Finlandiya’nın Ankara büyükelçisi Ari Mäki: Finlandiya, mülteci konusunda Türkiye’ye yardımcı oluyor

celikci

Active member
Finlandiya’nın Ankara büyükelçisi Ari Mäki: Finlandiya, mülteci konusunda Türkiye’ye yardımcı oluyor
ANKARA – Gazete Duvar’ın büyükelçiler söyleşisi serisinde ikinci konuk Finlandiya’nın Ankara nezdinde büyükelçisi Ari Mäki.

2019 yılı Eylül ayından beri bu vazifede bulunan Ari Mäki, daha evvel Finlandiya Dışişleri Bakanlığı’nın Latin Amerika ve Karayipler Daire Lideri (2015-2019) ve öncesinde de Finlandiya’nın Afganistan Büyükelçiliği nazaranvini de yürütmüştü.

Birleşmiş Milletler’in 149 ülke içinde hazırladığı Dünya Memnunluk Raporu çerçevesinde dünyanın en memnun ulusu olarak kabul edilen Finlandiya, ayrıyeten eğitim alanındaki özgürlükçü yaklaşımıyla da ön plana çıkıyor ve eğitim sistemi açısından yaygın bir biçimde referans gösteriliyor.

Diplomatik misyonu çerçevesinde insan hakları konusuna öncelik veren, tutuklu insan hakları aktivisti Osman Kavala davasını da yakından takip eden Büyükelçi, ayrıyeten Türkiye’de bayan hakları savunuculuğu yapan sivil toplum kuruluşlarıyla daima temas halinde.

Finlandiya, bayana yönelik şiddetle uğraş ve cinsiyet ayrımcılığı ile siyasette bayanların eşit temsilini önemsiyor. Geçtiğimiz yıl kasım ayında Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu, Finlandiya Memleketler arası Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ödülü’nü aldı.

Bağların kültürel boyutu da dinamik bir biçimde ilerliyor. Kısa mühlet evvel Yapı Kredi Bomontiada ve Finlandiya Büyükelçiliği değerli bir işbirliğine imza atarak Finlandiya eski Cumhurbaşkanı C.G. Mannerheim’ın Orta Asya’dan Çin’e uzanan seyahati boyunca 1906-1908 yılları içinde çektiği fotoğraflardan oluşan “Batıdan Doğuya Asya” standını İstanbul’da sanatseverlerle buluşturdu.

İş dünyası ile temaslarını sürdüren Finlandiya diplomatik misyonu, 15 Ocak günü Dış Ekonomik Bağlar Heyeti (DEİK) bünyesinde Paydaşlarla Bağlar kategorisinde Türkiye-Finlandiya İş Kurulu Ticari Diplomasi mükafatını aldı. Finlandiya’nın gayesi, ikili ticareti önümüzdeki üç yıl ortasında ikiye katlamak.

Büyükelçi Ari Mäki ile Gazete Duvar ismine ikili siyasi temasları, ilgilerin ticari boyutunu, “mutlu ülke” olmanın sırlarını, mülteci problemine dair yaklaşımını, Finlandiya’nın Türkiye’de sivil topluma dayanağını ve daha birçok kritik mevzu başlığını ele alan bir söyleşi gerçekleştirdik.

İnsan hakları aktivisti Osman Kavala hakkındaki AİHM kararlarında Türkiye’nin mevcut duruşunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Türkiye’nin AB üyelik amacını destekleyen bir ülke olarak, sizce Türkiye insan hakları sicilini uygunlaştırmak konusunda daha fazla ihtimam göstermeli mi?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin en son kararlarına uymanın değerini vurgulamaya devam ediyoruz. Avrupa Birliği üyesi tüm ülkelerin hükümetleri, memleketler arası insan hakları yükümlülüklerini yerine getirmek için daima efor göstermelidir. İnsan hakları kozmiktir, gerek Türkiye’de olsun gerekse Finlandiya’da, bu haklar hepimize aittir.

Bu vesileyle, Finlandiya hükümeti tarafınca verilen Milletlerarası Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ödülü’nü (IGEP) 2021 yılında Türk Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun aldığını da belirtmek isterim. Almanya’nın eski Şansölyesi Angela Merkel, 2017’de tıpkı mükafatı almıştı.

Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu, Türkiye’de bayana yönelik şiddetle gayrette çığır açan çalışmalar yapıyor.

Dünyanın en keyifli ülkesi olarak bilinen Finlandiya’nın milletlerarası ilgilerinde ve diplomasisinde memnunluğu sürdürmenin sihirli formülü sizce nedir?

Milletlerarası alakalar ve diplomasi bizim için fazlaca kıymetli. Finlandiya kendisini başka uluslarla gerçek, eşit ve samimi işbirliğinden yararlanan faal bir ulus olarak görüyor. En güzel uygulamalarımızı paylaşmanın yanı sıra, diğerlerinden da öğrenmeye ve oburlarının söylemiş olduklerine kulak vermeye çalışıyoruz. Finlandiya’nın karşılıklılık ile kastettiği tam olarak bu.

Ayrıyeten hak eşitliği, söz özgürlüğü ve demokrasi üzere kozmik pahaları içtenlikle savunan etkin bir dış siyasetimiz olması da bizim için bir memnunluk kaynağı. Finliler, iklim değişikliği üzere ortak problemlerin dünyanın tüm ulusları içinde ortak tahliller ve işbirliği gerektirdiğinin farkında.

Finlandiya’dan bir görüntü. (Fotoğraf: Hanna Soderström)

İki ülkenin yürüttüğü yahut Finlandiya’nın mali olarak desteklediği devam eden ikili projeler nelerdir? Finlandiya ve Türkiye, Suriye konusunda rastgele bir istişare yahut işbirliğine gidiyor mu?

