ahmetbeyler
Active member
TBMM Genel Konseyinde kabul edilen Nükleer Düzenleme Kanunu Teklifi’ne nazaran, nükleer zararın tazmini hali ve meblağı kusursuz ve münhasır sorumluluk prensibi temel alınarak Türk Borçlar Kanunu kararları uyarınca tayin edilecek.
Nükleer ziyan goren şahsa toplumsal sigortalar, özel sigortalar ve genel sıhhat sigortasına ait mevzuat uyarınca ayrıyeten yapılan ödemeler nükleer ziyan bakılırsanin bu kısımda yer alan kararlar uyarınca alacağı tazminat meblağından düşülecek.
Nükleer ziyan goren bireyler, ziyanlarının tazminini, sorumluluk sonları ortasında direkt işletenden talep edebilecekleri üzere sigortacıdan, nükleer sigorta havuzundan ve öteki teminat verenlerden de talep edebilecek.
Nükleer zararın belirtilen sorumluluk ölçüsü hudutlarını aşmasının beklendiği durumlarda nükleer hadisenin meydana geldiği tarihten itibaren en geç 2 ay ortasında Cumhurbaşkanınca nükleer hadise kararı meydana gelen nükleer ziyanların tazmini için nükleer ziyan bakılırsanler tarafınca yapılan müracaatları kıymetlendirmek ve müracaatlar hakkında karar vermek üzere Nükleer Ziyan Tespit Komitesi kurulacak. Komitenin sarfiyatları Bakanlık bütçesinden karşılanacak.
Nükleer ziyan tazmini
Komite kurulması halinde, nükleer hadise kararı meydana gelen nükleer ziyanlar komite marifetiyle tazmin edilecek.
İşletenin sorumluluk hududuna giren meblağ, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafınca işletenden yahut onun sigortacısından ya da işleten tarafınca gösterilen teminatın paraya çevrilmesi suretiyle tahsil edilecek.
Komite, yapacağı ilanlarla en az bir yıllık bir süre tanıyarak ve mühletin bitiş tarihini belirleyerek, nükleer ziyan bakılırsan bireylerin komiteye yahut belirleyeceği başka makamlara başvurmalarını isteyecek.
Bu evraklar yeni bir müracaat koşulu aranmaksızın incelenmek üzere komiteye gönderilecek.
Yordamına uygun müracaat yapanlara ödenecek tazminatların toplam meblağının sorumluluk ölçüsü hududu aşan durumlarda komite, sorumluluk ölçü hududunu teşkil eden meblağı paylaştıracak bir ödeme planı yapacak. Ödeme planında, can kaybı yahut bireylerin sıhhatine verilen ziyanlar evvela tazmin edilecek. Sorumluluk ölçüsü hududunun aşıldığı kısım için Cumhurbaşkanı uygun bakılırsaceği önlemleri alacak.
Kurul tarafınca verilen kararlara karşı Ankara Yönetim Mahkemelerinde dava açılabilecek.
Komite, yedi üyeden oluşacak, üyeler, kamu nazaranvlileri içinden cumhurbaşkanı tarafınca belirlenecek.
Rücu hakkı
İşleten, sigortacı, nükleer sigorta havuzu, öbür teminat verenler ve devlet, nükleer ziyanı ortaya çıkaran nükleer hadiseye kasıtlı olarak sebep olan gerçek bireye karşı rücu hakkına sahip olacak.
İşletenin, ortalarındaki kontratta açıkça açıklandıği takdirde, mukavelede belirtilen kapsam ve biçimde kontrat yaptığı bireye karşı da rücu hakkı bulunacak.
Nükleer ziyanların karşılandığı haller hariç, tazminat talepleri nükleer ziyan goren kişinin ziyanı ve sorumlusunu öğrendiği tarihten itibaren belirlenen vakit aşımı mühleti çabucak hemen tamamlanmamışsa 3 yıl geçmekle vakit aşımına uğrayacak.
