, Roma’nın yanında yer almıştı. Ancak bu kentler Pontus Hükümdarı Mithradates’e takviyede bulunmuşlar. Bu takviyeler bölgenin tarihi açısından pek kıymetli. Örneğin tarihte Efes akşamı denilen kıymetli bir olay vardır. O hadisede Pontus Hükümdarı Mithradates’in buyruğuyla bir gecede 80 ile 100 bin içinde Latin kökenli ve Roma vatandaşı öldürülmüştür. Bu savaşlarda Likya her vakit Roma’nın yanında yer aldı. halbuki bizim bulduğumuz yazıt, bugüne kadar bir Likya kenti olarak bilinen Hippoukome antik kentinin Pontus Hükümdarı Mithradates’in yanında yer aldığını ortaya koyuyor. Bizim yerini tespit ettiğimiz Hippoukome antik kenti, Kaunos ile Likya’nın ortasında yer alıyor. Yazıttaki bilgiler ışığında diyebiliyoruz ki Hippoukome Likya’ya ilişkin bir kent değildi. Halkları da Likyalı değildi.
Anadolu’da tek yazıt
Pontus Hükümdarı Mithradates devrinin daha epeyce edebi kaynaklardan bilindiğini vurgulayan Prof. Dr. Onur, “Bu yazıt, 1’inci elden direkt doğruya periyodun kendisinden geliyor. Edebi kaynaklar da anlatılan bir fazlaca şeyi doğrular nitelikte. Yazıtta Pontus Hükümdarı Mithradates’i kente mali takviyeler yaptığı ve borçluları kurtardığı için önemli bir övme var. Yazıtta ‘Mithradates bu kente geldiğinde kent harap ve kendini yönetim edemez durumdaydı. Mithradates geldikten daha sonra biz hepimiz kurtulduk, ihya olduk’ deniliyor. Mithradates bölgeye geldikten daha sonra bu halkların ondan yardım aldıklarını görüyoruz. Bu kentlerdeki halkları ekonomik olarak rahatlattığını görüyoruz. Biz bunları daha evvel yalnızca edebi kaynaklarda okuyorduk. Yazıt olarak elimizde yoktu. Anadolu’da Mithradates yazıtları var lakin yaptığı işleri bu ayrıntıda anlatan, bunu doğrulayan bir yazıt olarak karşımızda bu yazıt. Bu açıdan Anadolu’da tek yazıt diyebiliriz” dedi.
Likya’nın bir modülü imkan anılan Hippoukome antik kentinin boğazda bir geçit noktasında bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Onur, Karya bölgesinde Likya’nın iç bölümlerine gidilmek istendiğinde buradan geçilmesi gerektiğine dikkati çekti. Onur, “Yani dışarıdan gelebilecek rastgele bir tehlikeye karşı orada savunma yapılabiliyor. Hippoukome aslında bir savunma noktası” diye konuştu.
Prof. Dr. Onur, 66×37 boyutlarındaki yazıtın, bulunduğu yerden alınarak Fethiye Müzesi’ne yerleştirildiğini de lisana getirdi.
Bu çalışmaları son devirde Muğla’nın Fethiye ilçesi Göcek bölgesinin kuzey dağlık alanında gerçekleştirdiklerini kaydeden Prof. Dr. Onur, Lyrnai (Kayadibi), Hippoukome (Çukurasar) ve Symbra (Nif köyü) olarak 3 antik kentin birbiriyle kontağını araştırdıklarını söylemiş oldu. En kıymetli noktanın Muğla’nın Dalaman ilçesindeki Hippoukome antik kentinin yerinin belirlenmesi olduğunu aktaran Prof. Dr. Onur, “Çünkü uzun müddettir bu kent öbür yerlere lokalize ediliyordu, lakin Patara Yol Anıtı’nda verilen aralık tutmuyordu. Bu kentlerden 2’si içindeki uzaklık biliniyordu lakin bir kentin arası bilinmiyordu. Yaptığımız çalışmada kentler içindeki araları eşleştirdik” diye konuştu.