Finlandiya ve Türkiye şimdilik rastgele bir ikili kalkınma projesinde işbirliği yapmıyorlar. Finlandiya, öteki AB üye ülkeleri ile birlikte ortak AB-Türkiye projelerine katılıyor. Bilhassa uzmanlarımızı buraya göndererek Türkiye’deki bakanlıklarla kimi AB-Türkiye eşleştirme projelerine etkin olarak katkıda bulunuyoruz.

Finlandiya ve Türkiye Dışişleri Bakanları nizamlı olarak bir ortaya gelip siyasi istişarelerde bulunuyorlar. Bu toplantılar sırasında Suriye’deki çatışma üzere değerli bölgesel sıkıntılar elbette daima tartışılıyor. Her iki ülke de IŞİD’le Gayret Global Koalisyonu’nun faal üyeleri. Hem Finlandiya birebir vakitte Türkiye, Suriye’ye hudut ötesi epeyce muhtaçlık duyulan insani yardımın sağlanmasını da destekliyor.

Buna ek olarak Finlandiya, Türkiye’nin yükünü hafifçeletmek ismine 2016-2021 yıllarını kapsayan devirde Türkiye’den toplam 2 bin 586 Suriyeli mülteciye oturma müsaadesi verdi. Finlandiya bu yıl Türkiye’den Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) tarafınca tanımlanan yaklaşık 500 mülteci almayı planlıyor. Finlandiya Hükümeti her yıl mülteciler için kotalar belirledi.

Dünyanın en uygun sistemi olarak bilinen Finlandiya eğitim sistemi, Türk karar vericilere de ilham vermeli. Öbür ülkelerin kendi sistemleri için benimseyebilecekleri bu eğitim sisteminin temel özellikleri nelerdir?

Finli çocuklar öbür ülkelere göre okulda epeyce daha az vakit harcıyor ve daha az ödev yapıyorlar. bir daha de eğitimde harika sonuçlar alıyoruz.

Fin eğitim sisteminin gücü eşitlikte yatıyor. Finlandiya, tüm öğretmenler için yüksek kaliteli eğitim sunuyor. Anaokulu öğretmenlerinden yetişkin eğitimine kadar eğitim alanında çalışan bireyler, kendi alanlarında uzmanlık seviyeleri yüksek, üniversite eğitimli profesyonellerdir.

Eşitlik bizim için anaokulundaki her çocuğun, ilkokuldan liseye yahut ikinci sınıf mesleksel eğitime ve sonrasındasında üniversiteye yahut uygulamalı bilimler üniversitesine dek eğitim yolunda ilerlemek için kişinin önünün açık olması manasına gelir.

Okullarımız fiyatsızdır ve her okulda her mahallede eğitim düzeyi yüksek tutulur. Okulların müfredatlarında da epey fazla özerklik var. Başarımızın anahtarı, eğitim uzmanlarımıza güvenmemizden geçiyor. Öbür ülkeler, müfredatı ve öğretimi formüle etme biçimlerimizden, öğretmen eğitiminden, okul ortamını nasıl yapılandırdığımızdan ve eğitim siyasetimizden öğrenebilirler.

Finlandiyalı çocuklar. (Fotoğraf: Riitta Supperi)

Türkiye ile Finlandiya içindeki ticaret hacminde son trendler neler? Bu ikili ticaret için hala kullanılmamış bir potansiyel olduğunu düşünüyor musunuz?

Maksadımız, Finlandiya ile Türkiye içindeki ikili ticareti önümüzdeki üç yıl ortasında ikiye katlamak. Bu, yıllık yaklaşık olarak yüzde 27’lik bir büyüme oranına karşılık gelen 2020’de 1,5 milyar eurodan 3 milyar euroya yükselen ticaret hacmi manasına geliyor.

Ticaret istikrarı şu anda Finlandiya açısından olumlu, lakin Türkiye’nin Finlandiya’ya ihracatı da artma yolunda… Ocak-Ekim 2021 içinde Finlandiya’nın Türkiye’ye ihracatı toplam 759 milyon euroya ulaştı (2020’nin tıpkı devrine nazaran yüzde 18,8 büyüme manasına geliyor). beraberinde, Türkiye’nin Finlandiya’ya ihracatı 596 milyon euroya ulaştı (yani yüzde 26,4 büyüme).

Dijitalleşme ve sürdürülebilirlik, yakın gelecekteki büyümenin iki temel direğidir. Sürdürülebilirlik yenilenebilir güç, güç verimliliği, döngüsel iktisat, atık idaresi üzere hususları kapsarken, dijitalleşme akıllı üretim, dijital inanç ve irtibat altyapısı (5G) üzere temaları içeriyor.

Sayın Büyükelçim, son olarak, Finlandiya’nın Türkiye’den savunma sanayii ithalatına Ekim 2019’dan beri yürürlükte olan kısıtlamaları uygulamakta ısrar etmesinin arkasındaki temel münasebetler nedir?

Ekim 2019’da AB üye devletleri, Türkiye’ye silah ihracat siyasetlerine ait kuvvetli ulusal konumlar taahhüt ettiler. Kurul kararlarında bunun, bölgesel istikrarla ilgili 4. kriterin katı bir biçimde uygulanması da dahil olmak üzere, silah ihracatının denetimine ait 2008/944 sayılı Ortak Konum Belgesi’nin ilgili kararı temelinde yapıldığı belirtilmişti. Finlandiya bu ortak çizgiyi takip ediyor. Doğal olarak ilgili tüm gelişmeleri yakından izliyoruz.

Ari Mäki

ALINTIDIR
 
Üst