Kim bu Türk oligarklar?

ahmetbeyler

Active member
Rusya’nın Ukrayna’yı 3 koldan işgale giriştiği savaşın 30’uncu gününü geride bıraktık. Bu müddet ortasında gündelik ömrümüze giren kavramlardan biri “oligark” oldu. Bu kavram sıradan tabiriyle “oligarşik nizamın yönetici elitleri” olarak tanımlanabilir. bu biçimde oligarşi ne demek? Türk Lisan Kurumu oligarşiyi şöyleki tanımlıyor;

“Siyasal gücün birkaç kişilik bir kümenin elinde toplandığı yönetim”

Oligarşi bu tanıma göre demokrasi, aristokrasi üzere bir idare biçimi. Bu nizamda idaredeki küme siyasi, askeri, dini yahut finansal kümelerden oluşabilir. Günümüzde sıkça kullanılan manasında oligarklardan bahsedilirken finansal kümeler kastediliyor. Şayet yönetme erki maddi açıdan üstün şahıslarca paylaşılıyorsa bu tip bir oligarşiye de özel olarak “plütokrasi” ismi veriliyor.

bu biçimde oligarklar vilayetle de Rus olmak zorunda değiller. Oligarşi de yalnızca Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla ortaya çıkan ülkelere mahsus bir idare değil. Farklı nitelikte olmakla bir arada fazlaca sayıda oligarşiden ve hayli sayıda oligarktan bahsetmek mümkün.

Pekala Türkiye’deki en zenginler için oligark demek mümkün mü? Şayet siyasi erke nüfuz ediyor, birebir anda demokratik normlar çiğneniyorsa niye olmasın? Şimdiye dek daima Rusya’ya odaklandık, İsterseniz 2021’in Forbes Türkiye Listesi’ndeki doruğa de göz atalım.

Murat Ülker (6,3 milyar dolar)

Dünyanın en varlıklı 421’inci Türkiye’nin ise en güçlü şahsı. 2012’de 2,8 milyar dolar olan şahsi serveti 2021’de 6,3 milyar dolara yükseldi. Kelam konusu bu 9 yılda Türkiye’nin gayrisafi yurtiçi hasılası dolar bazında yüzde 18 küçüldü ancak Murat Bey’in serveti, yüzde 132 büyüdü. Türkiye’nin en büyük besin şirketi Ülker’in %63’üne sahip. Yıldız, 2007’de Belçikalı çikolatacı Godiva’yı satın almak için 850 milyon dolar ve 2014’te Birleşik Krallık’ın United Biscuits’ini satın almak için 3.2 milyar dolar harcadı.Daha küresel bir yapı oluşturmak için United Biscuit, Ülker Biscuit ve DeMet’s Candy’yi Londra merkezli Pladis Foods çatısı altında birleştirdi.

Suudi Arabistan hanedanına yakınlığı biliniyor. Babası Sabri Ülker, Türkiye’deki İslamcı hareketin önde gelen tertiplerinden İlim Yayma Vakfı’nın kurucuları içinde bulunuyor. Murat Ülker’in, son senelerda Erdoğan’la ortasının açıldığı da haberlere yansıyan bir öteki bilgi.

Erman Ilıcak (4,4 milyar dolar)

Dünyanın en varlıklı 655’inci Türkiye’nin en güçlü 2’nci şahsı. 2012’de 2 milyar dolar olan servetini, 2021’de 4,4 milyar dolara çıkarmayı başardı. 9 yılda serveti yüzde 110 büyüdü. Türkiye’nin en büyük inşaat şirketlerinden biri olan Rönesans’ın sahibi. 1993 yılında kurulan Rönesans 28 ülkede inşaat işleri yapıyor fakat Türkiye’de Erdoğan’ın başkanlık sarayının inşa eden şirket olarak öne çıkıyor. bununla birlikte Erdoğan’ın “şahsi hayalim” dediği Kent Hastanelerinin de müteahhitliğini yapan şirket Rönesans.