Can kaybı ile şahısların sıhhatine verilen ziyanlarla ilgili tazminat talepleri, nükleer hadisenin gerçekleştiği tarihten itibaren 30 yılın, öbür nükleer ziyanlarla ilgili tazminat talepleri nükleer hadisenin gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yılın geçmesiyle vakit aşımı olacak.
Rücu hakkı, rücu hakkına sahip kişinin rücu edeceği kişiyi öğrenmesinden ve tazminatı ödemesinden itibaren 3 yılın ve her biçimde tazminatın tamamının ödendiği tarihten başlayarak 10 yılın geçmesiyle vakit aşımına uğrayacak.
Türk mahkemeleri yetkili olacak
Türkiye Cumhuriyeti egemenlik alanında gerçekleşen bir nükleer hadiseyle ilgili olarak yahut Paris Kontratı ve Türkiye’nin tarafı olduğu Viyana ve Paris Kontratlarının Uygulanmasına Ait Ortak Protokol uyarınca Türk mahkemelerinin yargılama ytesirinin kelam konusu olduğu hallerde yalnızca Türkiye Cumhuriyeti mahkemeleri yetkili olacak.
Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinin yetkili olması halinde Ankara mahkemeleri kesin yetkili olacak. Nükleer Ziyan Tespit Komitesi kurulmaması halinde mahkeme, belirlenen sorumluluk hududunu aşmayacak biçimde, nükleer ziyan goren bireylere süreksiz ödeme yapılmasına karar verebilecek.
Nükleer Düzenleme Kurumu
Nükleer Düzenleme Kurumuna düzenleyici faaliyetlerini zafiyete uğratacak, bu faaliyetlerle çelişecek yahut faaliyetlerini aktif bir biçimde yürütmesini engelleyecek yükümlülükler verilemeyecek.
Kurum, Şura sonucu ile 5 yıla kadar senelera sari yüklenmelere ilişkin kontratlar yapabilecek.
Kurumda, Nükleer Düzenleme Uzmanı ve Uzman Yardımcısı istihdam edilecek.
Kurumun nazaranv alanı ile ilgili özel bilgi ve ihtisas gerektiren konularda yerli ve yabancı uzmanlar kontratlı işçi olarak çalıştırılabilecek.
Kontratlı işçi olarak istihdam edilecek yabancı uzmanlar ile yurt haricinde nükleer güç alanında fiilen en az 5 yıl çalışmış yerli uzmanlara verilecek her türlü ödemeler dahil fiyatlar, kontratlı işçi için uygulanmakta olan kontrat fiyatı tavanının 14 katını aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca tespit edilecek.
Şura Lider ve üyeleri, nazaranvlerinin devamı mühletince misyonlarını tam bir dikkat, dürüstlük ve tarafsızlık ile yürüteceklerine, kanun kararlarına karşıt hareket etmeyeceklerine ve ettirmeyeceklerine dair Yargıtay Birinci Başkanlık Şurası huzurunda yemin edecek.
Nükleer Teknik Dayanak Anonim Şirketi kurulacak
Kurumun nazaranvlerini yerine getirirken gereksinim duyacağı her türlü tahlil, danışmanlık, nezaret, inceleme, araştırma, muayene, test, denetim, eğitim ve sertifikalandırma üzere teknik dayanak hizmetlerini sağlamak hedefiyle, başlangıç sermayesi 1 milyon Türk Lirası olan ve Kurum tarafınca ödenen, hisselerinin en az yüzde 51’i Kuruma ilişkin olan, Nükleer Teknik Dayanak Anonim Şirketi (NÜTED) unvanı altında özel hukuk hükmî kişiliğini haiz bir anonim şirket kurulacak.
Kurumun uygun bulması durumunda NÜTED AŞ, üçüncü bireylere yurt ortasında ve yurt haricinde hizmet verebilecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarına işçi alınmasına dair ilgili mevzuat kararları NÜTED AŞ tarafınca istihdam edilecek işçi hakkında uygulanmayacak.
