bencede
Member
Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınmasına yönelik araştırma faaliyetleriyle katma kıymet yaratan tahliller sunmaya devam eden TSKB Ekonomik Araştırmalar, makroekonomi odağında COVID-19 tesirlerine ait hazırladığı “Pandemi daha sonrası Daha Yeşil Bir Dünyaya Yelken Açmak” başlıklı 3’üncü raporunu yayımladı. Pandemiyle çabada dünya genelindeki destekleyici siyasetler ve hızlanan aşılama faaliyetleri ile iktisadın güzelleşme belirtileri gösterdiğine işaret eden rapor, toparlanma sürecinde değerli adımlar atılmasına karşın aşılması gereken belirsizliklere ve eşitsizliklere de dikkat çekiyor.
TSKB Ekonomik Araştırmalar Departmanı’ndan Feridun Cins, Şakir Turan, Cihan Urhan ve Cem Avcıoğlu tarafınca hazırlanan rapor, daha yeşil bir dünya yolunda milletlerarası kalkınma finansmanı kuruluşlarının Türkiye’nin yapısal dönüşümü için katkı sağlayabileceğine ve ülkenin yeşil dönüşümünü hızlandırabileceğine vurgu yapıyor.
Türkiye iktisadı salgın daha sonrası süreçte süratli bir toparlanma kaydederken, pandemi kaynaklı son devirdeki kısıtlamalara karşın aktivitede yavaşlama sonlu kaldı. Dünyadaki sistemsiz toparlanma ortasında oluşan enflasyonist eğilimler Türkiye’yi olumsuz etkilerken, belirsizliklerin iktisat siyasetlerinde hareket alanını sınırladığı görünüyor. Raporda, makro dengelerde düzgünleşme için iç talebin bir süre daha soğuması gerektiği belirtilirken, son senelerdaki tecrübeler makroekonomik siyaset önlemlerinin kalkınma siyasetleriyle güçlendirilmesi gerektiğinin ehemmiyetini teyit ediyor.
Memleketler arası kalkınma finansmanı kuruluşları yeşil dönüşümü hızlandırabilir
Global iklim gündeminin Türkiye’yi de bir epey alanda etkileme potansiyeline sahip olduğu belirtilirken, güç üretiminde dönüşüm, kaynak verimliliğine odaklı Ar-Ge süreçleri, tarım ve besin sistemleri, döngüsel iktisat ve sonda karbon vergileri üzere alanlarda bu tesirlerin görünmesi bekleniyor. Bu alanda atılacak adımların ülkeye bir dönüşüm getirebileceğinin söz edildiği raporda, iklim siyasetlerinin ülkenin yapısal dönüşümünün hızlandırıcı olarak ele alınabileceği aktarılıyor. Daha yeşil bir dünyaya yönelim için muhtaçlık duyulacak bu dönüşümün hem global iklim gündemine tıpkı vakitte Türkiye’nin yapısal dönüşümüne katkı sağlayacağının altı çizilirken, bu çerçevede memleketler arası kalkınma finansmanı kuruluşlarının sağlayacağı maksatlı fonlama ile Türkiye’nin yeşil dönüşümünün hızlandırılabileceğine vurgu yapılıyor.
