Gebelik, insan hayatında beslenmenin en kıymetli olduğu periyotlardan biridir. Gebelikte bebeğin beslenmesi, büyümesi, gelişmesi için tek bir kaynak vardır: Anne. Bu niçinle gebelik sürecinde sağlıklı beslenme daha da kıymet kazanmaktadır. Gebelikte bebeğin büyüme ve gelişmesi annenin tükettiği besinlerin plasenta aracığıyla bebeğe ulaşmasıyla olmaktadır. Bebek gereksinimi olan tüm güç ve besin öğelerini her şartta anniçin sağlar. Annenin tükettiği her besinin bebeğine de ulaşacağı şuuruyla hareket etmesi ve hamilelik sürecinde hem kendi tıpkı vakitte bebeğinin güç ve besin öğesi muhtaçlığını karşılayacak biçimde beslenmesi her ikisinin sıhhati için de fazlaca değerlidir.
Hamilelik sürecinde annenin ve bebeğin sıhhatini etkileyen kimi etmenler vardır. Hamile kalma yaşı, gebelikte geçirilen enfeksiyon, kullanılan ilaç, alkol, sigara, gebelik sayısı, maruz kalınan çevresel faktörler gibi… Elbet ki en kıymetlisi de beslenmedir. Gebelikte annenin kâfi ve istikrarlı beslenmesi hem kendi sıhhatini muhafazası tıpkı vakitte bebeğin bedensel ve mental gelişmeninin sağlanması için fazlaca değerlidir.
Gebelikte bebek de muhtaçlıklarını anniçin karşıladığı için anne beslenme planında olağan beslenmesine bebeğinin gereksinimlerini da karşılayacak biçimde ek yapması gerekmektedir. Fakat bu durum halk içinde gebe hanımın 2 kişilik beslenmesi gerektiği üzere yanlış bir niyet doğurmuştur. halbuki ki hamilelikte yetersiz beslenme, anne ve bebek açısından ne kadar riskli ise fazla beslenme de o kadar ziyanlıdır.
Hamilelik sürecinde yetersiz beslenme kararı anne ve bebekte oluşabilecek problemler:
Gebelikte sağlıklı beslenmeyi sağlamak için genel teklifler:
Hamilelik sürecinde annenin ve bebeğin sıhhatini etkileyen kimi etmenler vardır. Hamile kalma yaşı, gebelikte geçirilen enfeksiyon, kullanılan ilaç, alkol, sigara, gebelik sayısı, maruz kalınan çevresel faktörler gibi… Elbet ki en kıymetlisi de beslenmedir. Gebelikte annenin kâfi ve istikrarlı beslenmesi hem kendi sıhhatini muhafazası tıpkı vakitte bebeğin bedensel ve mental gelişmeninin sağlanması için fazlaca değerlidir.
Gebelikte bebek de muhtaçlıklarını anniçin karşıladığı için anne beslenme planında olağan beslenmesine bebeğinin gereksinimlerini da karşılayacak biçimde ek yapması gerekmektedir. Fakat bu durum halk içinde gebe hanımın 2 kişilik beslenmesi gerektiği üzere yanlış bir niyet doğurmuştur. halbuki ki hamilelikte yetersiz beslenme, anne ve bebek açısından ne kadar riskli ise fazla beslenme de o kadar ziyanlıdır.
Hamilelik sürecinde yetersiz beslenme kararı anne ve bebekte oluşabilecek problemler:
Hamilelerde toksemi görülme riski artar.
Proteinin yetersiz alımına bağlı olarak ödem oluşabilir.
Anemi, osteomalasi, diş çürüğü ve kaybı üzere problemler ortaya çıkabilir.
Gebelikle bir arada güç ve protein ihtiyacı artar. Bu ihtiyacın karşılanmaması kilo kaybına yol açar.
Doğum ve emzirme sürecini olumsuz etkileyebilir.
Hamilelik sürecindeki yetersiz beslenme kararı vefat doğum, düşük doğum yüklü bebek doğurma,/prematüre doğum, konjenital anomaliler (kalp hastalıkları, nöral tüp defekti,…) ve mental gerilik görülme riski artar.
Sezaryen doğum
Postmatürasyon (Doğum tarihinin gecikmesi)
Mekonyum aspirasyonu (Bebeğin gebelik sırasında dışkısını yutması olarak bilinen durum)
Makrozomi bebekler (Normalden büyük bebekler)
Çok kilo alımı ve buna bağlı gestasyonel diyabet gelişme riskinin artması
Gebelikte sağlıklı beslenmeyi sağlamak için genel teklifler:
Anne ve bebek için gerekli olan tüm vitamin ve mineralleri sağlamak için besin çeşitliliğine kıymet verilmelidir.
Yemekler az az ve sık sık tüketilmelidir.
Günlük ortalama olarak 2 su bardağı süt/yoğurt + 2 dilim (60 gram) peynir+ 3-4 porsiyon et grubu/kurubaklagil/yumurta + 5-7 posiyon taze zerzevat ve meyve + 4-7 porsiyon kadar ekmek kümesi tüketmeye itina gösterilmelidir.
B kümesi vitaminlerini içeren tam tahıl mamüllerini tüketmek hamilelik sürecinde artan muhtaçlığı karşılamaya yardımcı olur.
Gebelikte en kıymetli besin öğelerinden olan folik asidi çokça içeren koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, yumurta, karnabahar, tam tahıllar, süt ve mamüllerine beslenmede kesinlikle yer verilmelidir.
Doku gelişmeninde değerli olan çinkonun alımı için et, deniz eserleri, süt ve eserleri, yumurta, yağlı tohumlar üzere besinlere beslenmede yer verilmelidir.
Demir bakımından güçlü besinlerin (kırmızı et, yumurta, kurubaklagil, pekmez) tüketilmesi değerlidir.
C vitamininden varlıklı meyve ve sebzeler (biber, narenciye, kivi, ıspanak,…) yemeklerle bir arada tüketilerek demir emilimi arttırılabilir.
Çok çay, kahve tüketimi bebeğin sıhhatini olumsuz etkileyeceğinden sonlandırılmalıdır. Demir emilimini engellediği için yemeklerden 1-2 saat kadar evvel tüketilmelidir. İçecek olarak tüketilebilecek en yeterli tercihler süt, ayran, şekersiz az şekerli komposto, hoşaf, limonata ve taze sıkılmış meyve suyudur.
Su tüketimine dikkat edilmelidir.
Hamilelikte sık karşılaşılan kabızlık meselesini önlemek için bol lifli beslenmeye itina gösterilmelidir.
Hazır paketli besinlerden, işlenmiş eserlerden uzak durulmalıdır.
Çok kilo alımını da engellemek için şekerli, unlu ve yağlı besinlerden uzak durulmalıdır.
İyotlu tuz tercih edilmelidir.
Hipertansiyon riski olduğundan tuz tüketimine dikkat edilmelidir.
Alkol, sigara kullanılmamalıdır.
Besinlerle alınan toksinler bebeğe ziyan verebileceğin sebze/meyve güzelce yıkanmalı ve besinlerin hazırlanması, pişirilmesi, saklanması üzere konularda hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.