ahmetbeyler
Active member
Bugün saat 18.57’de zelzele tatbikatı yapılacak. Tatbikat 81 vilayet ve Kuzey Kıbrıs Cumhuriyeti’nde eş vakitli olarak gerçekleştirilecek. Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) bu kapsamda faaliyete geçirilerek, afet kümelerinin en üst seviye temsilcileri AFAD Başkanlığı Merkez binasında toplanacak.
Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, genel sarsıntı tatbikatı ve son periyotta meydana gelen sarsıntılara ait açıklamalarda bulundu.
Görür, ülke genelinde yapılacak tatbikatın yararlı olduğunu lakin tatbikatın asıl tahlil olmayacağını belirtti. Görür, 1999 Depremi’nden daha sonra birinci defa ülke genelinde tatbikat yapılmasını, “Hiç yoktan yeterli. Lakin bütün kulaklar ve umut ülkenin İstanbul’un zelzeleye nasıl ve ne kadar hazırlandığı noktasında. Asıl beklenti bu” kelamları ile kıymetlendirdi.
Türkiye’nin zelzele nesli üzerinde bulunduğunu ve sarsıntı olmayacağını düşünmenin mümkün olmadığına değinen Görür, “Türkiye’nin jeolojik yapısı ve tektoniği gereği kimi faylar, gerektiği kadar gerilim biriktirdiği an ve biriktirdiği gerilim bir sarsıntıya niye olacak boyuta vardığında o fay kırılıyor. bu biçimdelikle zelzele üretme dönemi dolmuş oluyor. Zira bir fayın gerilim biriktirmesi lakin muhakkak bir süre içerisinde oluyor” diye konuştu.
Türkiye’de yaklaşık 500’den çok fay bulunduğunu belirten Görür, “Bir fayın dönemi doluyor ve zelzele üretiyor. Bunlara alışkın olmamız lazım. Bilhassa 5’in altındaki sarsıntılar fazlaca yaygın oluyor. Gün geçmiyor ki 4 büyüklüğünde sarsıntı olmasın. Hele 4’ün altındaki sarsıntılar her an oluyor” dedi.
‘Ciddi araştırmaları gereğince yapmıyoruz’
Görür, mümkün İstanbul sarsıntısı ile ilgili de şunları söylemiş oldu:
İstanbul’da, Marmara’da beklediğimiz fayın tekerrür dönemi yaklaşık 250 yıldır. 250 senede bir sarsıntı oluyor orada. En son zelzele 1766. Üzerine 250 koyunca bugünlere geliyor. Onun için bugünlerde İstanbul’da zelzele diyoruz.
Ne vakit sarsıntı olacağını bilmiyoruz. Çok sık araştırma, önemli araştırmalar gerekir. Maalesef bunu da gereğince yapmıyoruz. Onun için birçok sefer sarsıntıda hazırlıksız ve gafil avlanıyoruz. Daima diyoruz ki, ülkemiz zelzele ülkesi, bizim behemehal tüm ülkeyi sarsıntı dirençli hâle getirecek hazırlıkları yapmak lazım. Biz bunları söylerken bir şeyler yapılıyor lakin kâfi değil. Bir de bu biçimde tatbikat yapılıyor. Tatbikat işi daha kolay alışılmış. Yapılsın hoş ancak asıl sıkıntıya derman olacak tatbikat değil. Biz yaraya neşter vurulmasını bekliyoruz.
İnsanlarda zelzele kültürü ve şuurunun gereğince oluşmamasından dolayı zelzele dirençli konutların yapılmadığını kaydeden Görür, İmar Barışı ve İmar Affı üzere uygulamalardan dolayı ruhsatsız, kaçak yapılan yapıların süratle arttığını söylemiş oldu. Devamında, “Biz de onları affediyoruz yahut halk da ‘Nasıl olursa bir af daha gelir’ diye, sarsıntı şuuru ve bilgisini oluşturmak yerine ‘Ne yaparsak o olur’ gibisinden bu işten biraz uzak duruyorlar” tabirlerini kullandı.