İklim krizine karşı sorumluluk şuuru, Türkiye’nin iş ortamını güzelleştirebilir
TSKB Ekonomik Araştırmalar Baş Ekonomisti Burcu Ünüvar raporun giriş yazısında, ülkelerin birbirine ne kadar bağlı olduğunu hatırlamanın ve sorumlu siyasetler geliştirmenin ne kadar kıymetli olduğunun altını çizerek, şu sözlere yer veriyor “Türkiye iktisadının global iktisat ile entegrasyonunun ve dışa açıklığının yüksek olması değerli birer avantaj. Kısa ve orta vadede dış ticarette, rekabetçiliğimizin artırılmasına yatırım yapmak, kıymetli bir gündem unsuru olacak. Bu sebeple iklim krizine karşı sorumluluk şuuru ile Türkiye’nin iş yapma ortamını güzelleştirmenin tam vakti diye düşünüyoruz. bu biçimdesi bir yaklaşım, ülkeye dış tasarruf girişini destekleyerek büyüme ve istihdam piyasalarında güzelleşmeyi tetikleyebilecektir. Pandemi kaynaklı negatif iktisadi gelişmelerin bilhassa bayanlar ve gençler üzerinden istihdam piyasalarını zedelediği global iktisatta, Türkiye istihdam piyasalarının da dönüşüme gereksinimi bulunuyor. Yapısal dönüşüm gerektiren bu üslup süreçlerin tesirleri orta vadede netleşeceği için, dönüşümü en erken ve en planlı biçimde başlatmak değer taşıyor. Pandemiden çıkmak için uzun bir yokuşu tırmanmak gerekse de gerçek siyaset adımları ile gerçekleştirilecek bu tırmanışın daha sonrasında bakılırsaceğimiz görüntü hepimiz için daha güzel olacak” diyor.
Lojistik maliyetleri ve emtia fiyatlarındaki artış sürüyor
İmalat endüstrisine yönelik kuvvetli talebin pandemi devrinde de sürdüğüne işaret eden rapora bakılırsa, salgın sürecinde Türkiye’de, ülke özel ve sektörel niçinlerle orta mallarının üretiminde süreksiz duraksamalar meydana geldi öbür yandan nakliyecilik maliyetlerinde kayda bedel artışlar yaşandı. 2020 yılının ikinci yarısında Çin’den Avrupa’ya yapılan nakliyecilikte konteynır maliyeti yüzde 250 yükselirken, 2021 yılının birinci 5 ayı toplamında yüzde 60 ek artış kaydedildi. Tedarik sürelerindeki uzama ve firmaların birtakım eserlerde stok yapmaya yönelmesi mal fiyatlarındaki baskıyı artırdı. Bu niçinle 2020 yılının ikinci yarısında yüzde 26 artan emtia fiyatlarında 2021’in birinci 5 ayında yüzde 24 ek artış oldu. Bu gelişmeler enflasyon tasalarını artırırken, 2021 Şubat-Mart aylarında gelişmiş ülke tahvil faizlerinde yükselişi ve riskli varlıklarda bir daha fiyatlamayı tetikledi. Siyaset yapıcıların faizleri uzun mühlet düşük tutacaklarına bu sayede de finansal piyasalardaki tansiyonu kısmen hafifçelettiklerine işaret eden raporda, piyasa ile siyaset yapıcıların, enflasyonun kalıcılığı konusundaki görüş ayrılıkları belirsizliğini artırmasının, görünüm üstündeki aşağı istikametli risklerin ehemmiyetini muhafazasına yol açtığı belirtiliyor.
İklim dostu ziraî üretimin enflasyonla gayrette öne çıkması gerekiyor
2020 yılının birinci yarısında düşük çift haneli düzeylerde seyreden tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) enflasyonu 2020 sonunda yüzde 14,6’ya yükseldi. 2021 yılının geçtiğimiz 5 ayında iç talepte soğumanın sonlu kalması ve birikimli maliyetlerle tüketici enflasyonu Nisan 2021’de yüzde 17’yi aştı ayrıyeten global tarım fiyatları başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki yükseliş, üst istikametli baskıyı artırıyor. Kısa vadede iç talepteki soğumanın sürmesi ve döviz kurlarındaki oynaklığın azalması ile maliyet geçişkenliğinin sınırlanabileceğini vurgulayan raporda, orta vadede iklim dostu ziraî üretim ve besin güvenliği başta olmak üzere yapısal siyasetlerin enflasyonla çabada öne çıkması gerektiğinin altı çiziliyor. Son senelerdaki tecrübeler ışığında büyüme ve istihdam siyasetlerine ek olarak enflasyonla uğraş ve dış dengesizlikleri azaltmada kullanılacak araçların kalkınma siyasetleriyle güçlendirilmesi gerektiğine vurgu yapılıyor.
