Ortoreksiya Nervosa, yani sağlıklı beslenme takıntısı.
İçinde sağlıklı bir şeyler olduğu için güya âlâ bir durumdan bahsediyor üzereyiz değil mi? Sağlıklı besleniyormuş işte, daha ne olsun söylemiş olduğinizi duyar üzereyim. Ama her şeyin fazlası ziyan olduğu üzere sağlıklı beslenme fikrinin fazlası ve takıntı haline getirilmiş hali de bir yeme bozukluğu olarak nitelendirilmektedir.
Yeme bozuklukları, bozulmuş yeme davranışlarıyla karakterize, sıhhati ve hayat kalitesini olumsuz etkileyen davranış bozukluklarıdır. Anoreksiya Nervosa (AN) ve Bulimiya Nervosa (BN) olmak üzere iki temel tablodan oluşur. Lakin tanımlanamayan daha bir hayli tipi bulunmaktadır. Bunlardan biri olan 0rtoreksiya Nervosa (ON), DSM-5 kriterlerine göre hastalık olarak tanımlanmamış olsa da son vakit içinderda artan sağlıklı beslenme davranışları sebebiyle ilgi çeken bir husus olmuştur.
NEDİR BU ORTOREKSİYA NERVOSA?
Söz manası ‘doğru beslenme’ olan bu yeme bozukluğu, sağlıklı beslenme takıntısı olarak tanımlanabilir. Bu yeme bozukluğunda kişi, sağlıklı beslenmeyi oldukça önemser ve bu yolla sıhhatini muhafazayı maksatlar. Ortoreksiya Nervosa’da maksat kilo vermek değildir. Bu şahıslar sağlıklı beslenme biçimini hayatlarının temel gayesi haline getirirler ve diyeti bıraktıklarında ya da sıhhatsiz bir besin tüketip diyetlerinin dışına çıktıklarında kendilerinden nefret ederler ve önemli boyutta suçluluk duyarlar.
Ortoreksiya Nervosa, biyolojik taraftan saf, katkı unsurları yahut yapay unsurlar içermeyen, organik ve sağlıklı besinlerin tüketilmesine karşı hissedilen bir saplantıdır. Bu saplantı bireyleri sıhhatsiz kısıtlamalara götürmektedir. Bu durum ilerlediği vakit ‘sağlıklı besin’ tarifine uyan besinler giderek azalmakta, şahıslar neredeyse tüketecek besin bulmakta zorluk çekmektedirler. Zira gün geçtikçe bütün besinler doğallığını yitirmiştir ve kişinin gözünde sıhhatsiz biçimde tanımlanmaktadır.
ORTOREKSİYA NERVOSA HASTALARI NASIL BESLENİYOR?
kimi vakit tek tip beslenme halinde görülebilen bu hastalıkta bireyler yalnızca meyve-sebze ile beslenebilirler. Ya da GDO ve zirai ilaç takıntısı olan bireylerde meyve-sebze tüketimi hiç olmayabilir. Yani kişinin beslenme biçimini, beslenme bilgi seviyeleri ve bu mevzudaki inançları belirlemektedir.
Ortoreksiya Nervosa hastaları, çoklukla sonlu bir diyete sahiptirler. Az sayıda besin tüketebilen bu bireyler ‘ya daima ya hiç’ formunda düşünerek, tüketebildikleri besinleri bulamadıklarında kendilerini aç bırakmaktadırlar. Bu bireylerde kısıtlı besin tüketimi sebebiyle vitamin ve mineral eksiklikleri görülmektedir. Ayrıyeten şahıslar, tek tip ya da hudutlu sayıda besin tüketmeleri niçiniyle düşük kalorili beslenmektedirler. Bu durum kilo kayıplarına sebep olmakta ve birlikteinde önemli sıhhat sorunları getirmektedir. Yani mükemmeliyetçi bir biçimde sağlıklı beslenme arayışında olan bu bireyler, bırakın sağlıklı olabilmeyi, anemi, osteopeni yahut öteki sıhhat sorunlarıyla uğraşmak durumunda kalabilirler.
Ortoreksiya Nervosa, ekseriyetle çok ve ölümcül olmayan bir durum olmakla bir arada, farklı ruhsal rahatsızlıklara evrilebilir ve Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB) ya da Anoreksiya Nervosa (AN)’ye dönüşebilmektedir. Bu sebeple süratlice teşhis edilmeli ve tabip, diyetisyen ve psikolog eşliğinde tedavi edilmelidir.
ORTOREKSİYA NERVOSA NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bütün hastalık süreçlerinde olduğu üzere evvela kişinin bu hastalığı kabullenmesi ve bu durumu tetikleyen şeylerden kendi isteğiyle uzaklaşması gerekir. Bu tetikleyiciler toplumsal medyada takip ettiği şahıslar, televizyondaki yanlış bilgilerle dolu sıhhat programları ve etrafındaki kimi şahıslar olabilir. Bu tetikleyicilerin belirlenmesi hayli değerlidir. sonrasındasında şahsa bu hastalığın sıhhatine verdiği ziyanlar anlatılmalı, durumun farkına varması sağlanmalıdır.
Bireylere sıhhatsiz olarak nitelendirdiği besinleri tükettirmek ve bu duruma zorlamak yanlış bir davranıştır. Bu süreçte hakikat bir sağlıklı beslenme eğitimi verilmeli, sağlıklı beslenmeyle ilgili inandığı yanlışlar düzeltilmelidir.
