celikci
Active member
COP26 İklim Zirvesi’nde varılan mutabakat neler öngörüyor?
İskoçya’nın Glasgow kentinde gerçekleştirilen 26. BM İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP26) ülkeler, iklim değişikliğine karşı alınacak bir dizi tedbiri içeren bir muahedeyi imzaladı. BBC Türkçe’nin haberine bakılırsa mutabakatta, kömürün kademeli olarak azaltılması taahhüdü, 2030 yılına kadar emisyon azaltma planlarının sistemli olarak gözden geçirilmesi ve gelişmekte olan ülkelere daha fazla finansal takviye üzere kıymetli kararlar var.
Glasgow İklim Muahedesi ile bir arada “aşamalı olarak kömür kullanmasının azaltılması” da planlanıyor. Bu istikametiyle muahede, kömür kullanmasını azaltmayı hedefleyen tarihteki birinci mutabakat. Lakin muahedenin daha evvelki taslak metinlerinde kömürün “aşamalı olarak sonlandırılması” taahhüdü, son dakika Hindistan’ın itirazlarıyla karşılaştı. Hindistan İklim Bakanı Bhupender Yadav, “Kalkınma ve yoksullukla uğraşan gelişmekte olan ülkelerden, kömür ve fosil yakıt sübvansiyonlarını evreli olarak sonlandırma vaatleri vermesi nasıl beklenebilir?” dedi.
Kimi ülkeler hayal kırıklıklarını tabir ederken kelam konusu söz “aşamalı olarak azaltmak” biçiminde değiştirildi. Doruğa başkanlık eden Alok Sharma olayların bu biçimde gelişmesi niçiniyle “fazlaca üzgün” olduğunu söylemiş oldu. Lakin Sharma, muahedeyi bir bütün olarak müdafaanın da hayati olduğunu söz etti.
Mutabakatın öne çıkan taahhütleri şöyleki:
* 1,5C maksadını ulaşılabilir kılmak ismine gelecek yıl emisyon azaltma planları için bir daha bir ortaya gelinecek;
* Birinci defa memleketler arası bir mutabakatta kömür kullanmasını sınırlama taahhüdü verildi;
* Gelişmekte olan ülkeler için mali yardımlar artacak.
‘HALA İKLİM FELAKETİNİN KAPISINI ÇALIYORUZ’
İsviçre Etraf Bakanı Simonetta Sommaruga, kömürle ilgili tabirin değiştirilmesine ait, “Kömür ve fosil yakıt sübvansiyonları konusunda anlaştığımız lisanın şeffaf olmayan bir müddetç kararında daha da yumuşatılmasından dolayı derin hayal kırıklığımızı söz etmek isteriz” diye konuştu. Sommaruga bu durumun dünyayı 1.5C amacına daha fazla yaklaştırmayacağını belirterek, “Bu, maksada ulaşmayı zorlaştıracak” dedi.
Muahedenin bir kesimi olarak ülkeler, global sıcaklık artışının 1.5C ile sonlandırılması amacına ulaşılabilmek ismine gelecek yıl bir ortaya gelme kelamı verdi. Ülkeler bu görüşmede karbon salımını azaltmak için planlarını masaya koyacak. Uygulanması durumunda mevcut taahhütler, global ısınmayı sadece 2,4C ile sınırlamakta.
Bilim insanları ise global sıcaklıkların 1,5C’den çok artmasıyla, milyonlarca insanın önemli olarak bu durumdan etkileneceği konusunda ihtarlarda bulunuyor. Kömürle ilgili tabirlerin yumuşamış bulunmasına karşı, sonlandırma sözlerinin birinci defa bir mutabakatta açıkça bahsedildiğini vurgulayan birtakım gözlemciler, muahedeyi hala bir zafer olarak görüyor.
Kömür, karbondioksit emisyonlarının yaklaşık yüzde 40’ını oluşturuyor. Bu sebepten de 1,5C gayesinin de merkezinde bulunuyor. 2015 yılında Paris’teki dorukta kabul edilen kelam konusu amaca ulaşmak için, global emisyonların 2030 yılına kadar yüzde 45 ve 2050’ye kadar da neredeyse sıfıra düşürülmesi gerekiyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, gezegenin bahtının hala pamuk ipliğine bağlı olduğunu vurguladı ve “Hala iklim felaketinin kapısını çalıyoruz” dedi. Süratlice adım atılması gerektiğini belirten Guterres, “Yoksa net sıfıra ulaşma bahtımız sıfır olacak” diye konuştu.
