“Bedenin her durumuna muhakkak bir içsel duruma ve her bir içsel durum da belirli bir duruşa karşılık gelir. Bir insanın belli sayıda alışılmış duruşları vardır ve ortalarında durmadan birinden başkasına geçer. Yeni, alışılmamış duruşlar edinmek, olağan şartlardaki davranışlarımızdan farklı olarak kendinizi gözlemlemenizi sağlar. Bu, bilhassa “dur!” komutu verildiğinde netleşir. bir kezde kendinizi dondurmak zorundasınız. Yalnızca dışarıdan değil, bununla birlikte tüm içsel hareketlerinizi de durdurmanız gerekir. Gergin olan kaslar tıpkı gergin, gevşemiş kaslar gevşemiş kalmalıdır. Fikirleri ve hisleri olduğu üzere tutmak ve eş vakitli olarak kendinizi gözlemlemek için gayret göstermelisiniz.”
KOMEDYENİN LİSANI
Son günlerin tanınan siyasi figürlerinden olan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskyy’nin dünya çapında en bilinen özelliklerinden birisi eski bir komedyen olması. Bu meslek ivmesi her ne kadar çeşitli küçük düşürücü yorumlara alan açsa da kendisinin geçmişteki sahne görüntülerini izlediğinizde güldürü öğesi içeren konuşmaların yanında, vücut hareketlerinin abartılı kullanması yoluyla etnik, coğrafik ve toplumsal kimlikler üzerinden bir güldürü lisanı oluşturduğunu goreceksiniz.
Dünya üstündeki neredeyse bütün komedyenlerin tahminen de yüz yıllardır başvurduğu bu klasik güldürü yolu, bize aslında vücudumuzun kontrolsüzlüğü ve genelleştirilmiş davranış kalıpları üzerinden nasıl bir otomasyona maruz kaldığını anlatıyor.
DANS VE HAREKET
Rus Çarlığı’nın son periyotlarından Bolşevik Rusya ve SSCB’ye kadar uzanan devirde Kafkas coğrafyasının, en kendine has ve bir o kadar da gizemli isimlerinden birisi Georgi Gürciyev’di. Kimi tarihçilere göre İngiliz istihbaratına çalışan ve Orta Asya’daki Rus – İngiliz çekişmesinde çalışmalarıyla değerli rol oynayan bu gizemli karakterin beraberinde Stalin’in akıl hocalığını yaptığı ve Nasyonel Sosyalizm’in güçlendiği periyotta Almanya ile kıymetli irtibatları olduğu da sık dillendirilen bir tez. Öte yandan kendisinin klasik müzik besteciliğindeki yenilikçi yaklaşımları, dans ve hareket araştırmalarıyla vücudun maddi sonlarını sorgulaması ve günümüzde tanınan kültür yaratıcılarının bir birçoklarına esin kaynağı olan kitaplarıyla periyodunun en kaydadeğer manevi rehberlerinden olduğu ise bir gerçek.
“Belirli dansların ritminde, dansçıların birtakım hareketlerinde ve kombinasyonlarında, muhakkak yasalar canlı bir biçimde hatırlanır. Bu çeşit danslara ‘kutsal’ denir. Doğu’ya yaptığım seyahatler sırasında, birtakım antik tapınaklarda kutsal ayinler sırasında icra edilen bu tıp dansları sık sık gördüm. Bu merasimler Avrupalılar tarafınca bilinmiyor.”
68 JENERASYONU VE VİETNAM
Yoksul, Keşiş ve Yogi anlayışlarını bir ortaya getirerek oluşturduğu “Dördüncü Yol” ideolojisiyle çağdaş insanın vücuduyla kaybettiği ilişkiyi bir daha kurmasını ve uykuda olduğunu düşündüğü vücudun uyanmasını amaçlayan Gürciyev’in bu yaklaşımı bununla birlikte günümüzde var olan tüm dini ritüellerin gerçek bağlamından koptuğu fikrine dayanıyordu. Zira çağdaş insanın vücuduyla temasının ziyan görmesinin ortasındaki varoluşsal inancı da yok ettiğine inanıyordu.
