ahmetbeyler
Active member
Rekabet Kurumu, tarım mamüllerinin dal incelemesini kapsayan “Yaş Zerzevat ve Meyve Dal İncelemesi Raporu” tamamladı.
Hazırlanan raporda tarım mamüllerinde ‘fiyat istikrarının sağlanması’ için zincir marketlerinin alıcı güçlerine sınırlama getirdi.
Bloomberg’de yer alan habere nazaran, dört market pazarın hakimi. Pazardaki en büyük 10 oyuncuya bakıldığında ise bu sayı yüzde 63 düzeylerine ulaşıyor. Sayılar, organize perakende pazarı içerisinde ağırlaşma oranlarının yıllar prestijiyle önemli oranda arttığını gösteriyor.
Perakende dalında süpermarketlerin hissesinin artıyor olması mamüllerin üretildiği, paketlendiği ve tedarik edildiği pazarı da şekillendirmeye başladı. Bu ağırlaşmanın neticelerindan biri de bu yapıların tedarik zincirindeki alıcı gücünün artışı olarak ortaya çıktı. Satışların peşin, ödemelerin uzun vadeye yayılması zincir marketlere değerli bir fon kaynağı yaratıyor.
Tüketici meblağlarının makul düzeye gelmesi
Ziraî üreticilerin, zincirin öbür aktörleri karşısında müzakerelerinde epey az pazarlık gücüne sahip olduğu belirtilen raporda, tedarik zincirindeki öbür aktörlerin güçlerinin sonlandırılması durumunda, çiftçilerin gelirlerinin artırılması, arz güvenliği ve tüketici fiyatlarının makul düzeylere gelmesi, maksatlara birlikte ulaşılabilmesinin mümkün hale geleceği tabir edildi.
Raporda, tarım piyasalarında hem arz güvenliği tıpkı vakitte fiyat istikrarı açısından alınması gereken tedbirlere ait tekliflere de yer verildi.
Kısa devirde girdilerin sübvanse edilmesi
Buna bakılırsa, Türkiye’de ziraî üretim, en kıymetli girdi kalemleri olan akaryakıt, gübre, tohum ve ilaçta ithalata ve ötürüsı ile döviz kuruna bağımlı olunması niçiniyle çok maliyetli. Bu niçinle kısa periyotta kelam konusu girdilerin sübvanse edilmesi, uzun periyotta ise bu alanlarda olabildiğince yerli üretimin sağlanması hem fiyatlar birebir vakitte arz güvenliği için ehemmiyet taşıyor.
Kâfi üretimin sağlanması için ihracat ve ithalat siyasetleri da dahil olmak üzere, “üretim planlaması” yapılması, bunun için Tarım ve Orman Bakanlığı nezdinde kurul oluşturulması, destekleme siyasetleri, üretim planlaması kapsamında bir daha ele alınması rapordaki tavsiyeler içinde yer aldı.
Tedarik zincirinin uzunluğunun kısaltılması için aracıların (tüccar, komiteciler, nakliyeciler, depolama) üstlendikleri işlevlerin üretici birlikleri vasıtası ile yerine getirilmesi, bu çerçevede üretici birliklerinin bir daha yapılandırılması, Tarım ve Orman ile Ticaret bakanlıkları önderliğinde komite oluşturulması gerektiği açıklandı.
Finansman maliyetlerinin aşağıya çekilmesi
Raporda, çiftçilerin gelirlerinin artırılmasına yönelik dayanak sistemlerinin artırılması, ziraî takviyeler ekim öncesi açıklanması ve bunun uzun periyotlu olması, zarurî fiyat bildirimleri yanında üretim, kapasite, stok, ticaret üzere piyasa datalarına çiftçilerin ulaşması için piyasa şeffaflığının artırılmasına yönelik düzeneklerin hayata geçirilmesi önerildi.
İstenmeyen üretim ölçüsü dalgalanmasının önüne geçmek için tarım bölümünde çiftçilerin üretim tercihlerini şekillendirmeleri için aktüel ekim datalarının olabildiğince şeffaf biçimde paylaşılması rapordaki tavsiyeler içinde yer aldı.
Ziraî üretimin devamlılığın sağlanabilmesini için risk idaresi kapsamında ziraî sigortaların yaygınlaştırılması ve müdafaanın artırılması gerektiği belirtilen raporda, tarımın finansmanı için yeni sistemler geliştirilmesi ve finansman maliyetlerinin aşağıya çekilmesinin ehemmiyetine işaret edildi.
Marketlerde kontrol
Raporda, zincir marketlerin alıcı güçlerinin sonlandırılması için Ticaret Bakanlığı nezdinde haksız ticaret uygulamalarına yönelik önlemlerin hayata geçirilmesi ve bu uygulamaların sıkı bir biçimde denetlenmesi gerektiği de kaydedildi.
