ahmetbeyler
Active member
Artık Ukrayna ile tutuştuğu savaştan ötürü kızdıklarına bakmayın. Başta ABD olmak üzere tüm Avrupa ülkeleri bir vakit içinder Rusya Devlet Lideri Vadimir Putin’e alkış tutardı. Putin Rusya Başbakanı iken, 1 Eylül 2009’da, hem topraklarının paylaşılması için Nazilerle mutabakat yaptıkları, birebir vakitte Sovyet “katliamlarından” ötürü Polonya halkından özür dilediğinde fazlaca fakat fazlaca sevinmişti ABD ile Avrupa.
Putin’in, şüphesiz tarihi çarpıtarak dilediği özür epey da içten değildi halbuki. 2009’da AB ile bilhassa güç alanında paydaşlık kurmak isteyen Moskova, 2006 yılından başlayarak Varşova’nın vetosuyla karşılaşıyordu. Putin’in özrü Polonya’yı yumuşatma maksatlıydı şüphesiz.
Birinci özür Almanya’dan
Polonya’dan birinci özür dileyen Almanya’ydı alışılmış. 2004 yılında devrin Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, “Varşova Ayaklanması”nın 60’ıncı yıldönümü merasimlerine katıldığı başşehir Varşova’da Polonyalılar’dan özür dilemişti. Ancak Almanya’nın değil de Rusya’nın Polonya’dan özür dilemesi diğer ülkeleri cesaretlendiren bir tesire yol açmıştı. Çok değil bir yıl daha sonra, Mayıs ayında, ABD de Cherokee, Choctaw, Muscogee (Creek), Paneve ile Sisseton Wahpeton Oyate kabilelerine özürlerini iletmişti. Düzenlenen merasimde konuşan Cherokee Şefi Chad Smith, bu biçimde bir talepleri olmamasına karşın özrü kabul ettiklerini açıklamıştı.
Kelam konusu yıl, ABD’nin en hayli özür dilediği yıldı tahminen de. Zira ABD Dışişleri Bakanlığı da Libya başkanı Muammer Kaddafi‘nin İsviçre’ye cihat daveti yapmasının akabinde gösterdiği reaksiyon niçiniyle özür dilemişti. Devrin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philipp Crowley, kelamlarının Kaddafi’ye hakaret maksadı taşımadığını belirtmek zorunda kalmıştı. Bir yıl daha sonra ABD/Avrupa iştirakinde fecî bir kışkırtmayla öldürülecek olan Kaddafi’nin o sıralar ABD’nin özür dilemek zorunda kaldığı bir önder olduğunun da delilidir bu durum.
2010 yılının sırrı
2010 sahiden tuhaf bir yıldı. Zira ABD bu kere de 1940’lı senelerda Guatemalalılar üzerinde yaptığı tıbbi deneylerden dolayı bu ülkeden özür dilemişti. Yapılan bir araştırmada, 1946 ile 1948 yılları içinde Guatemalalı seks emekçisi deneklere cinsel hastalıklara yol açan virüsler enjekte edildiği, bu bireylerin ondan sonrasında hem askerlerle tıpkı vakitte tutuklularla cinsel alakaya girmelerine müsaade verildiği ortaya çıkmıştı. Penisilinin cinsel hastalıkların tedavisindeki tesirini anlamak için yapılan bu deneye Amerikan Ulusal Sıhhat Enstitüsü sponsor olmuştu.
bir daha birebir yıl bu kere Pakistan’dan, bir ABD taarruzunda 2 Pakistan askerinin ölmesi üzerine özür dileyen ABD bir yıl daha sonra, 2011’de de Amerikan askerlerinin Afganistan’da sivillere berbat muamele yapmaları niçiniyle resmi özrünü Afgan yetkililerine iletmişti. ABD’nin yediği tüm haltlarda özür dilemesi, önemli bir kamuoyu baskısından kaynaklanıyor. Hem bu baskı göğüslenmiş oluyor tıpkı vakitte işlenen büyük kabahatlerin “özür”le hafifçeletilmesinin kolaycılığı ABD’nin işine geliyor. Kendi adıma dilediği özrün rastgele bir tarihi yanlışı düzeltmeye ya da unutturmaya yeteceğine inananlardan değilim alışılmış.