‘Ölüm ve faydalanmaları birden fazla yapı stokundan geliyor’
Düşük şiddetteki zelzelelerde bile can kaybı olduğunu belirten Görür kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
örneğin, bilim toplumlarında, 5, hatta 6 büyüklüğündeki sarsıntılar can kaybına niye olmaz. Kaliforniya’da, Japonya’da, Uzak Doğu’da 7 boyutunda, 7’nin üstündeki kimi sarsıntılarda bile lakin 2-3 kişi ömrünü kaybediyor. Yerleşim alanlarını zelzeleye karşı hazırlamışlar. Yerleşim alanını zelzeleye hazırlamak bizde yanlış anlaşılıyor. Sade yapı stokunu yenilemekle düşünülüyor. Büyük ölçüde bir inşaat projesi, müteahhitlik projesi üzere algılanıyor. Bu da tam yanlışsız değil. Sarsıntı en büyük ziyanı birincisi halka veriyor. İkincisi, alt yapıya veriyor. Üçüncüsü, yapı stokuna ziyan veriyor. Asıl mevt ve faydalanmaları birden fazla yapı stokundan geliyor. Etrafa ziyan veriyor. Çevreyi, toprağı, havayı, suyu kirletiyor. ötürüsıyla uzun vakitte bir daha insanlara ziyan veriyor. Bir de iktisada ziyan veriyor, iktisadın çarklarını durduruyor. Sefalet, açlık, susuzluk üzere ziyanı oluyor.
Depremden daha az ziyanla kurtulmak için sırf yapıların bir daha inşa edilmesinin tek başına kâfi olmadığını söyleyen Görür, “Binamızın sağlam olması yetecek mi? Halk şuurlu değilse, hiç bir kenti de sarsıntı inançlı yapamazsınız. Zira o kentte şuurlu halk yaşayacak ki o şuuru devam ettirsin, sarsıntı kültürü olsun. Her yapılan mesken kaçak yapılırsa, o kenti iyileştiremezsin. Kentlerimizi sarsıntıya hazırlamaya bütüncül yaklaşmamız lazım” dedi.
‘Devlet bir bakanlık kurmalı’
Depremlere karşı alınması tedbirler konusunda da Görür şunları kaydetti:
Türk hükümetinin, Türk devletinin behemehâl zelzele odaklı kentsel dönüşümü yapması lazım. Yalnızca yapı stokuna odaklanarak değil, kentin bütün bileşenlerini zelzeleye hazırlayacak biçimde planlaması lazım. O da AFAD ile ya da bugünkü biçimde olmaz, epeyce önemli olarak devlet bir bakanlık kurmalı. Bu, afet bakanlığı olmalı. Bunun içine iklim de sarsıntı de girer. Bilhassa zelzele nesillerinde bu bakanlığa önemli bütçe vermek suretiyle önemli, iş bilir, liyakatli takımları bu bakanlıkta toparlayıp yapılaştırma olduktan daha sonra planlı programlı, 5 yıllık planlar ve bir bakanlık biçiminde bu işe girilirse Türkiye’yi zelzele dirençli hâle getirebiliriz. Aksi biçimde, 22-23 sene geçti, geldiğimiz noktada, evet fazlaca şey yapıldı lakin asıl yaramıza merhem olacak, yapılması gerekenler yapıldı mı derseniz maalesef evet diyemiyorum.
‘Yaşam kültürü hâline getirmek lazım’
Halkın sarsıntı konusunda bilinçlenmesinin kıymetine dikkat çeken Görür, kelamlarını şöyleki bitirdi:
Yanlış binayı hükümet denetim etmese bile yapmaması lazım. Gecekondulaşmaya mani olan çıkmasa bile halkın kendisi yapmaması lazım. Ömür kültürü hâline getirmek lazım ki bu işin üstesinden gelebilelim. bu biçimde ülkeler var. Oralarda daha büyük zelzeleler oluyor fakat beşerler korkmuyor. Her gün sarsıntısı konuşmuyorlar. Zira onlar bir şeyden emin: ‘Deprem olsa bile meskenim yıkılmayacak, okula giden çocuğumun okulu çökmeyecek, işe giden eşimin başına iş yeri çökmeyecek.’ Bunun bilincindeler. Niçin bu farkındalık, rahatlık oluştu? Zira kenti o biçimde hazırlıyorlar. Bugünkü teknoloji, bilim bunu yapmaya uygundur. Kâfi ki halk istesin, bunun peşinde olsun. Kendini yönetenlerden de talep etsin. Bunun bir an evvel yapılması için takipçisi olsun. Zelzele olduktan daha sonra 3-4 gün korkup, daha sonrasında hiç bir şey yokmuş üzere davranılmasına müsaade etmesin. Biz bunu yapmadığımız için bir yere gidemiyoruz.
Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, genel sarsıntı tatbikatı ve son periyotta meydana gelen sarsıntılara ait açıklamalarda bulundu.
Görür, ülke genelinde yapılacak tatbikatın yararlı olduğunu lakin tatbikatın asıl tahlil olmayacağını belirtti. Görür, 1999 Depremi’nden daha sonra birinci defa ülke genelinde tatbikat yapılmasını, “Hiç yoktan yeterli. Lakin bütün kulaklar ve umut ülkenin İstanbul’un zelzeleye nasıl ve ne kadar hazırlandığı noktasında. Asıl beklenti bu” kelamları ile kıymetlendirdi.
Türkiye’nin zelzele nesli üzerinde bulunduğunu ve sarsıntı olmayacağını düşünmenin mümkün olmadığına değinen Görür, “Türkiye’nin jeolojik yapısı ve tektoniği gereği kimi faylar, gerektiği kadar gerilim biriktirdiği an ve biriktirdiği gerilim bir sarsıntıya niye olacak boyuta vardığında o fay kırılıyor. bu biçimdelikle zelzele üretme dönemi dolmuş oluyor. Zira bir fayın gerilim biriktirmesi lakin muhakkak bir süre içerisinde oluyor” diye konuştu.
Türkiye’de yaklaşık 500’den çok fay bulunduğunu belirten Görür, “Bir fayın dönemi doluyor ve zelzele üretiyor. Bunlara alışkın olmamız lazım. Bilhassa 5’in altındaki sarsıntılar fazlaca yaygın oluyor. Gün geçmiyor ki 4 büyüklüğünde sarsıntı olmasın. Hele 4’ün altındaki sarsıntılar her an oluyor” dedi.
‘Ciddi araştırmaları gereğince yapmıyoruz’
Görür, mümkün İstanbul sarsıntısı ile ilgili de şunları söylemiş oldu:
İstanbul’da, Marmara’da beklediğimiz fayın tekerrür dönemi yaklaşık 250 yıldır. 250 senede bir sarsıntı oluyor orada. En son zelzele 1766. Üzerine 250 koyunca bugünlere geliyor. Onun için bugünlerde İstanbul’da zelzele diyoruz.
Ne vakit sarsıntı olacağını bilmiyoruz. Çok sık araştırma, önemli araştırmalar gerekir. Maalesef bunu da gereğince yapmıyoruz. Onun için birçok sefer sarsıntıda hazırlıksız ve gafil avlanıyoruz. Daima diyoruz ki, ülkemiz zelzele ülkesi, bizim behemehal tüm ülkeyi sarsıntı dirençli hâle getirecek hazırlıkları yapmak lazım. Biz bunları söylerken bir şeyler yapılıyor lakin kâfi değil. Bir de bu biçimde tatbikat yapılıyor. Tatbikat işi daha kolay alışılmış. Yapılsın hoş ancak asıl sıkıntıya derman olacak tatbikat değil. Biz yaraya neşter vurulmasını bekliyoruz.
İnsanlarda zelzele kültürü ve şuurunun gereğince oluşmamasından dolayı zelzele dirençli konutların yapılmadığını kaydeden Görür, İmar Barışı ve İmar Affı üzere uygulamalardan dolayı ruhsatsız, kaçak yapılan yapıların süratle arttığını söylemiş oldu. Devamında, “Biz de onları affediyoruz yahut halk da ‘Nasıl olursa bir af daha gelir’ diye, sarsıntı şuuru ve bilgisini oluşturmak yerine ‘Ne yaparsak o olur’ gibisinden bu işten biraz uzak duruyorlar” tabirlerini kullandı.
