ahmetbeyler
Active member
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Faiz ve kur odağına sığ alanda sıkışan Türkiye iktisadını kurtardık elhamdülillah” dedi.
Bakan Nebati Türkiye iktisadını nitekim kurtardığına inanıyor olabilir. En azından inanmak istediği belirli.
Fakat gerek ekonomik göstergeler gerek günlük hayattaki pahalılık o denli demiyor. Tam bilakis iktisadın kurtarılmak bir yana bir yıl önceye nazaran hayli daha makûs bir duruma geldiğini gösteriyor.
Ekonomistlerin paylaştığı bir yıllık karşılaştırmaya bakalım,
Bir yıl evvel Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal’ın vazifeden alındığı günkü bilgiler şu biçimde:
Dolar 7,20 lira, yüzde 15,61 enflasyon, Türkiye’nin risk pirimi 308,10 yıllık faiz yüzde 14.
Bugün ise dolar 14. 80 lira, enflasyon yüzde 54, Türkiye’nin risk pirimi 586,10 yıllık tahvil yüzde 26.
Türk lirası bedel kazanmamış iki kat bedel kaybetmiş, dolar iki kat bedel kazanmış, enflasyon düşmemiş dört kat artmış.
Buna bir de 10 milyonu aşmış işsiz sayısını ekleyelim.
Bu durumda iktisat nasıl kurtarılmış oluyor?
Yahut iktisadın kurtarılmış hali buysa batmış hali nasıl olur sanki, diye soralım.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine bakılırsa 2022 Şubat ayı sonu itibariyle akaryakıta gelen artırım oranı yüzde 131’i buldu. Mart ayı ortasında de akaryakıt ve motorine artırımlar devam etti. Akaryakıt 20 lirayı buldu, motorin 22 liraya ulaştı. Orta sınıf bir otomobilin deposu 300 liraya dolarken, bugün 800 liraya doluyor. Çiftçi traktörüne yakıt alamaz hale geldi.
İstanbul’da ekmek 3,5 lira, simit 3,5 lira, pide 6 lira. Vatandaş kışta, soğukta halk ekmek büfelerinin önünde ekmek ve pide kuyruğunda Ramazan ayında da beklemeye devam edecek.
Temel besin mamüllerinde girdi maliyetleri yüzünden üretim düşüyor.
CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat dal temsilcileriyle görüştükten daha sonra et, süt, yumurta, buğday, un, yağ ve şekerde maliyet artışları yüzünden üretimin düştüğünü deklare etti. Süt üreticilerinin hayvanlarını besleyemedikleri için kesite gönderdiklerini, biroldukça tavuk çiftliğinin kapandığını, son 20 günde gübre fiyatlarının yüzde 65-106 içinde zamlandığını, kâfi gübre kullanılmadığı takdirde üretimin yüzde 70 oranında etkileneceğini duyurdu.
Bu tabloya bakıp da “ekonomi kurtulmuş” demek mümkün değil.
Faiz-kur sığ alanında sıkışmaya gelince.
Türk iktisadını faiz-kur sarmalına sokan iktidarın yanlış siyasetidir.
İktidarın takıntılı düşük faiz siyaseti niçiniyle faiz-kur sarmalı Türkiye’de enflasyonu yüzde 15’den yüzde 55 düzebir daha getirdi. O da TÜİK’in sayılarına göre. Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) araştırmalarına bakılırsa enflasyon yüzde 124 oranında. Çarşıda, pazarda, manavdaki fiyatlar ENAG’ın hesaplamalarını doğruluyor. DİSK’in, KESK’in bulduğu sayılar da ENAG’ın hesaplamalarına yakın.
TÜİK bile enflasyonu yüzde 55 olarak hesaplamışken iktidar faizi yüzde 14’te tutuyor. Faiz oranı gerçekte eksi 40 seviyesinde. Bu durum tasarrufu olan vatandaşı dolara yöneltiyor. Bu yönelişi önlemek için çıkarılan Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesabı uygulaması doları durdurmaya yetmiyor. Üzerine bu hesabı yeğleyenlere vatandaştan toplanan vergilerle birinci üç aylık periyot sonunda 14 milyar lira ödenecek. Bu 14 milyar lira da iktidarın karşı olduğu faizdir.
Düşük faiz niçiniyle döviz kurunun yükselmesi ithal mamüllerin fiyatını artırıyor. Üretimde kullanılan ithal orta malların fiyatı yükseldiği üzere mamüllerin satış fiyatı yükseliyor. Düşük faiz enflasyonu kamçılıyor. İktidar gerçekçi faiz siyaseti uygulamak yerine döviz meblağlarını tutmak için daima dolar satıyor. Bu da Merkez Bankası döviz rezervini eksiye indirmiş durumda. Dış borç daima artıyor.