Ceza kararları
Kanun ile nükleer güç ve iyonlaştırıcı ışınıma ait ceza kararları de düzenleniyor.
Nükleer tesis, ışınım tesisi yahut radyoaktif atık tesisini geçerli bir lisansa sahip olmaksızın işletenler 4 yıldan 8 yıla kadar mahpus ve 5 bin gün isimli para cezası ile; ışınım uygulamalarını geçerli bir lisansa sahip olmaksızın yürütenler 1 yıldan 4 yıla kadar mahpus ve bin gün isimli para cezası ile; nükleer tesis, ışınım tesisi yahut radyoaktif atık tesislerine ait Kurumdan müsaade alınması gereken faaliyetleri geçerli bir müsaadeye sahip olmaksızın yürütenler 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve 3 bin gün isimli para cezası ile cezalandırılacak.
Faaliyete ait yükümlülükleri sona ermeden, faaliyetin yürütüldüğü yeri yahut tesisi, nükleer maddeyi, radyoaktif kaynağı yahut radyoaktif atığı sahipsiz kalacak biçimde terk edenler 3 yıldan 8 yıla kadar mahpus ve 5 bin gün isimli para cezasına çarptırılacak.
Nükleer tesis, ışınım tesisi yahut radyoaktif atık tesisini cebir yahut tehdit kullanarak ya da hukuka ters öteki bir davranışla ele geçiren, zapt eden yahut denetimi altına alan şahıslara 12 yıldan 20 yıla kadar mahpus cezası uygulanacak.
Nükleer silah ya da radyolojik silah imal eden, radyoaktif unsurları bu emelle bulunduran, kullanan, kullanmasını yaygınlaştıran yahut bunları ticaretini yapan bireyler 25 yıldan 30 yıla kadar mahpusla cezalandırılacak.
Bu fiillerin gerçek yahut hukukî kişiyi, milletlerarası bir örgütü yahut bir devleti bir fiili yapmaya yahut yapmaktan kaçınmaya zorlamak maksadıyla gerçekleştirilmesi halinde verilecek ceza fiilin tartısına bakılırsa yarısından iki katına kadar, bu fiillerin bir örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde yarısından bir katına kadar artırılacak.
Nükleer ziyan goren şahsa toplumsal sigortalar, özel sigortalar ve genel sıhhat sigortasına ait mevzuat uyarınca ayrıyeten yapılan ödemeler nükleer ziyan bakılırsanin bu kısımda yer alan kararlar uyarınca alacağı tazminat meblağından düşülecek.
Nükleer ziyan goren bireyler, ziyanlarının tazminini, sorumluluk sonları ortasında direkt işletenden talep edebilecekleri üzere sigortacıdan, nükleer sigorta havuzundan ve öteki teminat verenlerden de talep edebilecek.
Nükleer zararın belirtilen sorumluluk ölçüsü hudutlarını aşmasının beklendiği durumlarda nükleer hadisenin meydana geldiği tarihten itibaren en geç 2 ay ortasında Cumhurbaşkanınca nükleer hadise kararı meydana gelen nükleer ziyanların tazmini için nükleer ziyan bakılırsanler tarafınca yapılan müracaatları kıymetlendirmek ve müracaatlar hakkında karar vermek üzere Nükleer Ziyan Tespit Komitesi kurulacak. Komitenin sarfiyatları Bakanlık bütçesinden karşılanacak.
Nükleer ziyan tazmini
Komite kurulması halinde, nükleer hadise kararı meydana gelen nükleer ziyanlar komite marifetiyle tazmin edilecek.
İşletenin sorumluluk hududuna giren meblağ, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafınca işletenden yahut onun sigortacısından ya da işleten tarafınca gösterilen teminatın paraya çevrilmesi suretiyle tahsil edilecek.
Komite, yapacağı ilanlarla en az bir yıllık bir süre tanıyarak ve mühletin bitiş tarihini belirleyerek, nükleer ziyan bakılırsan bireylerin komiteye yahut belirleyeceği başka makamlara başvurmalarını isteyecek.