İçinde sağlıklı bir şeyler olduğu için güya âlâ bir durumdan bahsediyor üzereyiz değil mi? Sağlıklı besleniyormuş işte, daha ne olsun söylemiş olduğinizi duyar üzereyim. Ama her şeyin fazlası ziyan olduğu üzere sağlıklı beslenme fikrinin fazlası ve takıntı haline getirilmiş hali de bir yeme bozukluğu olarak nitelendirilmektedir.
Yeme bozuklukları, bozulmuş yeme davranışlarıyla karakterize, sıhhati ve hayat kalitesini olumsuz etkileyen davranış bozukluklarıdır. Anoreksiya Nervosa (AN) ve Bulimiya Nervosa (BN) olmak üzere iki temel tablodan oluşur. Lakin tanımlanamayan daha bir hayli tipi bulunmaktadır. Bunlardan biri olan 0rtoreksiya Nervosa (ON), DSM-5 kriterlerine göre hastalık olarak tanımlanmamış olsa da son vakit içinderda artan sağlıklı beslenme davranışları sebebiyle ilgi çeken bir husus olmuştur.
NEDİR BU ORTOREKSİYA NERVOSA?
Söz manası ‘doğru beslenme’ olan bu yeme bozukluğu, sağlıklı beslenme takıntısı olarak tanımlanabilir. Bu yeme bozukluğunda kişi, sağlıklı beslenmeyi oldukça önemser ve bu yolla sıhhatini muhafazayı maksatlar. Ortoreksiya Nervosa’da maksat kilo vermek değildir. Bu şahıslar sağlıklı beslenme biçimini hayatlarının temel gayesi haline getirirler ve diyeti bıraktıklarında ya da sıhhatsiz bir besin tüketip diyetlerinin dışına çıktıklarında kendilerinden nefret ederler ve önemli boyutta suçluluk duyarlar.
Ortoreksiya Nervosa, biyolojik taraftan saf, katkı unsurları yahut yapay unsurlar içermeyen, organik ve sağlıklı besinlerin tüketilmesine karşı hissedilen bir saplantıdır. Bu saplantı bireyleri sıhhatsiz kısıtlamalara götürmektedir. Bu durum ilerlediği vakit ‘sağlıklı besin’ tarifine uyan besinler giderek azalmakta, şahıslar neredeyse tüketecek besin bulmakta zorluk çekmektedirler. Zira gün geçtikçe bütün besinler doğallığını yitirmiştir ve kişinin gözünde sıhhatsiz biçimde tanımlanmaktadır.
ORTOREKSİYA NERVOSA HASTALARI NASIL BESLENİYOR?
kimi vakit tek tip beslenme halinde görülebilen bu hastalıkta bireyler yalnızca meyve-sebze ile beslenebilirler. Ya da GDO ve zirai ilaç takıntısı olan bireylerde meyve-sebze tüketimi hiç olmayabilir. Yani kişinin beslenme biçimini, beslenme bilgi seviyeleri ve bu mevzudaki inançları belirlemektedir.
Ortoreksiya Nervosa hastaları, çoklukla sonlu bir diyete sahiptirler. Az sayıda besin tüketebilen bu bireyler ‘ya daima ya hiç’ formunda düşünerek, tüketebildikleri besinleri bulamadıklarında kendilerini aç bırakmaktadırlar. Bu bireylerde kısıtlı besin tüketimi sebebiyle vitamin ve mineral eksiklikleri görülmektedir. Ayrıyeten şahıslar, tek tip ya da hudutlu sayıda besin tüketmeleri niçiniyle düşük kalorili beslenmektedirler. Bu durum kilo kayıplarına sebep olmakta ve birlikteinde önemli sıhhat sorunları getirmektedir. Yani mükemmeliyetçi bir biçimde sağlıklı beslenme arayışında olan bu bireyler, bırakın sağlıklı olabilmeyi, anemi, osteopeni yahut öteki sıhhat sorunlarıyla uğraşmak durumunda kalabilirler.
Ortoreksiya Nervosa, ekseriyetle çok ve ölümcül olmayan bir durum olmakla bir arada, farklı ruhsal rahatsızlıklara evrilebilir ve Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB) ya da Anoreksiya Nervosa (AN)’ye dönüşebilmektedir. Bu sebeple süratlice teşhis edilmeli ve tabip, diyetisyen ve psikolog eşliğinde tedavi edilmelidir.
ORTOREKSİYA NERVOSA NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bütün hastalık süreçlerinde olduğu üzere evvela kişinin bu hastalığı kabullenmesi ve bu durumu tetikleyen şeylerden kendi isteğiyle uzaklaşması gerekir. Bu tetikleyiciler toplumsal medyada takip ettiği şahıslar, televizyondaki yanlış bilgilerle dolu sıhhat programları ve etrafındaki kimi şahıslar olabilir. Bu tetikleyicilerin belirlenmesi hayli değerlidir. sonrasındasında şahsa bu hastalığın sıhhatine verdiği ziyanlar anlatılmalı, durumun farkına varması sağlanmalıdır.
Bireylere sıhhatsiz olarak nitelendirdiği besinleri tükettirmek ve bu duruma zorlamak yanlış bir davranıştır. Bu süreçte hakikat bir sağlıklı beslenme eğitimi verilmeli, sağlıklı beslenmeyle ilgili inandığı yanlışlar düzeltilmelidir.