Kelam konusu yaklaşım, ilerleyen senelerda psikoterapi alanında yenilikçi çalışımlara ön ayak olacaktı. Vietnam Savaşı daha sonrasında ABD’li askerlerin yaşadıkları travmaların tahlilinde psikanalizin yetersiz kalması daha sonrası dans-hareket terapisi kullanılmaya başlandı. Bu disiplin hastaların konuşma yoluyla söz edemediği travmalarını, vücudun hareketlerinde oluşan aşikâr aksaklıkların gözlemlenmesiyle ortaya çıkarılması prensibine dayanıyordu. Psikoloji alanındaki bu gelişme bir manada 50’lerin ortasında ABD’de tepeye çıkan psikanalizin 68 nesli ve Vietnam daha sonrasındaki dünyada yetersiz kaldığının işaretiydi. Gürciyev’in, çağdaş insanın vücuduyla kontağının koptuğu ve bu yüzden sonsuz bir uykuda olduğu savı bir manada onaylanmıştı.
Günümüzde vücut lisanına yönelik çalışmalar kişinin toplumsal bir alandaki duruşunun yarattığı tesir üzerine ağırlaşırken. Bir yandan da zaafların, kırılganlığın yahut palavraların ortaya çıktığı durumlarda vücudun verdiği ani tepkileri kategorize etmeye dayanıyor. Yüzde yaşanan değişiklikler en belirleyici etkenler olurken, ayaklardan, oturuş konumuna kadar fazlaca sayıda data kişinin mental durumu hakkında bilgi verecek düzeyde. ABD’li psikolog Paul Ekman’ın insanın yüz çizgileri ve mimikleri hakkında yaptığı çalışmalar da vücut lisanının şifrelerinin çözülmesinde değerli rol oynadı. Ekman, çalışmaları kararında mimiklerin kültürel bir kökeni olmadığını tez ederken içsel yanımızla dışsal davranışlarımızın, biz istemesek bile bir bütün olarak hareket ettiğini bunun temelinin de insan davranışlarının gelişmeninin yer aldığını söylüyordu.
ELE VEREN HAREKETLER
Ağız Esirgeyici: En kolay fark edilebilen vücut reaksiyonlarından birisi olan konuşurken ağzı kapatmak, kişi açık konuşmadığında yahut konuşurken bir şeyler sakladığında ortaya çıkar. Konuşma sırasında yalancı öksürme hareketi de kişinin palavra dediğinin işaretlerinden biri olabilir.
Pinokyo tesiri: Konuşurken buruna dokunmak, palavra söylenildiğini açık eden bir harekettir. Bunun niçini olarak palavra söylemenin yarattığı tansiyonun burnun hudut uçlarını kaşındırması gösterilir.
Baş destekleme: Bir konuşma sırasında dinleyici eliyle başını destekleme gereksinimi hissediyorsa, bu sıkıldığının işareti olabilir.
Görünmez göz yaşı: Kişi konuşurken kırılgan bir an yaşıyorsa ve üzüldüğünü belirli etmek istemediğinde işaret parmağı istemsiz bir biçimde gözünün çabucak altına dokunur. Bu da vücudun ağlamak istediğinin bir işaretidir.
BASKIN HAREKETLER
Avuç içinin gücü: Avuç içini göstermek karşıdaki şahısta inanç hissiyatı oluşturur. Avuçların tarafı ise otorite kurmak için değerlidir. Avucun yukaır bakması, bir duayı hatırlatır ve tehditkar olmayan bir harekettir. Avuç aşağı gerçek ise şahsa otoriter bir görünüm kazandırır.
Kutsal üçgen: Genelde biroldukca siyasetçinin kullandığı, konuşurken ellerini bir üçgen yahut çatı biçiminde birleştirme hareketi kalabalık bir kitleye karşı otorite kurmak için kullanılır.
El sıkışma: Geniş kitleleri etkilemek isteyen şahıslar kalabalık bir yerde el sıkışırken, ellerinin görünür tarafta yer almasına ve tarafının aşağıya yanlışsız bulunmasına dikkat ederler. bu biçimdece karşı tarafa tıpkı vakitte kendilerini izleyenlere “kontrol bende” iletisi verirler.