Avrupa’daki firmaların güçlü tedarik zinciri arayışı Türkiye’nin AB’deki pazar hissesini artırıyor
Endüstrinin kuvvetli gelişme kaydetmesinde hem yurt içine hem yurt dışına gerçekleştirilen satışların değerli bir tesiri olduğu belirtilen rapora bakılırsa, 2021 Ocak- Mart devri prestijiyle imalat endüstrisindeki 23 alt kolun 20’sinde gerçek yurt içi cironun, 17’sinde ise gerçek yurt dışı cironun pandemi öncesi seviyeyi aştığı görülüyor. Sanayi alt kollarında cironun yurt içi ve yurt dışı kaynaklarına bakıldığında performansın farklılaştığına dikkat çekilirken, bilgisayar, elektronik, optik ve besin faaliyet kollarında yurt içi ciro azalmasına rağmen, yurt dışı cironun artmaya devam etmesi değerli bir gelişme olarak belirtiliyor. Salgın daha sonrası sağlam tedarik zinciri arayışlarının tedarik süreçlerinin son kullanıcıya daha yakın bölgelerden gerçekleşmesiyle bölgesel tedarik zincirlerinin yaygınlaşmasının gündeme geldiğini açıklayan rapor, bu eğilimin Türkiye-AB ilgilerine yansımış olabileceğini ortaya koyuyor. Bilhassa dokuma ve giysiyle alakalı kimi faaliyetlerde Türkiye’nin AB’deki pazar hissesi geçtiğimiz senelerda azalma eğilimi gösterirken pandemiyle başlayan süreçte kayda kıymet ölçüde artış kaydetti.
Turizm bölümünde salgın öncesine dönüş 2023 yılında gerçekleşebilecek
Global seviyede salgın şartlarından en çok etkilenen kesimlerden biri olan turizm dalına de değinilen raporda, salgının getirdiği ekonomik şartlar ve devam eden salgın telaşları toparlanma suratını azaltan ögeler olarak ön plana çıkıyor. Yurt içi aşılama çalışmaları ve kaynak ülkelerle gerçekleşen ikili görüşmelerin yakın vade performansında belirleyici olacağı belirtilen raporda ulusal ve memleketler arası kuruluşların kestirimlerinin dalda 2019 düzeylerine dönüş için 2023’ü işaret ettiği vurgulanıyor.
Hibya Haber Ajansı
TSKB Ekonomik Araştırmalar Departmanı’ndan Feridun Cins, Şakir Turan, Cihan Urhan ve Cem Avcıoğlu tarafınca hazırlanan rapor, daha yeşil bir dünya yolunda milletlerarası kalkınma finansmanı kuruluşlarının Türkiye’nin yapısal dönüşümü için katkı sağlayabileceğine ve ülkenin yeşil dönüşümünü hızlandırabileceğine vurgu yapıyor.
Türkiye iktisadı salgın daha sonrası süreçte süratli bir toparlanma kaydederken, pandemi kaynaklı son devirdeki kısıtlamalara karşın aktivitede yavaşlama sonlu kaldı. Dünyadaki sistemsiz toparlanma ortasında oluşan enflasyonist eğilimler Türkiye’yi olumsuz etkilerken, belirsizliklerin iktisat siyasetlerinde hareket alanını sınırladığı görünüyor. Raporda, makro dengelerde düzgünleşme için iç talebin bir süre daha soğuması gerektiği belirtilirken, son senelerdaki tecrübeler makroekonomik siyaset önlemlerinin kalkınma siyasetleriyle güçlendirilmesi gerektiğinin ehemmiyetini teyit ediyor.