Japonya’nın tam yüz küsur yıl evvel işgal ettiği Güney Kore’den özür dilediği anımsandığında 2010 yılı üzerinde düşünmek epey cazip gelmeye başladı bana. İncelenmeye paha. Devrin Japonya Başbakanı Naoto Kan, ülkesinin “sömürgeci siyasetin yarattığı büyük ziyanlardan, acılardan büyük pişmanlık duyduğunu belirterek dilemişti özrü.
niye özür diliyorlar?
Resmi özürler milletlerarası alakalar ile diplomasi alanında kıymetli yer tutan bir olgudur. İnsan şunu merak ediyor natürel. Ülkeler, bilhassa savaşlardan daha sonra niye özür diliyor? Bir araştırmada bunun dört niçininin olduğunu okumuştum; 1) Savaş daha sonrası zafer durumu, 2) bölgesel entegrasyon, 3) milletlerarası baskı, 4) iç siyasi/toplumsal atmosfer. Aslında bir ülkenin özür dileyip dilemeyeceği temel olarak iç siyasi faktörlerle belirleniyor. Memleketler arası faktörler de epeyce kıymetli olağan olarak ancak asıl zorlayıcı etkenler, 1) kamuoyunun işlenen vahşetleri hatırlaması, 2) tarihî suçluluk seviyesinin yüksekliği. Buradan bakınca kimi ülkelerin niye özür dilemediği anlaşılıyor. Bunu yapmaya zorlayacak bir kamuoyunun yokluğudur bunun sebebi. Tarihi doğruluğu kabul eden, sorumluluğu kolektif olarak üstüne alan kamuoyuna sahip ülkelerin özür dilemesi daha kolay.
Irak’ta, Suriye’de, Libya’da, Afganistan’da olanlar için özür dileyen olmadı hiç ancak bir daha de merak ediyorum; Ukrayna’da yaşananlardan daha sonra bakalım hangi ülkeler özür dileyecek?
goreceğiz.
Putin’in, şüphesiz tarihi çarpıtarak dilediği özür epey da içten değildi halbuki. 2009’da AB ile bilhassa güç alanında paydaşlık kurmak isteyen Moskova, 2006 yılından başlayarak Varşova’nın vetosuyla karşılaşıyordu. Putin’in özrü Polonya’yı yumuşatma maksatlıydı şüphesiz.
Birinci özür Almanya’dan
Polonya’dan birinci özür dileyen Almanya’ydı alışılmış. 2004 yılında devrin Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, “Varşova Ayaklanması”nın 60’ıncı yıldönümü merasimlerine katıldığı başşehir Varşova’da Polonyalılar’dan özür dilemişti. Ancak Almanya’nın değil de Rusya’nın Polonya’dan özür dilemesi diğer ülkeleri cesaretlendiren bir tesire yol açmıştı. Çok değil bir yıl daha sonra, Mayıs ayında, ABD de Cherokee, Choctaw, Muscogee (Creek), Paneve ile Sisseton Wahpeton Oyate kabilelerine özürlerini iletmişti. Düzenlenen merasimde konuşan Cherokee Şefi Chad Smith, bu biçimde bir talepleri olmamasına karşın özrü kabul ettiklerini açıklamıştı.
Kelam konusu yıl, ABD’nin en hayli özür dilediği yıldı tahminen de. Zira ABD Dışişleri Bakanlığı da Libya başkanı Muammer Kaddafi‘nin İsviçre’ye cihat daveti yapmasının akabinde gösterdiği reaksiyon niçiniyle özür dilemişti. Devrin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philipp Crowley, kelamlarının Kaddafi’ye hakaret maksadı taşımadığını belirtmek zorunda kalmıştı. Bir yıl daha sonra ABD/Avrupa iştirakinde fecî bir kışkırtmayla öldürülecek olan Kaddafi’nin o sıralar ABD’nin özür dilemek zorunda kaldığı bir önder olduğunun da delilidir bu durum.