Saçı öne atma: Genelde bayanların flört etme isteği olarak bilinse de bu hareket vücudun dairesel bir ivmeyle kendini rahatlatmasını sağlar. Gergin anlarda yapılacak dairesel hareketler, (bir kağıda çember çizmek gibi) rahatlatıcı tesire sahiptir.
KOMEDYENİN LİSANI
Son günlerin tanınan siyasi figürlerinden olan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskyy’nin dünya çapında en bilinen özelliklerinden birisi eski bir komedyen olması. Bu meslek ivmesi her ne kadar çeşitli küçük düşürücü yorumlara alan açsa da kendisinin geçmişteki sahne görüntülerini izlediğinizde güldürü öğesi içeren konuşmaların yanında, vücut hareketlerinin abartılı kullanması yoluyla etnik, coğrafik ve toplumsal kimlikler üzerinden bir güldürü lisanı oluşturduğunu goreceksiniz.
Dünya üstündeki neredeyse bütün komedyenlerin tahminen de yüz yıllardır başvurduğu bu klasik güldürü yolu, bize aslında vücudumuzun kontrolsüzlüğü ve genelleştirilmiş davranış kalıpları üzerinden nasıl bir otomasyona maruz kaldığını anlatıyor.
DANS VE HAREKET
Rus Çarlığı’nın son periyotlarından Bolşevik Rusya ve SSCB’ye kadar uzanan devirde Kafkas coğrafyasının, en kendine has ve bir o kadar da gizemli isimlerinden birisi Georgi Gürciyev’di. Kimi tarihçilere göre İngiliz istihbaratına çalışan ve Orta Asya’daki Rus – İngiliz çekişmesinde çalışmalarıyla değerli rol oynayan bu gizemli karakterin beraberinde Stalin’in akıl hocalığını yaptığı ve Nasyonel Sosyalizm’in güçlendiği periyotta Almanya ile kıymetli irtibatları olduğu da sık dillendirilen bir tez. Öte yandan kendisinin klasik müzik besteciliğindeki yenilikçi yaklaşımları, dans ve hareket araştırmalarıyla vücudun maddi sonlarını sorgulaması ve günümüzde tanınan kültür yaratıcılarının bir birçoklarına esin kaynağı olan kitaplarıyla periyodunun en kaydadeğer manevi rehberlerinden olduğu ise bir gerçek.
“Belirli dansların ritminde, dansçıların birtakım hareketlerinde ve kombinasyonlarında, muhakkak yasalar canlı bir biçimde hatırlanır. Bu çeşit danslara ‘kutsal’ denir. Doğu’ya yaptığım seyahatler sırasında, birtakım antik tapınaklarda kutsal ayinler sırasında icra edilen bu tıp dansları sık sık gördüm. Bu merasimler Avrupalılar tarafınca bilinmiyor.”
68 JENERASYONU VE VİETNAM
Yoksul, Keşiş ve Yogi anlayışlarını bir ortaya getirerek oluşturduğu “Dördüncü Yol” ideolojisiyle çağdaş insanın vücuduyla kaybettiği ilişkiyi bir daha kurmasını ve uykuda olduğunu düşündüğü vücudun uyanmasını amaçlayan Gürciyev’in bu yaklaşımı bununla birlikte günümüzde var olan tüm dini ritüellerin gerçek bağlamından koptuğu fikrine dayanıyordu. Zira çağdaş insanın vücuduyla temasının ziyan görmesinin ortasındaki varoluşsal inancı da yok ettiğine inanıyordu.
