Çorum’da Hitit periyoduna ışık tutacak 249 hiyeroglif bulundu

Ideast

New member
Anadolu’da kurulan birinci medeniyetlerden olan Hititlerin başşehri Çorum’un Boğazkale ilçesindeki Hattuşa Ören Yeri’nde 1907’de başlayan arkeolojik hafriyatlar, Alman Arkeoloji Enstitüsünden Prof. Dr. Andreas Schachner başkanlığında devam ediyor.

3 bin 500 yıllık çizimler

Farklı ülke ve üniversitelerden arkeolog, Hititolog ve gibisi uzmanlık alanından bilim insanlarının birlikte yürüttüğü hafriyatlarda 80 metre uzunluğunda, binlerce taş kullanılarak inşa edilen Yerkapı Tüneli’nde, yaklaşık 3 bin 500 yıl evvel çizildiği kestirim edilen yeni simgeler bulundu.

Kazı takımından Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Genç, 13 Ağustos’ta öğrencilerle fotoğraf çekmek için ören yerinde gezdiği sırada Yerkapı Tüneli’nin orta kısmındaki taşlara kök boya ile çizildiği kestirim edilen simgeleri fark etti.

Tünelde 249 simgeyi tespit eden Genç, keşfini hafriyat lideri Schachner ile paylaştı. Schachner de Yerkapı ve simgelerin 3 boyutlu taramasını yaptırarak, hiyeroglifleri bilim dünyasına kazandırdı.

Simgelerin, tünelin her mevsim ortalama sıcaklığa sahip olması, güneş ve yağmur girmeyen karanlık bir ortamda bulunması üzere niçinlerle binlerce yıldır bozulmadan günümüze ulaştığı varsayım ediliyor.


Simgelerin hangi manaları taşıdığıyla ilgili çalışma başlatıldı

Schachner, rablerin betimlendiği bedellendirilen 249 hiyeroglifle ilgili farklı uzmanlık alanlarından bilim insanlarının incelemesinin sürdüğünü söylemiş oldu.

Hattuşa’da arkeolojik hafriyat çalışmalarının 1907’de Yerkapı’dan başladığını, bugüne kadar kendisi de dahil hafriyat yapan her insanın onlarca sefer tünelden geçtiğini fakat kimsenin hiyeroglifleri fark etmediğini lisana getiren Schachner, keşfin akabinde İstanbul Üniversitesinden Hititolog Doç. Dr. Metin Alparslan’ın simgelerin hangi manaları taşıyor olabileceğini belirlemek üzere çalışmalara başladığını aktardı.

Hattuşa’nın tepesinde yer alan Yerkapı Tüneli’nin Hititler için son derece değerli olduğunu vurgulayan Schachner, yeni bulunan hiyerogliflerle tünelin ne gayeyle kullanıldığını daha âlâ manaya imkanı bulacaklarına işaret etti.


“Boya ile yazıldıkları için daha epeyce grafiti üslubunda yorumlamamız lazım”

Tüneldeki hiyerogliflerin benzerlik gösterdiğine dikkati çeken Schachner, “Simgeleri bilim dünyasıyla paylaştığımızda Hititlerle ilgili çalışan arkadaşlar fikir yürütecek ve buna bakılırsa tahminen bir, tahminen birkaç fikir oluşacak. Burada toplam 249 Anadolu hiyeroglifi belirledik ancak hepsi birbirinden farklı değil. Toplam 8 kümeye ayırabiliyoruz. Onlar bize şöyleki yenilik katıyor toplumsal açıdan. Boya ile yazıldıkları için daha fazlaca grafiti biçiminde yorumlamamız lazım. Süratli yapılmış ve süratli da anlaşılsın diye yapıldığını düşünüyoruz.” dedi.

Anadolu’da bulunan hiyerogliflerin birçoklarının kendi manalarını barındıran anıtsal yazıt ya da mühürlerde görüldüğünü anlatan Schachner, tüneldeki simgelerin keşfi ile Hitit periyodunda hiyeroglifin epey daha yaygın biçimde kullanıldığı görüşünün oluştuğunun altını çizdi.



“Hitit devleti yıkıldıktan daha sonra çivi yazısı kayboluyor lakin Anadolu hiyeroglifleri kullanılmaya devam ediyor”

AA’nın haberine göre, arkeolojik açıdan yeni bir şey keşfetmenin heyecanını yaşadıklarını lisana getiren Schachner, şunları kaydetti:

“Hititleri en epey çivi yazılı metinlerden biliyoruz lakin görüyoruz ki Hititler ve Hitit külçeşidinin ortasında bambaşka ve Anadolu’ya özgün bir yazı sistemi de var. İşin farklı tarafı, Hitit devleti yıkıldıktan daha sonra çivi yazısı kayboluyor lakin Anadolu hiyeroglifleri kullanılmaya devam ediyor. İç Anadolu’nun güney kısmında, bilhassa Güneydoğu Anadolu’da demir çağı periyodunda, yani Hititleri takip eden vakit içinderda 400 sene daha bu stil yazıtların kullanıldığını görüyoruz.”


 
Üst