Memleketler arası kalkınma finansmanı kuruluşları yeşil dönüşümü hızlandırabilir
Global iklim gündeminin Türkiye’yi de bir epey alanda etkileme potansiyeline sahip olduğu belirtilirken, güç üretiminde dönüşüm, kaynak verimliliğine odaklı Ar-Ge süreçleri, tarım ve besin sistemleri, döngüsel iktisat ve sonda karbon vergileri üzere alanlarda bu tesirlerin görünmesi bekleniyor. Bu alanda atılacak adımların ülkeye bir dönüşüm getirebileceğinin söz edildiği raporda, iklim siyasetlerinin ülkenin yapısal dönüşümünün hızlandırıcı olarak ele alınabileceği aktarılıyor. Daha yeşil bir dünyaya yönelim için muhtaçlık duyulacak bu dönüşümün hem global iklim gündemine tıpkı vakitte Türkiye’nin yapısal dönüşümüne katkı sağlayacağının altı çizilirken, bu çerçevede memleketler arası kalkınma finansmanı kuruluşlarının sağlayacağı maksatlı fonlama ile Türkiye’nin yeşil dönüşümünün hızlandırılabileceğine vurgu yapılıyor.
İklim krizine karşı sorumluluk şuuru, Türkiye’nin iş ortamını güzelleştirebilir
TSKB Ekonomik Araştırmalar Baş Ekonomisti Burcu Ünüvar raporun giriş yazısında, ülkelerin birbirine ne kadar bağlı olduğunu hatırlamanın ve sorumlu siyasetler geliştirmenin ne kadar kıymetli olduğunun altını çizerek, şu sözlere yer veriyor “Türkiye iktisadının global iktisat ile entegrasyonunun ve dışa açıklığının yüksek olması değerli birer avantaj. Kısa ve orta vadede dış ticarette, rekabetçiliğimizin artırılmasına yatırım yapmak, kıymetli bir gündem unsuru olacak. Bu sebeple iklim krizine karşı sorumluluk şuuru ile Türkiye’nin iş yapma ortamını güzelleştirmenin tam vakti diye düşünüyoruz. bu biçimdesi bir yaklaşım, ülkeye dış tasarruf girişini destekleyerek büyüme ve istihdam piyasalarında güzelleşmeyi tetikleyebilecektir. Pandemi kaynaklı negatif iktisadi gelişmelerin bilhassa bayanlar ve gençler üzerinden istihdam piyasalarını zedelediği global iktisatta, Türkiye istihdam piyasalarının da dönüşüme gereksinimi bulunuyor. Yapısal dönüşüm gerektiren bu üslup süreçlerin tesirleri orta vadede netleşeceği için, dönüşümü en erken ve en planlı biçimde başlatmak değer taşıyor. Pandemiden çıkmak için uzun bir yokuşu tırmanmak gerekse de gerçek siyaset adımları ile gerçekleştirilecek bu tırmanışın daha sonrasında bakılırsaceğimiz görüntü hepimiz için daha güzel olacak” diyor.
Lojistik maliyetleri ve emtia fiyatlarındaki artış sürüyor
İmalat endüstrisine yönelik kuvvetli talebin pandemi devrinde de sürdüğüne işaret eden rapora bakılırsa, salgın sürecinde Türkiye’de, ülke özel ve sektörel niçinlerle orta mallarının üretiminde süreksiz duraksamalar meydana geldi öbür yandan nakliyecilik maliyetlerinde kayda bedel artışlar yaşandı. 2020 yılının ikinci yarısında Çin’den Avrupa’ya yapılan nakliyecilikte konteynır maliyeti yüzde 250 yükselirken, 2021 yılının birinci 5 ayı toplamında yüzde 60 ek artış kaydedildi. Tedarik sürelerindeki uzama ve firmaların birtakım eserlerde stok yapmaya yönelmesi mal fiyatlarındaki baskıyı artırdı. Bu niçinle 2020 yılının ikinci yarısında yüzde 26 artan emtia fiyatlarında 2021’in birinci 5 ayında yüzde 24 ek artış oldu. Bu gelişmeler enflasyon tasalarını artırırken, 2021 Şubat-Mart aylarında gelişmiş ülke tahvil faizlerinde yükselişi ve riskli varlıklarda bir daha fiyatlamayı tetikledi. Siyaset yapıcıların faizleri uzun mühlet düşük tutacaklarına bu sayede de finansal piyasalardaki tansiyonu kısmen hafifçelettiklerine işaret eden raporda, piyasa ile siyaset yapıcıların, enflasyonun kalıcılığı konusundaki görüş ayrılıkları belirsizliğini artırmasının, görünüm üstündeki aşağı istikametli risklerin ehemmiyetini muhafazasına yol açtığı belirtiliyor.