Kelam konusu yaklaşım, ilerleyen senelerda psikoterapi alanında yenilikçi çalışımlara ön ayak olacaktı. Vietnam Savaşı daha sonrasında ABD’li askerlerin yaşadıkları travmaların tahlilinde psikanalizin yetersiz kalması daha sonrası dans-hareket terapisi kullanılmaya başlandı. Bu disiplin hastaların konuşma yoluyla söz edemediği travmalarını, vücudun hareketlerinde oluşan aşikâr aksaklıkların gözlemlenmesiyle ortaya çıkarılması prensibine dayanıyordu. Psikoloji alanındaki bu gelişme bir manada 50’lerin ortasında ABD’de tepeye çıkan psikanalizin 68 nesli ve Vietnam daha sonrasındaki dünyada yetersiz kaldığının işaretiydi. Gürciyev’in, çağdaş insanın vücuduyla kontağının koptuğu ve bu yüzden sonsuz bir uykuda olduğu savı bir manada onaylanmıştı.
Günümüzde vücut lisanına yönelik çalışmalar kişinin toplumsal bir alandaki duruşunun yarattığı tesir üzerine ağırlaşırken. Bir yandan da zaafların, kırılganlığın yahut palavraların ortaya çıktığı durumlarda vücudun verdiği ani tepkileri kategorize etmeye dayanıyor. Yüzde yaşanan değişiklikler en belirleyici etkenler olurken, ayaklardan, oturuş konumuna kadar fazlaca sayıda data kişinin mental durumu hakkında bilgi verecek düzeyde. ABD’li psikolog Paul Ekman’ın insanın yüz çizgileri ve mimikleri hakkında yaptığı çalışmalar da vücut lisanının şifrelerinin çözülmesinde değerli rol oynadı. Ekman, çalışmaları kararında mimiklerin kültürel bir kökeni olmadığını tez ederken içsel yanımızla dışsal davranışlarımızın, biz istemesek bile bir bütün olarak hareket ettiğini bunun temelinin de insan davranışlarının gelişmeninin yer aldığını söylüyordu.
ELE VEREN HAREKETLER
Ağız Esirgeyici: En kolay fark edilebilen vücut reaksiyonlarından birisi olan konuşurken ağzı kapatmak, kişi açık konuşmadığında yahut konuşurken bir şeyler sakladığında ortaya çıkar. Konuşma sırasında yalancı öksürme hareketi de kişinin palavra dediğinin işaretlerinden biri olabilir.
Pinokyo tesiri: Konuşurken buruna dokunmak, palavra söylenildiğini açık eden bir harekettir. Bunun niçini olarak palavra söylemenin yarattığı tansiyonun burnun hudut uçlarını kaşındırması gösterilir.
Baş destekleme: Bir konuşma sırasında dinleyici eliyle başını destekleme gereksinimi hissediyorsa, bu sıkıldığının işareti olabilir.
Görünmez göz yaşı: Kişi konuşurken kırılgan bir an yaşıyorsa ve üzüldüğünü belirli etmek istemediğinde işaret parmağı istemsiz bir biçimde gözünün çabucak altına dokunur. Bu da vücudun ağlamak istediğinin bir işaretidir.
BASKIN HAREKETLER
Avuç içinin gücü: Avuç içini göstermek karşıdaki şahısta inanç hissiyatı oluşturur. Avuçların tarafı ise otorite kurmak için değerlidir. Avucun yukaır bakması, bir duayı hatırlatır ve tehditkar olmayan bir harekettir. Avuç aşağı gerçek ise şahsa otoriter bir görünüm kazandırır.
Kutsal üçgen: Genelde biroldukca siyasetçinin kullandığı, konuşurken ellerini bir üçgen yahut çatı biçiminde birleştirme hareketi kalabalık bir kitleye karşı otorite kurmak için kullanılır.
El sıkışma: Geniş kitleleri etkilemek isteyen şahıslar kalabalık bir yerde el sıkışırken, ellerinin görünür tarafta yer almasına ve tarafının aşağıya yanlışsız bulunmasına dikkat ederler. bu biçimdece karşı tarafa tıpkı vakitte kendilerini izleyenlere “kontrol bende” iletisi verirler.
Saçı öne atma: Genelde bayanların flört etme isteği olarak bilinse de bu hareket vücudun dairesel bir ivmeyle kendini rahatlatmasını sağlar. Gergin anlarda yapılacak dairesel hareketler, (bir kağıda çember çizmek gibi) rahatlatıcı tesire sahiptir.