‘YALNIZCA KÖMÜRDEN BAHSEDİLMESİ HAYAL KIRIKLIĞI YARATTI’
Öte yandan ActionAid yardım kuruluşunun siyaset yöneticisi Lars Koch, muahedede sadece kömürden kelam edilmesinin hayal kırıklığı yarattığını söylemiş oldu. Koch, “Bu, yüzyıldır çevreyi kirleten güçlü ülkelere akaryakıt ve gaz üretmeleri için bir geçi kartı sunuyor.” Milletlerarası etraf örgütleri ağı olan Friends of the Earth International’dan Sara Shaw da muahedeyi “skandal” olarak kıymetlendirdi ve “Anlaşmada sağlanacak bir şey yoksa, yalnızca 1.5 derece sözünü söylemek anlamsızdır. COP26, güney ülkelerine ihanet olarak hatırlanacak” dedi.
MUTABAKATLA İLGİLİ KİM NE DEDİ?
Alok Sharma, COP26 Lideri: “Bence bugün 1,5C maksadını ulaşılabilir tuttuğumuzu söyleyebiliriz. Fakat sözlerimizi yerine getirirsek hayatta kalabileceğiz. Burada, Glasgow’da bir tarih yazıldı. Artık ise bir daha sonraki kısmın, burada birlikte verdiğimiz taahhütlerin muvaffakiyetini göstermesini sağlamamız gerekiyor.”
Antonio Guterres, BM Genel Sekreteri: “Onaylanan metinler birer uzlaşmadır. Günümüz dünyasındaki çıkarları, şartları, tezatlıkları ve siyasi iradeleri yansıtırlar. Değerli adımlar atılıyor ancak ne yazık ki kolektif siyasi irade kimi derin çelişkileri aşmaya yetmedi.”
Boris Johnson, İngiltere Başbakanı: “Anlaşma ileriye yanlışsız atılmış büyük bir. Birinci kere kömür kullanmasını azaltacak memleketler arası bir mutabakata ve global ısınmayı 1.5C ile sınırlamak için bir yol haritasına sahibiz. İleride COP26’ya sonun başlangıcı olarak dönüp bakacağımızı umut ediyorum. Bu gayeyle da çalışmaya devam edeceğim.”
Tina Stege, Marshall Adaları İklim Elçisi: “Bu kusursuz bir muahede değil. Kömür sözlerindeki değişimi bir darbe. Lakin bu bir daha de gerçek bir ilerleme. Mutabakatın ögeleri ülkem için hayata tutunacak bir kol. Bu mutabakatın kapsadığı değerli kazanımları göz gerisi etmemeliyiz. “
Camila Isabel Zepeda Lizama, Meksika Dışişleri Bakanlığı Global Problemler Genel Yöneticisi: “Şeffaf ve kapsayıcı olmayan bir müddetçte kenara itildiğimize inanıyoruz. Hepimizin devam eden kaygıları var ancak metni bir daha açamayacağımız söylendi. (…) Örneğin Meksika, insan hakları lisanının güçlendirilmesi gerektiğine inanıyor. Bu çeşit taleplerin duyulmaması için büyük bir hayal kırıklığına uğradık. Öbürleri ise hala taahhütlerinin yumuşatılmasını isteyebilir.”
Jennifer Morgan, Greenpeace Yöneticisi: “Bir kelimeyi değiştirdiler lakin COP’un, kömür çağının bittiği iletisini değiştiremezler. Şu anda hala kömür yakanlar da dahil olmak üzere pak, yenilenebilir güce geçiş, tüm ülkelerin çıkarına.” (BBC Türkçe)
ALINTIDIR
İskoçya’nın Glasgow kentinde gerçekleştirilen 26. BM İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP26) ülkeler, iklim değişikliğine karşı alınacak bir dizi tedbiri içeren bir muahedeyi imzaladı. BBC Türkçe’nin haberine bakılırsa mutabakatta, kömürün kademeli olarak azaltılması taahhüdü, 2030 yılına kadar emisyon azaltma planlarının sistemli olarak gözden geçirilmesi ve gelişmekte olan ülkelere daha fazla finansal takviye üzere kıymetli kararlar var.
Glasgow İklim Muahedesi ile bir arada “aşamalı olarak kömür kullanmasının azaltılması” da planlanıyor. Bu istikametiyle muahede, kömür kullanmasını azaltmayı hedefleyen tarihteki birinci mutabakat. Lakin muahedenin daha evvelki taslak metinlerinde kömürün “aşamalı olarak sonlandırılması” taahhüdü, son dakika Hindistan’ın itirazlarıyla karşılaştı. Hindistan İklim Bakanı Bhupender Yadav, “Kalkınma ve yoksullukla uğraşan gelişmekte olan ülkelerden, kömür ve fosil yakıt sübvansiyonlarını evreli olarak sonlandırma vaatleri vermesi nasıl beklenebilir?” dedi.