Sayıların da ortaya koyduğu üzere Türk iktisadının “kurtarılmış” hali, kurtarılmamış halinden hayli daha makus.
Bakan Nebati Türkiye iktisadını nitekim kurtardığına inanıyor olabilir. En azından inanmak istediği belirli.
Fakat gerek ekonomik göstergeler gerek günlük hayattaki pahalılık o denli demiyor. Tam bilakis iktisadın kurtarılmak bir yana bir yıl önceye nazaran hayli daha makûs bir duruma geldiğini gösteriyor.
Ekonomistlerin paylaştığı bir yıllık karşılaştırmaya bakalım,
Bir yıl evvel Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal’ın vazifeden alındığı günkü bilgiler şu biçimde:
Dolar 7,20 lira, yüzde 15,61 enflasyon, Türkiye’nin risk pirimi 308,10 yıllık faiz yüzde 14.
Bugün ise dolar 14. 80 lira, enflasyon yüzde 54, Türkiye’nin risk pirimi 586,10 yıllık tahvil yüzde 26.
Türk lirası bedel kazanmamış iki kat bedel kaybetmiş, dolar iki kat bedel kazanmış, enflasyon düşmemiş dört kat artmış.
Buna bir de 10 milyonu aşmış işsiz sayısını ekleyelim.
Bu durumda iktisat nasıl kurtarılmış oluyor?
Yahut iktisadın kurtarılmış hali buysa batmış hali nasıl olur sanki, diye soralım.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine bakılırsa 2022 Şubat ayı sonu itibariyle akaryakıta gelen artırım oranı yüzde 131’i buldu. Mart ayı ortasında de akaryakıt ve motorine artırımlar devam etti. Akaryakıt 20 lirayı buldu, motorin 22 liraya ulaştı. Orta sınıf bir otomobilin deposu 300 liraya dolarken, bugün 800 liraya doluyor. Çiftçi traktörüne yakıt alamaz hale geldi.
İstanbul’da ekmek 3,5 lira, simit 3,5 lira, pide 6 lira. Vatandaş kışta, soğukta halk ekmek büfelerinin önünde ekmek ve pide kuyruğunda Ramazan ayında da beklemeye devam edecek.
Temel besin mamüllerinde girdi maliyetleri yüzünden üretim düşüyor.
CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat dal temsilcileriyle görüştükten daha sonra et, süt, yumurta, buğday, un, yağ ve şekerde maliyet artışları yüzünden üretimin düştüğünü deklare etti. Süt üreticilerinin hayvanlarını besleyemedikleri için kesite gönderdiklerini, biroldukça tavuk çiftliğinin kapandığını, son 20 günde gübre fiyatlarının yüzde 65-106 içinde zamlandığını, kâfi gübre kullanılmadığı takdirde üretimin yüzde 70 oranında etkileneceğini duyurdu.
Bu tabloya bakıp da “ekonomi kurtulmuş” demek mümkün değil.
Faiz-kur sığ alanında sıkışmaya gelince.
Türk iktisadını faiz-kur sarmalına sokan iktidarın yanlış siyasetidir.
İktidarın takıntılı düşük faiz siyaseti niçiniyle faiz-kur sarmalı Türkiye’de enflasyonu yüzde 15’den yüzde 55 düzebir daha getirdi. O da TÜİK’in sayılarına göre. Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) araştırmalarına bakılırsa enflasyon yüzde 124 oranında. Çarşıda, pazarda, manavdaki fiyatlar ENAG’ın hesaplamalarını doğruluyor. DİSK’in, KESK’in bulduğu sayılar da ENAG’ın hesaplamalarına yakın.
TÜİK bile enflasyonu yüzde 55 olarak hesaplamışken iktidar faizi yüzde 14’te tutuyor. Faiz oranı gerçekte eksi 40 seviyesinde. Bu durum tasarrufu olan vatandaşı dolara yöneltiyor. Bu yönelişi önlemek için çıkarılan Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesabı uygulaması doları durdurmaya yetmiyor. Üzerine bu hesabı yeğleyenlere vatandaştan toplanan vergilerle birinci üç aylık periyot sonunda 14 milyar lira ödenecek. Bu 14 milyar lira da iktidarın karşı olduğu faizdir.
Düşük faiz niçiniyle döviz kurunun yükselmesi ithal mamüllerin fiyatını artırıyor. Üretimde kullanılan ithal orta malların fiyatı yükseldiği üzere mamüllerin satış fiyatı yükseliyor. Düşük faiz enflasyonu kamçılıyor. İktidar gerçekçi faiz siyaseti uygulamak yerine döviz meblağlarını tutmak için daima dolar satıyor. Bu da Merkez Bankası döviz rezervini eksiye indirmiş durumda. Dış borç daima artıyor.
Sayıların da ortaya koyduğu üzere Türk iktisadının “kurtarılmış” hali, kurtarılmamış halinden hayli daha makus.