Hazırlanan raporda tarım mamüllerinde ‘fiyat istikrarının sağlanması’ için zincir marketlerinin alıcı güçlerine sınırlama getirdi.
Bloomberg’de yer alan habere nazaran, dört market pazarın hakimi. Pazardaki en büyük 10 oyuncuya bakıldığında ise bu sayı yüzde 63 düzeylerine ulaşıyor. Sayılar, organize perakende pazarı içerisinde ağırlaşma oranlarının yıllar prestijiyle önemli oranda arttığını gösteriyor.
Perakende dalında süpermarketlerin hissesinin artıyor olması mamüllerin üretildiği, paketlendiği ve tedarik edildiği pazarı da şekillendirmeye başladı. Bu ağırlaşmanın neticelerindan biri de bu yapıların tedarik zincirindeki alıcı gücünün artışı olarak ortaya çıktı. Satışların peşin, ödemelerin uzun vadeye yayılması zincir marketlere değerli bir fon kaynağı yaratıyor.
Tüketici meblağlarının makul düzeye gelmesi
Ziraî üreticilerin, zincirin öbür aktörleri karşısında müzakerelerinde epey az pazarlık gücüne sahip olduğu belirtilen raporda, tedarik zincirindeki öbür aktörlerin güçlerinin sonlandırılması durumunda, çiftçilerin gelirlerinin artırılması, arz güvenliği ve tüketici fiyatlarının makul düzeylere gelmesi, maksatlara birlikte ulaşılabilmesinin mümkün hale geleceği tabir edildi.
Raporda, tarım piyasalarında hem arz güvenliği tıpkı vakitte fiyat istikrarı açısından alınması gereken tedbirlere ait tekliflere de yer verildi.
Kısa devirde girdilerin sübvanse edilmesi
Buna bakılırsa, Türkiye’de ziraî üretim, en kıymetli girdi kalemleri olan akaryakıt, gübre, tohum ve ilaçta ithalata ve ötürüsı ile döviz kuruna bağımlı olunması niçiniyle çok maliyetli. Bu niçinle kısa periyotta kelam konusu girdilerin sübvanse edilmesi, uzun periyotta ise bu alanlarda olabildiğince yerli üretimin sağlanması hem fiyatlar birebir vakitte arz güvenliği için ehemmiyet taşıyor.
Kâfi üretimin sağlanması için ihracat ve ithalat siyasetleri da dahil olmak üzere, “üretim planlaması” yapılması, bunun için Tarım ve Orman Bakanlığı nezdinde kurul oluşturulması, destekleme siyasetleri, üretim planlaması kapsamında bir daha ele alınması rapordaki tavsiyeler içinde yer aldı.
Tedarik zincirinin uzunluğunun kısaltılması için aracıların (tüccar, komiteciler, nakliyeciler, depolama) üstlendikleri işlevlerin üretici birlikleri vasıtası ile yerine getirilmesi, bu çerçevede üretici birliklerinin bir daha yapılandırılması, Tarım ve Orman ile Ticaret bakanlıkları önderliğinde komite oluşturulması gerektiği açıklandı.
Finansman maliyetlerinin aşağıya çekilmesi
Raporda, çiftçilerin gelirlerinin artırılmasına yönelik dayanak sistemlerinin artırılması, ziraî takviyeler ekim öncesi açıklanması ve bunun uzun periyotlu olması, zarurî fiyat bildirimleri yanında üretim, kapasite, stok, ticaret üzere piyasa datalarına çiftçilerin ulaşması için piyasa şeffaflığının artırılmasına yönelik düzeneklerin hayata geçirilmesi önerildi.
İstenmeyen üretim ölçüsü dalgalanmasının önüne geçmek için tarım bölümünde çiftçilerin üretim tercihlerini şekillendirmeleri için aktüel ekim datalarının olabildiğince şeffaf biçimde paylaşılması rapordaki tavsiyeler içinde yer aldı.
Ziraî üretimin devamlılığın sağlanabilmesini için risk idaresi kapsamında ziraî sigortaların yaygınlaştırılması ve müdafaanın artırılması gerektiği belirtilen raporda, tarımın finansmanı için yeni sistemler geliştirilmesi ve finansman maliyetlerinin aşağıya çekilmesinin ehemmiyetine işaret edildi.
Marketlerde kontrol
Raporda, zincir marketlerin alıcı güçlerinin sonlandırılması için Ticaret Bakanlığı nezdinde haksız ticaret uygulamalarına yönelik önlemlerin hayata geçirilmesi ve bu uygulamaların sıkı bir biçimde denetlenmesi gerektiği de kaydedildi.