Bu evraklar yeni bir müracaat koşulu aranmaksızın incelenmek üzere komiteye gönderilecek.
Yordamına uygun müracaat yapanlara ödenecek tazminatların toplam meblağının sorumluluk ölçüsü hududu aşan durumlarda komite, sorumluluk ölçü hududunu teşkil eden meblağı paylaştıracak bir ödeme planı yapacak. Ödeme planında, can kaybı yahut bireylerin sıhhatine verilen ziyanlar evvela tazmin edilecek. Sorumluluk ölçüsü hududunun aşıldığı kısım için Cumhurbaşkanı uygun bakılırsaceği önlemleri alacak.
Kurul tarafınca verilen kararlara karşı Ankara Yönetim Mahkemelerinde dava açılabilecek.
Komite, yedi üyeden oluşacak, üyeler, kamu nazaranvlileri içinden cumhurbaşkanı tarafınca belirlenecek.
Rücu hakkı
İşleten, sigortacı, nükleer sigorta havuzu, öbür teminat verenler ve devlet, nükleer ziyanı ortaya çıkaran nükleer hadiseye kasıtlı olarak sebep olan gerçek bireye karşı rücu hakkına sahip olacak.
İşletenin, ortalarındaki kontratta açıkça açıklandıği takdirde, mukavelede belirtilen kapsam ve biçimde kontrat yaptığı bireye karşı da rücu hakkı bulunacak.
Nükleer ziyanların karşılandığı haller hariç, tazminat talepleri nükleer ziyan goren kişinin ziyanı ve sorumlusunu öğrendiği tarihten itibaren belirlenen vakit aşımı mühleti çabucak hemen tamamlanmamışsa 3 yıl geçmekle vakit aşımına uğrayacak.
Can kaybı ile şahısların sıhhatine verilen ziyanlarla ilgili tazminat talepleri, nükleer hadisenin gerçekleştiği tarihten itibaren 30 yılın, öbür nükleer ziyanlarla ilgili tazminat talepleri nükleer hadisenin gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yılın geçmesiyle vakit aşımı olacak.
Rücu hakkı, rücu hakkına sahip kişinin rücu edeceği kişiyi öğrenmesinden ve tazminatı ödemesinden itibaren 3 yılın ve her biçimde tazminatın tamamının ödendiği tarihten başlayarak 10 yılın geçmesiyle vakit aşımına uğrayacak.
Türk mahkemeleri yetkili olacak
Türkiye Cumhuriyeti egemenlik alanında gerçekleşen bir nükleer hadiseyle ilgili olarak yahut Paris Kontratı ve Türkiye’nin tarafı olduğu Viyana ve Paris Kontratlarının Uygulanmasına Ait Ortak Protokol uyarınca Türk mahkemelerinin yargılama ytesirinin kelam konusu olduğu hallerde yalnızca Türkiye Cumhuriyeti mahkemeleri yetkili olacak.
Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinin yetkili olması halinde Ankara mahkemeleri kesin yetkili olacak. Nükleer Ziyan Tespit Komitesi kurulmaması halinde mahkeme, belirlenen sorumluluk hududunu aşmayacak biçimde, nükleer ziyan goren bireylere süreksiz ödeme yapılmasına karar verebilecek.
Nükleer Düzenleme Kurumu
Nükleer Düzenleme Kurumuna düzenleyici faaliyetlerini zafiyete uğratacak, bu faaliyetlerle çelişecek yahut faaliyetlerini aktif bir biçimde yürütmesini engelleyecek yükümlülükler verilemeyecek.
Kurum, Şura sonucu ile 5 yıla kadar senelera sari yüklenmelere ilişkin kontratlar yapabilecek.
Kurumda, Nükleer Düzenleme Uzmanı ve Uzman Yardımcısı istihdam edilecek.
Kurumun nazaranv alanı ile ilgili özel bilgi ve ihtisas gerektiren konularda yerli ve yabancı uzmanlar kontratlı işçi olarak çalıştırılabilecek.