Erman Ilıcak’ın ismi son olarak 2021’de Pandora Belgeleri’ne karışmış, Rönesans Holding’in kurucusu Erman Ilıcak’ın annesi Ayşe Ilıcak’ın Alcogal firması aracılığıyla Dolmine International Ltd. ve Covar Trading Ltd. isimli iki şirket kurduğu, bu şirketler üzerinden yaklaşık 210 milyon doları vergi cennetlerine kaçırıldığı öne sürülmüştü.

Ferit Şahenk (3 milyar dolar)

Dünyanın en güçlü 1008’inci, Türkiye’nin en varlıklı 3’üncü bireyi. 2012’de 2,6 milyar dolar olan şahsi servetini, 2021’de 3 milyar dolara çıkardı. Ferit Şahenk’in CEO’su olduğu Doğuş Holding, turizm, emlak ve medyadan finansal hizmetler, inşaat ve araba kesimlerine kadar uzanan kesimleri kapsıyor. Servetin birden fazla Garanti Bankası’ndan geliyor. Ailesi, 2017 yılında Garanti’nin kalan %10’unu İspanya’nın BBVA’sına satarak 900 milyon dolar getirdi.

Doğuş, İstanbul Galataport’a 1.7 milyar dolarlık yatırım yaptı. Projede kruvaziyer terminali, otel, perakende satış ve restoranlar yer alıyor. Bunun yanında Şahenk’in CEO’u olduğu Doğuş Holding, NTV ve Star televizyonlarını da elinde tutuyor. Kardeşi Filiz Şahenk ise 2,3 milyar dolarlık servetiyle Türkiye’nin en varlıklı bayanı pozisyonunda.

Büyük Koç Kardeşler; Rahmi Koç ve Semahat Arsel ( 4,6 milyar dolar)

Semahat Arsel
Türkiye’nin en varlıklı 5’ini kardeşi Rahmi Koç ise 7’nci bireyi. Ailenin en üst nesli olan bu iki kardeşin toplam şahsi serveti 4,6 milyar dolar. Her ikisinin de 2,3 milyar doları bulunuyor. Ülkenin en esaslı holdginlerinden olan Koç’un kurucu Vehbi Koç’un çocukları. Erdoğan’la ortalarının bilhassa son 10 yıldır aralıklı olduğu söyleniyor. Savunma Sanayii’ne ait hazırlık yapan Koç Holding beraberinde Altay Tankının prototipini yapan Otokar’ı da bünyesinde barındırıyor. Koç, bu tanklar için 2013’te Savunma Sanayii Müsteşarlığına teklif götürmüş, fakat teklifi kıymetli bulan devlet, seri üretim ihalesini Erdoğan’a yakınlığıyla bilinen Ethem Sancak’ın sahibi olduğu BMC’ye vermişti.

Bacaksız Özdemir İştiraki (4,6 milyar dolar)

Türkiye’de kamu ihaleleriyle gündem olan LİMAK’ın iki ortağı Sezai Bacaksız’ın 2,3 milyar dolar, Nihat Özdemir’in de 2,3 milyar dolar olmak üzere ikilinin toplam şahsi serveti 4,6 milyar doları buluyor. hem de Türkiye Futbol Federasyonu başkanlığı da yapan Nihat Özdemir’in şahsi serveti 2012 yılında 1,1 milyar dolardı. şahsi serveti dolar bazında 9 yılda yüzde 110 büyüdü. Nihat Özdemir ve milyarder ortağı Sezai Bacaksız, Gazi Üniversitesi’nde öğrenciyken tanışarak 1976 yılında Limak İnşaat’ı kurdu. Limak, dünyanın en büyük altyapı projelerinden kimilerinin müteahhitliğinin yanı sıra güç, turizm, ulaştırma ve çimento kesimlerinde faaliyet göstermektedir. Limak, Türkiye’de 2008’de başlayan elektrikte özelleştirme sürecinde dağıtım şirketlerinin bir kısmını satın aldı. Şirket bununla birlikte İstanbul’un yeni havalimanını inşa eden bir konsorsiyumun modülü.
 
Üst