ahmetbeyler
Active member
İktidar Türkiye’yi bu hale getirdi.
Dünden kıymetli yarından ucuz.
Bugün aldığınız bir eser ve hizmet dünden daha kıymetli lakin yarından daha ucuz oluyor.
Bu niçinle vatandaş bugün bulduğu mecburî gereksinim mamüllerini parası yettiği kadar almaya çalışıyor ki yarın daha değerliye almak zorunda kalmasın.
Örneğin akaryakıt ve motorinde durum bu biçimde. İktidar akaryakıta artırımı seriye bağladığı için neredeyse her gün artırım geliyor. Vatandaş da bunu bildiği için yeni artırımlar yürürlüğe girmeden akaryakıt istasyonlarında kuyruk oluşturuyor. Deposunu yarın daha artırımlı doldurmamak için gün bitiminde doldurmaya çalışıyor.
İktidar yanlısı medya bu durumu “vatandaşın ucuz mazot kuyruğu” diye verebiliyor. Güya Türkiye’de akaryakıt, mazot fazlaca ucuzmuş da vatandaş da durmadan akaryakıt, mazot almak için kuyruk oluşturuyormuş üzere. halbuki dün yapılan artırımı kabullenen vatandaş yarın gelecek artırımdan kurtulmak için deposunu doldurmaya çalışıyor. Doğal artırımlı akaryakıt yahut mazotu alacak parası var ise, hâlâ otomobilini kullanabiliyorsa! Bu durumu “ucuz mazot kuyruğu” diye sunmaya lakin “pes” denilebilir.
Son günlerde ayçiçek yağında ortaya çıkan imgeler iktidarı rahatsız etti. Vatandaşın marketlerden ayçiçek yağı almak için izdiham oluşturması gündem oldu. Anne, baba ve çocuğun ellerinde üç-dört ayçiçek yağıyla marketten çıkmaları, üç emekli arkadaşın üçünün elinde ayçiçek yağıyla konutlarının yolunu tutmuş olmaları dikkati çekiyordu.
Bu manzaralar niçiniyle iktidar vatandaşa kızıyor.
Türkiye’de ayçiçek yağı operasyonu yapıldığını söylüyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “ayçiçeği yağı operasyonu yapanlara biz de operasyon yaparız” diye aba altından sopa gösteriyor.
Pekala vatandaş niçin market kuyruklarına girip birden çok ayçiçeği yağı almak için bekliyor? Yahut daha ucuz olsun diye Türk malı değil de Suriye malı çocuk bezi almak için market market dolaşıyor?
olağan olarak zevk olsun, keyif olsun diye değil.
Vatandaşın bu biçimde davranmasının sebebi bugün aldığı eseri yarın bulamayacağı yahut daha yüksek bir fiyattan bulabileceğini düşünmesi.
Ekonomistler buna “beklenti bozulması” diyorlar.
Şayet vatandaş bugün aldığı eseri bir hafta daha sonra da tıpkı fiyattan rahatlıkla bulabileceğine inansa bugünden üç beş tane almaya çalışmaz. Gereksinimi kadar alır, kullanır, bitince gidip bir daha alır.
Fakat iş artık o denli değil. Bugün aldığımız eseri yarın artırımlı fiyattan alıyorsunuz. Vatandaşın beklentisi olumsuz. meblağların artacağını biliyor.
Bu artışın temel olarak iki sebebi var. Birincisi akaryakıta her gün yapılan artırım, İkincisi döviz kurlarının yükselmesi.
Döviz kurları yükselince dışa bağımlı olan Türkiye daha yüksek fiyattan petrol ve doğalgaz ithal ediyor. Petrolün varil fiyatı da artınca, Türkiye’de akaryakıt meblağları otomatiğe bağlanmış üzere artıyor. Akaryakıt fiyatları artınca ulaşım maliyetleri de artıyor ve bu da besin eserleri dahil birfazlaca eserin fiyatına yansıyor.
Ayçiçeği yağında da durum tıpkı. Türkiye ayçiçeği yağında yüzde 70 dışa bağımlı. Ayçiçeği yağını büyük ölçüde Rusya ve Ukrayna’dan ithal ediyor. Bu ithalatta bir kasvet olunca ayçiçek yağının fiyatında artış beklentisi oluyor ve vatandaş da fiyatı zamlanmadan mutfakta en epeyce kullandığı yağ çeşidi olan ayçiçek yağını bugünden almaya çalışıyor.
Olay bu kadar sıradan.