İklim dostu ziraî üretimin enflasyonla gayrette öne çıkması gerekiyor
2020 yılının birinci yarısında düşük çift haneli düzeylerde seyreden tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) enflasyonu 2020 sonunda yüzde 14,6’ya yükseldi. 2021 yılının geçtiğimiz 5 ayında iç talepte soğumanın sonlu kalması ve birikimli maliyetlerle tüketici enflasyonu Nisan 2021’de yüzde 17’yi aştı ayrıyeten global tarım fiyatları başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki yükseliş, üst istikametli baskıyı artırıyor. Kısa vadede iç talepteki soğumanın sürmesi ve döviz kurlarındaki oynaklığın azalması ile maliyet geçişkenliğinin sınırlanabileceğini vurgulayan raporda, orta vadede iklim dostu ziraî üretim ve besin güvenliği başta olmak üzere yapısal siyasetlerin enflasyonla çabada öne çıkması gerektiğinin altı çiziliyor. Son senelerdaki tecrübeler ışığında büyüme ve istihdam siyasetlerine ek olarak enflasyonla uğraş ve dış dengesizlikleri azaltmada kullanılacak araçların kalkınma siyasetleriyle güçlendirilmesi gerektiğine vurgu yapılıyor.
Avrupa’daki firmaların güçlü tedarik zinciri arayışı Türkiye’nin AB’deki pazar hissesini artırıyor
Endüstrinin kuvvetli gelişme kaydetmesinde hem yurt içine hem yurt dışına gerçekleştirilen satışların değerli bir tesiri olduğu belirtilen rapora bakılırsa, 2021 Ocak- Mart devri prestijiyle imalat endüstrisindeki 23 alt kolun 20’sinde gerçek yurt içi cironun, 17’sinde ise gerçek yurt dışı cironun pandemi öncesi seviyeyi aştığı görülüyor. Sanayi alt kollarında cironun yurt içi ve yurt dışı kaynaklarına bakıldığında performansın farklılaştığına dikkat çekilirken, bilgisayar, elektronik, optik ve besin faaliyet kollarında yurt içi ciro azalmasına rağmen, yurt dışı cironun artmaya devam etmesi değerli bir gelişme olarak belirtiliyor. Salgın daha sonrası sağlam tedarik zinciri arayışlarının tedarik süreçlerinin son kullanıcıya daha yakın bölgelerden gerçekleşmesiyle bölgesel tedarik zincirlerinin yaygınlaşmasının gündeme geldiğini açıklayan rapor, bu eğilimin Türkiye-AB ilgilerine yansımış olabileceğini ortaya koyuyor. Bilhassa dokuma ve giysiyle alakalı kimi faaliyetlerde Türkiye’nin AB’deki pazar hissesi geçtiğimiz senelerda azalma eğilimi gösterirken pandemiyle başlayan süreçte kayda kıymet ölçüde artış kaydetti.
Turizm bölümünde salgın öncesine dönüş 2023 yılında gerçekleşebilecek
Global seviyede salgın şartlarından en çok etkilenen kesimlerden biri olan turizm dalına de değinilen raporda, salgının getirdiği ekonomik şartlar ve devam eden salgın telaşları toparlanma suratını azaltan ögeler olarak ön plana çıkıyor. Yurt içi aşılama çalışmaları ve kaynak ülkelerle gerçekleşen ikili görüşmelerin yakın vade performansında belirleyici olacağı belirtilen raporda ulusal ve memleketler arası kuruluşların kestirimlerinin dalda 2019 düzeylerine dönüş için 2023’ü işaret ettiği vurgulanıyor.
Hibya Haber Ajansı