Kontratlı işçi olarak istihdam edilecek yabancı uzmanlar ile yurt haricinde nükleer güç alanında fiilen en az 5 yıl çalışmış yerli uzmanlara verilecek her türlü ödemeler dahil fiyatlar, kontratlı işçi için uygulanmakta olan kontrat fiyatı tavanının 14 katını aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca tespit edilecek.
Şura Lider ve üyeleri, nazaranvlerinin devamı mühletince misyonlarını tam bir dikkat, dürüstlük ve tarafsızlık ile yürüteceklerine, kanun kararlarına karşıt hareket etmeyeceklerine ve ettirmeyeceklerine dair Yargıtay Birinci Başkanlık Şurası huzurunda yemin edecek.
Nükleer Teknik Dayanak Anonim Şirketi kurulacak
Kurumun nazaranvlerini yerine getirirken gereksinim duyacağı her türlü tahlil, danışmanlık, nezaret, inceleme, araştırma, muayene, test, denetim, eğitim ve sertifikalandırma üzere teknik dayanak hizmetlerini sağlamak hedefiyle, başlangıç sermayesi 1 milyon Türk Lirası olan ve Kurum tarafınca ödenen, hisselerinin en az yüzde 51’i Kuruma ilişkin olan, Nükleer Teknik Dayanak Anonim Şirketi (NÜTED) unvanı altında özel hukuk hükmî kişiliğini haiz bir anonim şirket kurulacak.
Kurumun uygun bulması durumunda NÜTED AŞ, üçüncü bireylere yurt ortasında ve yurt haricinde hizmet verebilecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarına işçi alınmasına dair ilgili mevzuat kararları NÜTED AŞ tarafınca istihdam edilecek işçi hakkında uygulanmayacak.
Ceza kararları
Kanun ile nükleer güç ve iyonlaştırıcı ışınıma ait ceza kararları de düzenleniyor.
Nükleer tesis, ışınım tesisi yahut radyoaktif atık tesisini geçerli bir lisansa sahip olmaksızın işletenler 4 yıldan 8 yıla kadar mahpus ve 5 bin gün isimli para cezası ile; ışınım uygulamalarını geçerli bir lisansa sahip olmaksızın yürütenler 1 yıldan 4 yıla kadar mahpus ve bin gün isimli para cezası ile; nükleer tesis, ışınım tesisi yahut radyoaktif atık tesislerine ait Kurumdan müsaade alınması gereken faaliyetleri geçerli bir müsaadeye sahip olmaksızın yürütenler 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve 3 bin gün isimli para cezası ile cezalandırılacak.
Faaliyete ait yükümlülükleri sona ermeden, faaliyetin yürütüldüğü yeri yahut tesisi, nükleer maddeyi, radyoaktif kaynağı yahut radyoaktif atığı sahipsiz kalacak biçimde terk edenler 3 yıldan 8 yıla kadar mahpus ve 5 bin gün isimli para cezasına çarptırılacak.
Nükleer tesis, ışınım tesisi yahut radyoaktif atık tesisini cebir yahut tehdit kullanarak ya da hukuka ters öteki bir davranışla ele geçiren, zapt eden yahut denetimi altına alan şahıslara 12 yıldan 20 yıla kadar mahpus cezası uygulanacak.
Nükleer silah ya da radyolojik silah imal eden, radyoaktif unsurları bu emelle bulunduran, kullanan, kullanmasını yaygınlaştıran yahut bunları ticaretini yapan bireyler 25 yıldan 30 yıla kadar mahpusla cezalandırılacak.
Bu fiillerin gerçek yahut hukukî kişiyi, milletlerarası bir örgütü yahut bir devleti bir fiili yapmaya yahut yapmaktan kaçınmaya zorlamak maksadıyla gerçekleştirilmesi halinde verilecek ceza fiilin tartısına bakılırsa yarısından iki katına kadar, bu fiillerin bir örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde yarısından bir katına kadar artırılacak.