Hakikaten bir süre evvel, Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği İdare Şurası Lideri Tahir Büyükhelvacıgil Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’ne gönderdiği yazıda, stoklarda 1-1,5 aylık yağ kaldığını belirtmişti. Istırabın Rusya’nın Azak denizinde, Türkiye’ye gelmek üzere ayçiçek yağı yüklenen gemilerin limandan çıkmalarına müsaade verilmemesinden kaynaklandığını duyurmuştu.
Türkiye üzere buğday ve ayçiçeği cenneti olan bir ülkeyi ikisinde de dışa bağımlı hale getirirseniz bu biçimde sonuçlarla müsabakanız olağandır.
Durumun bu hale gelmesinde vatandaşın hiç bir cürmü, kusuru yok.
Maliyet artışına niye olan temel girdilerdeki fiyat artışlarına bakarsanız bu gerçeği fazlaca net biçimde görürsünüz.
Akademisyen Ayşe Aydoğdu’nun paylaştığı sayılara bakılırsa tablo şu biçimde:
4 Mart 2021 tarihinde akaryakıt 7.23 lira, motorin 6.62 lira, brent petrolün varili 65 dolardı.
4 Mart 2022 tarihinde ise akaryakıt 20 lira, motorin 20 lira, brent petrolün varili 113 dolar. Brent petrolün varilinde artış yüzde 73 bulunmasına rağmen, akaryakıttaki artış yüzde 177, motorindeki artış yüzde 202.
bir daha Ziraat Odaları Birliği datalarına göre son bir yılda gübre fiyatlarındaki artış şöyleki:
“a. sülfat gübresinde yüzde 274, üre gübresinde yüzde 203, DAP gübresinde yüzde 186, k. a. nitrat gübresinde yüzde 165, mazotta yüzde 164, elektrikte yüzde 85.”
Bu maliyet artışları ortadayken iktidarın fiyat artışları güya sanalmış, söylentiden ibaretmiş yahut söylentiyle artıyormuş üzere davranması gerçeğe gözlerini kapamaktır.
Bu yetmiyormuş üzere bir de marketleri, bakkalları, vatandaşları ve gerçeği yansıtan yayın organlarını tehdit etmesi hayat pahalılığıyla uğraşta demokrasilerde yeri olan bir metot değildir.
İktisat, özel kuvvetler timi üzere “enflasyon timi” kurmakla, esnafı, vatandaşı, özgür gazetecilik yapmaya çalışan gazete ve televizyonları tehdit etmekle düzelmez.
Hakikat iktisat siyasetleriyle düzelir.
Dünden kıymetli yarından ucuz.
Bugün aldığınız bir eser ve hizmet dünden daha kıymetli lakin yarından daha ucuz oluyor.
Bu niçinle vatandaş bugün bulduğu mecburî gereksinim mamüllerini parası yettiği kadar almaya çalışıyor ki yarın daha değerliye almak zorunda kalmasın.
Örneğin akaryakıt ve motorinde durum bu biçimde. İktidar akaryakıta artırımı seriye bağladığı için neredeyse her gün artırım geliyor. Vatandaş da bunu bildiği için yeni artırımlar yürürlüğe girmeden akaryakıt istasyonlarında kuyruk oluşturuyor. Deposunu yarın daha artırımlı doldurmamak için gün bitiminde doldurmaya çalışıyor.
İktidar yanlısı medya bu durumu “vatandaşın ucuz mazot kuyruğu” diye verebiliyor. Güya Türkiye’de akaryakıt, mazot fazlaca ucuzmuş da vatandaş da durmadan akaryakıt, mazot almak için kuyruk oluşturuyormuş üzere. halbuki dün yapılan artırımı kabullenen vatandaş yarın gelecek artırımdan kurtulmak için deposunu doldurmaya çalışıyor. Doğal artırımlı akaryakıt yahut mazotu alacak parası var ise, hâlâ otomobilini kullanabiliyorsa! Bu durumu “ucuz mazot kuyruğu” diye sunmaya lakin “pes” denilebilir.
Son günlerde ayçiçek yağında ortaya çıkan imgeler iktidarı rahatsız etti. Vatandaşın marketlerden ayçiçek yağı almak için izdiham oluşturması gündem oldu. Anne, baba ve çocuğun ellerinde üç-dört ayçiçek yağıyla marketten çıkmaları, üç emekli arkadaşın üçünün elinde ayçiçek yağıyla konutlarının yolunu tutmuş olmaları dikkati çekiyordu.
Bu manzaralar niçiniyle iktidar vatandaşa kızıyor.
Türkiye’de ayçiçek yağı operasyonu yapıldığını söylüyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “ayçiçeği yağı operasyonu yapanlara biz de operasyon yaparız” diye aba altından sopa gösteriyor.
