‘Polexit’e karşı on binler sokağa döküldü

celikci

Active member
‘Polexit’e karşı on binler sokağa döküldü
Polonya’da Avrupa Birliği (AB) yanlısı yüz binlerce kişi, ülkelerinin berabern ayrılacağı tarafındaki korkuları niçiniyle 100’den çok yerleşim yerinde düzenlenen protestolara katıldı. Pazar günü gerçekleştirilen şovlarda hükümetin Avrupa Birliği (AB) ile yarattığı tansiyon siyaseti eleştirildi. Polonya hükümeti ise ülkeyi AB’den çıkarmak, yani “Polexit” üzere bir tutumunun olmadığını vurguluyor fakat AB ve Polonya içinde bir ‘egemenlik sorunu’ yaşandığını da kabul ediyor.

Şovların fitilini ateşleyen gelişme, geçtiğimiz perşembe günü Polonya Anayasa Mahkemesi’nin aldığı karar oldu. Yüksek mahkeme, geçtiğimiz hafta hükümetin talebi üzerine Avrupa Birliği kanunları ile Polonya Anayasası içindeki ahengi ele aldı. Mahkemenin aldığı karar ise AB maddelerinin, ulusal yasalar karşısında bağlayıcı nitelikte olduğu istikametindeki temel birlik prensibine temelden karşıt bulundu. Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki sonucu olumlu karşıladı.

‘AB MEVZUATI, POLONYA ANAYASASI’NA AYKIRI’

Birlik, yargıçlar yüksek heyetinin bağımsızlığını tehlikeye sokan ve yargı sisteminde hükümet atamalarına imkan veren yeni uygulamanın, AB Mukavelesine alışılmamış olduğunu, ötürüsıyla Polonya hükümetinin yargı reformundaki bu uygulamadan vazgeçmesi gerektiğini iletti.

AB maddeleri, yargının hükümetten bağımsızlığının Avrupa’nın temel unsurlarından biri olduğunu tespit ediyor. AB’ye üye ülkelerde hükümetlerin yargıyla oynamalarının “hukuk devletinin altını oymak” manasına geleceğini vurguluyor. Polonya hükümeti, bu tansiyon üzerine ülkenin Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuş ve AB’nin kelam konusu halinin, Polonya Anayasası’na muhalif olup olmadığının tespitini istemişti. Anayasa mahkemesi geçtiğimiz perşembe günü beklendiği üzere hükümeti haklı buldu ve AB kontratının AB’ye Polonya’nın içişlerine karışma hakkı veremeyeceği yolunda bir karar aldı.

‘AB HUKUKU BİRİNCİLDİR’

Avrupa Kurulu da tıpkı gün Polonya Anayasa Mahkemesi’nin sonucuna reaksiyon gösterdi. Yapılan açıklamada, AB üye ülkeleri içinde temel mukavele gereği, hukukî mevzuatın uyumlulaştırılmasının en değerli ödev olduğu vurgulandı ve şu tespit yapıldı: “AB pahalar ve hukuk üzerine inşa olmuştur. Bu bedellere ve hukuka üye ülkelerin her birinin hürmet göstermesi gerekir. Avrupa vatandaşlarının sahip olduğu pahaları ve hakları korumak, hangi ülkede olursa olsun AB’nin birincil misyonudur.”

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, yüksek mahkemeye başvurmalarının niçininin tam da Polonya hukukunda yargının bağımsız olduğunun delili olduğunu ileri sürdü. On beş üyeden yalnızca iki üyenin itirazıyla alınan bu sonucu kastederek “Biz Anayasa Mahkemesi’nin sonucuna uyarız” diye konuştu.

Polonya’da koalisyon hükümetinin omurgasını oluşturan Adalet ve Hukuk Partisi Genel Lideri ve Başbakan Yardımcısı Jaroslaw Kaczynski de gelişmeleri AB’nin Polonya’nın bağımsız yargısına müdahalesi olarak yorumluyor.

POLONYA AB’DEN AYRILIR MI?

Avrupa Parlamentosunda Adalet ve Hukuk Partisi’nin de ortasında bulunduğu merkez sağ AP Halk Partileri Kümesi Lider Vekili Jeroen Lenaers bu gelişimin fazlaca tehlikeli olduğunu söylemiş oldu ve “Polonya hükümetinin önemli olarak AB’den ayrılmayı düşünmediğine inanmak zor” değerlendirmesini yaptı. Avrupa Kurulu üyesi Thierry Breton da, mahkeme sonucuna karşı alınacak halin değerlendirildiğini söylemiş oldu.

Polonya’daki sağcı popülist hükümet, LGBT haklarından yargı bağımsızlığına kadar bir epeyce farklı hususta Avrupa Komitesi ile giderek daha fazla çelişiyor. Komite ise Polonya’nın 57 milyar euroluk Covid-19 kurtarma planını çabucak hemen onaylamadı. Hafta sonu Polonya’nın dört bir yanında gerçekleşen şovlara katılan yüz binlerce Polonyalı da sürecin “ayrılma yönünde” derinleştiğini düşünüyor ve buna karşı da seslerini yükseltiyorlar. Şovları organize eden muhalefet birliğinin başında da Polonya’nın eski başbakanlarından ve eski Avrupa Parlamentosu Lideri Donald Tusk bulunuyor.

Polonya siyasetin tecrübeli ismi, hükümetin ülkede hukuk devletini büsbütün ortadan kaldırıp otoriter bir periyoda geçebilmek için Polonya’yı adım adım AB’den çıkmaya hakikat götürdüğünü savunuyor.

‘BURASI AVRUPA VE KİMSE BİZİ ORADAN ÇIKARAMAYACAK’

1944’te Nazi Alman işgaline karşı gayret eden 94 yaşındaki Wanda Traczyk-Stawska, protestolarda yaptığı bir konuşmada, “Burası bizim Avrupa’mız ve kimse bizi oradan çıkaramayacak” dedi. Janusz Kuczynski isimli protestocu ise ülkesinin geriye gitmesinden dolayı telaş ettiğini tabir ederek, “Kötü günlerin geri gelmesinden korkuyorum” diye konuştu. (BBC Türkçe)

ALINTIDIR
 
Üst