‘Ölüm ve faydalanmaları birden fazla yapı stokundan geliyor’
Düşük şiddetteki zelzelelerde bile can kaybı olduğunu belirten Görür kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
örneğin, bilim toplumlarında, 5, hatta 6 büyüklüğündeki sarsıntılar can kaybına niye olmaz. Kaliforniya’da, Japonya’da, Uzak Doğu’da 7 boyutunda, 7’nin üstündeki kimi sarsıntılarda bile lakin 2-3 kişi ömrünü kaybediyor. Yerleşim alanlarını zelzeleye karşı hazırlamışlar. Yerleşim alanını zelzeleye hazırlamak bizde yanlış anlaşılıyor. Sade yapı stokunu yenilemekle düşünülüyor. Büyük ölçüde bir inşaat projesi, müteahhitlik projesi üzere algılanıyor. Bu da tam yanlışsız değil. Sarsıntı en büyük ziyanı birincisi halka veriyor. İkincisi, alt yapıya veriyor. Üçüncüsü, yapı stokuna ziyan veriyor. Asıl mevt ve faydalanmaları birden fazla yapı stokundan geliyor. Etrafa ziyan veriyor. Çevreyi, toprağı, havayı, suyu kirletiyor. ötürüsıyla uzun vakitte bir daha insanlara ziyan veriyor. Bir de iktisada ziyan veriyor, iktisadın çarklarını durduruyor. Sefalet, açlık, susuzluk üzere ziyanı oluyor.
Depremden daha az ziyanla kurtulmak için sırf yapıların bir daha inşa edilmesinin tek başına kâfi olmadığını söyleyen Görür, “Binamızın sağlam olması yetecek mi? Halk şuurlu değilse, hiç bir kenti de sarsıntı inançlı yapamazsınız. Zira o kentte şuurlu halk yaşayacak ki o şuuru devam ettirsin, sarsıntı kültürü olsun. Her yapılan mesken kaçak yapılırsa, o kenti iyileştiremezsin. Kentlerimizi sarsıntıya hazırlamaya bütüncül yaklaşmamız lazım” dedi.
‘Devlet bir bakanlık kurmalı’
Depremlere karşı alınması tedbirler konusunda da Görür şunları kaydetti:
Türk hükümetinin, Türk devletinin behemehâl zelzele odaklı kentsel dönüşümü yapması lazım. Yalnızca yapı stokuna odaklanarak değil, kentin bütün bileşenlerini zelzeleye hazırlayacak biçimde planlaması lazım. O da AFAD ile ya da bugünkü biçimde olmaz, epeyce önemli olarak devlet bir bakanlık kurmalı. Bu, afet bakanlığı olmalı. Bunun içine iklim de sarsıntı de girer. Bilhassa zelzele nesillerinde bu bakanlığa önemli bütçe vermek suretiyle önemli, iş bilir, liyakatli takımları bu bakanlıkta toparlayıp yapılaştırma olduktan daha sonra planlı programlı, 5 yıllık planlar ve bir bakanlık biçiminde bu işe girilirse Türkiye’yi zelzele dirençli hâle getirebiliriz. Aksi biçimde, 22-23 sene geçti, geldiğimiz noktada, evet fazlaca şey yapıldı lakin asıl yaramıza merhem olacak, yapılması gerekenler yapıldı mı derseniz maalesef evet diyemiyorum.
‘Yaşam kültürü hâline getirmek lazım’
Halkın sarsıntı konusunda bilinçlenmesinin kıymetine dikkat çeken Görür, kelamlarını şöyleki bitirdi:
Yanlış binayı hükümet denetim etmese bile yapmaması lazım. Gecekondulaşmaya mani olan çıkmasa bile halkın kendisi yapmaması lazım. Ömür kültürü hâline getirmek lazım ki bu işin üstesinden gelebilelim. bu biçimde ülkeler var. Oralarda daha büyük zelzeleler oluyor fakat beşerler korkmuyor. Her gün sarsıntısı konuşmuyorlar. Zira onlar bir şeyden emin: ‘Deprem olsa bile meskenim yıkılmayacak, okula giden çocuğumun okulu çökmeyecek, işe giden eşimin başına iş yeri çökmeyecek.’ Bunun bilincindeler. Niçin bu farkındalık, rahatlık oluştu? Zira kenti o biçimde hazırlıyorlar. Bugünkü teknoloji, bilim bunu yapmaya uygundur. Kâfi ki halk istesin, bunun peşinde olsun. Kendini yönetenlerden de talep etsin. Bunun bir an evvel yapılması için takipçisi olsun. Zelzele olduktan daha sonra 3-4 gün korkup, daha sonrasında hiç bir şey yokmuş üzere davranılmasına müsaade etmesin. Biz bunu yapmadığımız için bir yere gidemiyoruz.