Pekala vatandaş niçin market kuyruklarına girip birden çok ayçiçeği yağı almak için bekliyor? Yahut daha ucuz olsun diye Türk malı değil de Suriye malı çocuk bezi almak için market market dolaşıyor?
olağan olarak zevk olsun, keyif olsun diye değil.
Vatandaşın bu biçimde davranmasının sebebi bugün aldığı eseri yarın bulamayacağı yahut daha yüksek bir fiyattan bulabileceğini düşünmesi.
Ekonomistler buna “beklenti bozulması” diyorlar.
Şayet vatandaş bugün aldığı eseri bir hafta daha sonra da tıpkı fiyattan rahatlıkla bulabileceğine inansa bugünden üç beş tane almaya çalışmaz. Gereksinimi kadar alır, kullanır, bitince gidip bir daha alır.
Fakat iş artık o denli değil. Bugün aldığımız eseri yarın artırımlı fiyattan alıyorsunuz. Vatandaşın beklentisi olumsuz. meblağların artacağını biliyor.
Bu artışın temel olarak iki sebebi var. Birincisi akaryakıta her gün yapılan artırım, İkincisi döviz kurlarının yükselmesi.
Döviz kurları yükselince dışa bağımlı olan Türkiye daha yüksek fiyattan petrol ve doğalgaz ithal ediyor. Petrolün varil fiyatı da artınca, Türkiye’de akaryakıt meblağları otomatiğe bağlanmış üzere artıyor. Akaryakıt fiyatları artınca ulaşım maliyetleri de artıyor ve bu da besin eserleri dahil birfazlaca eserin fiyatına yansıyor.
Ayçiçeği yağında da durum tıpkı. Türkiye ayçiçeği yağında yüzde 70 dışa bağımlı. Ayçiçeği yağını büyük ölçüde Rusya ve Ukrayna’dan ithal ediyor. Bu ithalatta bir kasvet olunca ayçiçek yağının fiyatında artış beklentisi oluyor ve vatandaş da fiyatı zamlanmadan mutfakta en epeyce kullandığı yağ çeşidi olan ayçiçek yağını bugünden almaya çalışıyor.
Olay bu kadar sıradan.
Hakikaten bir süre evvel, Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği İdare Şurası Lideri Tahir Büyükhelvacıgil Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’ne gönderdiği yazıda, stoklarda 1-1,5 aylık yağ kaldığını belirtmişti. Istırabın Rusya’nın Azak denizinde, Türkiye’ye gelmek üzere ayçiçek yağı yüklenen gemilerin limandan çıkmalarına müsaade verilmemesinden kaynaklandığını duyurmuştu.
Türkiye üzere buğday ve ayçiçeği cenneti olan bir ülkeyi ikisinde de dışa bağımlı hale getirirseniz bu biçimde sonuçlarla müsabakanız olağandır.
Durumun bu hale gelmesinde vatandaşın hiç bir cürmü, kusuru yok.
Maliyet artışına niye olan temel girdilerdeki fiyat artışlarına bakarsanız bu gerçeği fazlaca net biçimde görürsünüz.
Akademisyen Ayşe Aydoğdu’nun paylaştığı sayılara bakılırsa tablo şu biçimde:
4 Mart 2021 tarihinde akaryakıt 7.23 lira, motorin 6.62 lira, brent petrolün varili 65 dolardı.
4 Mart 2022 tarihinde ise akaryakıt 20 lira, motorin 20 lira, brent petrolün varili 113 dolar. Brent petrolün varilinde artış yüzde 73 bulunmasına rağmen, akaryakıttaki artış yüzde 177, motorindeki artış yüzde 202.
bir daha Ziraat Odaları Birliği datalarına göre son bir yılda gübre fiyatlarındaki artış şöyleki:
“a. sülfat gübresinde yüzde 274, üre gübresinde yüzde 203, DAP gübresinde yüzde 186, k. a. nitrat gübresinde yüzde 165, mazotta yüzde 164, elektrikte yüzde 85.”
Bu maliyet artışları ortadayken iktidarın fiyat artışları güya sanalmış, söylentiden ibaretmiş yahut söylentiyle artıyormuş üzere davranması gerçeğe gözlerini kapamaktır.
Bu yetmiyormuş üzere bir de marketleri, bakkalları, vatandaşları ve gerçeği yansıtan yayın organlarını tehdit etmesi hayat pahalılığıyla uğraşta demokrasilerde yeri olan bir metot değildir.
İktisat, özel kuvvetler timi üzere “enflasyon timi” kurmakla, esnafı, vatandaşı, özgür gazetecilik yapmaya çalışan gazete ve televizyonları tehdit etmekle düzelmez.
Hakikat iktisat siyasetleriyle düzelir.