2010 yılının sırrı
2010 sahiden tuhaf bir yıldı. Zira ABD bu kere de 1940’lı senelerda Guatemalalılar üzerinde yaptığı tıbbi deneylerden dolayı bu ülkeden özür dilemişti. Yapılan bir araştırmada, 1946 ile 1948 yılları içinde Guatemalalı seks emekçisi deneklere cinsel hastalıklara yol açan virüsler enjekte edildiği, bu bireylerin ondan sonrasında hem askerlerle tıpkı vakitte tutuklularla cinsel alakaya girmelerine müsaade verildiği ortaya çıkmıştı. Penisilinin cinsel hastalıkların tedavisindeki tesirini anlamak için yapılan bu deneye Amerikan Ulusal Sıhhat Enstitüsü sponsor olmuştu.
bir daha birebir yıl bu kere Pakistan’dan, bir ABD taarruzunda 2 Pakistan askerinin ölmesi üzerine özür dileyen ABD bir yıl daha sonra, 2011’de de Amerikan askerlerinin Afganistan’da sivillere berbat muamele yapmaları niçiniyle resmi özrünü Afgan yetkililerine iletmişti. ABD’nin yediği tüm haltlarda özür dilemesi, önemli bir kamuoyu baskısından kaynaklanıyor. Hem bu baskı göğüslenmiş oluyor tıpkı vakitte işlenen büyük kabahatlerin “özür”le hafifçeletilmesinin kolaycılığı ABD’nin işine geliyor. Kendi adıma dilediği özrün rastgele bir tarihi yanlışı düzeltmeye ya da unutturmaya yeteceğine inananlardan değilim alışılmış.
Japonya’nın tam yüz küsur yıl evvel işgal ettiği Güney Kore’den özür dilediği anımsandığında 2010 yılı üzerinde düşünmek epey cazip gelmeye başladı bana. İncelenmeye paha. Devrin Japonya Başbakanı Naoto Kan, ülkesinin “sömürgeci siyasetin yarattığı büyük ziyanlardan, acılardan büyük pişmanlık duyduğunu belirterek dilemişti özrü.
niye özür diliyorlar?
Resmi özürler milletlerarası alakalar ile diplomasi alanında kıymetli yer tutan bir olgudur. İnsan şunu merak ediyor natürel. Ülkeler, bilhassa savaşlardan daha sonra niye özür diliyor? Bir araştırmada bunun dört niçininin olduğunu okumuştum; 1) Savaş daha sonrası zafer durumu, 2) bölgesel entegrasyon, 3) milletlerarası baskı, 4) iç siyasi/toplumsal atmosfer. Aslında bir ülkenin özür dileyip dilemeyeceği temel olarak iç siyasi faktörlerle belirleniyor. Memleketler arası faktörler de epeyce kıymetli olağan olarak ancak asıl zorlayıcı etkenler, 1) kamuoyunun işlenen vahşetleri hatırlaması, 2) tarihî suçluluk seviyesinin yüksekliği. Buradan bakınca kimi ülkelerin niye özür dilemediği anlaşılıyor. Bunu yapmaya zorlayacak bir kamuoyunun yokluğudur bunun sebebi. Tarihi doğruluğu kabul eden, sorumluluğu kolektif olarak üstüne alan kamuoyuna sahip ülkelerin özür dilemesi daha kolay.
Irak’ta, Suriye’de, Libya’da, Afganistan’da olanlar için özür dileyen olmadı hiç ancak bir daha de merak ediyorum; Ukrayna’da yaşananlardan daha sonra bakalım hangi ülkeler özür dileyecek?
goreceğiz.