Tarihi bir daha yazdıracak yazıt
Kentler içindeki araları eşleştirerek yola çıktıklarında Hippoukome antik kentinin yerinin Çukurasar denilen bölgeye denk geldiğini belirlediklerini anlatan Prof. Dr. Onur, antik kentte bulunan 2 bin 100 yıllık yazıtın ise tarihi bir daha yazdıracağını vurguladı. Yazıtta Pontus Hükümdarı VI. Mithradates Eupator’un onurlandırıldığını (İ.Ö 89- 85/84), Pontus hükümdarının kente yaptığı dayanaklardan bahsedildiğini tabir eden Prof. Dr. Onur, bu yazıtın Likya ve Karya hudut bölgesinin tarihi açısından kıymetini vurgulayarak, “Bu yazıt o bölgedeki tarihi detaylarımizi değiştirecek, bütün Likya ve Karya ilgisini bir daha gözden geçirmemizi gerektirecek” dedi.
‘Hippoukome Likya kenti değil’
Yazıtın-bölgede yaşayan halkların Likya ile bir arada hareket etmediklerini gösterdiğine dikkati çeken Prof. Dr. Onur, şunları söylemiş oldu:
O periyotta Likya, Pontus Hükümdarı Mithradates’e dayanak vermemişti. Likya, Roma’nın yanında yer almıştı. Ancak bu kentler Pontus Hükümdarı Mithradates’e takviyede bulunmuşlar. Bu takviyeler bölgenin tarihi açısından pek kıymetli. Örneğin tarihte Efes akşamı denilen kıymetli bir olay vardır. O hadisede Pontus Hükümdarı Mithradates’in buyruğuyla bir gecede 80 ile 100 bin içinde Latin kökenli ve Roma vatandaşı öldürülmüştür. Bu savaşlarda Likya her vakit Roma’nın yanında yer aldı. halbuki bizim bulduğumuz yazıt, bugüne kadar bir Likya kenti olarak bilinen Hippoukome antik kentinin Pontus Hükümdarı Mithradates’in yanında yer aldığını ortaya koyuyor. Bizim yerini tespit ettiğimiz Hippoukome antik kenti, Kaunos ile Likya’nın ortasında yer alıyor. Yazıttaki bilgiler ışığında diyebiliyoruz ki Hippoukome Likya’ya ilişkin bir kent değildi. Halkları da Likyalı değildi.
Anadolu’da tek yazıt
Pontus Hükümdarı Mithradates devrinin daha epeyce edebi kaynaklardan bilindiğini vurgulayan Prof. Dr. Onur, “Bu yazıt, 1’inci elden direkt doğruya periyodun kendisinden geliyor. Edebi kaynaklar da anlatılan bir fazlaca şeyi doğrular nitelikte. Yazıtta Pontus Hükümdarı Mithradates’i kente mali takviyeler yaptığı ve borçluları kurtardığı için önemli bir övme var. Yazıtta ‘Mithradates bu kente geldiğinde kent harap ve kendini yönetim edemez durumdaydı. Mithradates geldikten daha sonra biz hepimiz kurtulduk, ihya olduk’ deniliyor. Mithradates bölgeye geldikten daha sonra bu halkların ondan yardım aldıklarını görüyoruz. Bu kentlerdeki halkları ekonomik olarak rahatlattığını görüyoruz. Biz bunları daha evvel yalnızca edebi kaynaklarda okuyorduk. Yazıt olarak elimizde yoktu. Anadolu’da Mithradates yazıtları var lakin yaptığı işleri bu ayrıntıda anlatan, bunu doğrulayan bir yazıt olarak karşımızda bu yazıt. Bu açıdan Anadolu’da tek yazıt diyebiliriz” dedi.
Likya’nın bir modülü imkan anılan Hippoukome antik kentinin boğazda bir geçit noktasında bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Onur, Karya bölgesinde Likya’nın iç bölümlerine gidilmek istendiğinde buradan geçilmesi gerektiğine dikkati çekti. Onur, “Yani dışarıdan gelebilecek rastgele bir tehlikeye karşı orada savunma yapılabiliyor. Hippoukome aslında bir savunma noktası” diye konuştu.
Prof. Dr. Onur, 66×37 boyutlarındaki yazıtın, bulunduğu yerden alınarak Fethiye Müzesi’ne yerleştirildiğini de lisana getirdi.