Kimi ülkeler hayal kırıklıklarını tabir ederken kelam konusu söz “aşamalı olarak azaltmak” biçiminde değiştirildi. Doruğa başkanlık eden Alok Sharma olayların bu biçimde gelişmesi niçiniyle “fazlaca üzgün” olduğunu söylemiş oldu. Lakin Sharma, muahedeyi bir bütün olarak müdafaanın da hayati olduğunu söz etti.
Mutabakatın öne çıkan taahhütleri şöyleki:
* 1,5C maksadını ulaşılabilir kılmak ismine gelecek yıl emisyon azaltma planları için bir daha bir ortaya gelinecek;
* Birinci defa memleketler arası bir mutabakatta kömür kullanmasını sınırlama taahhüdü verildi;
* Gelişmekte olan ülkeler için mali yardımlar artacak.
‘HALA İKLİM FELAKETİNİN KAPISINI ÇALIYORUZ’
İsviçre Etraf Bakanı Simonetta Sommaruga, kömürle ilgili tabirin değiştirilmesine ait, “Kömür ve fosil yakıt sübvansiyonları konusunda anlaştığımız lisanın şeffaf olmayan bir müddetç kararında daha da yumuşatılmasından dolayı derin hayal kırıklığımızı söz etmek isteriz” diye konuştu. Sommaruga bu durumun dünyayı 1.5C amacına daha fazla yaklaştırmayacağını belirterek, “Bu, maksada ulaşmayı zorlaştıracak” dedi.
Muahedenin bir kesimi olarak ülkeler, global sıcaklık artışının 1.5C ile sonlandırılması amacına ulaşılabilmek ismine gelecek yıl bir ortaya gelme kelamı verdi. Ülkeler bu görüşmede karbon salımını azaltmak için planlarını masaya koyacak. Uygulanması durumunda mevcut taahhütler, global ısınmayı sadece 2,4C ile sınırlamakta.
Bilim insanları ise global sıcaklıkların 1,5C’den çok artmasıyla, milyonlarca insanın önemli olarak bu durumdan etkileneceği konusunda ihtarlarda bulunuyor. Kömürle ilgili tabirlerin yumuşamış bulunmasına karşı, sonlandırma sözlerinin birinci defa bir mutabakatta açıkça bahsedildiğini vurgulayan birtakım gözlemciler, muahedeyi hala bir zafer olarak görüyor.
Kömür, karbondioksit emisyonlarının yaklaşık yüzde 40’ını oluşturuyor. Bu sebepten de 1,5C gayesinin de merkezinde bulunuyor. 2015 yılında Paris’teki dorukta kabul edilen kelam konusu amaca ulaşmak için, global emisyonların 2030 yılına kadar yüzde 45 ve 2050’ye kadar da neredeyse sıfıra düşürülmesi gerekiyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, gezegenin bahtının hala pamuk ipliğine bağlı olduğunu vurguladı ve “Hala iklim felaketinin kapısını çalıyoruz” dedi. Süratlice adım atılması gerektiğini belirten Guterres, “Yoksa net sıfıra ulaşma bahtımız sıfır olacak” diye konuştu.
‘YALNIZCA KÖMÜRDEN BAHSEDİLMESİ HAYAL KIRIKLIĞI YARATTI’
Öte yandan ActionAid yardım kuruluşunun siyaset yöneticisi Lars Koch, muahedede sadece kömürden kelam edilmesinin hayal kırıklığı yarattığını söylemiş oldu. Koch, “Bu, yüzyıldır çevreyi kirleten güçlü ülkelere akaryakıt ve gaz üretmeleri için bir geçi kartı sunuyor.” Milletlerarası etraf örgütleri ağı olan Friends of the Earth International’dan Sara Shaw da muahedeyi “skandal” olarak kıymetlendirdi ve “Anlaşmada sağlanacak bir şey yoksa, yalnızca 1.5 derece sözünü söylemek anlamsızdır. COP26, güney ülkelerine ihanet olarak hatırlanacak” dedi.
MUTABAKATLA İLGİLİ KİM NE DEDİ?
Alok Sharma, COP26 Lideri: “Bence bugün 1,5C maksadını ulaşılabilir tuttuğumuzu söyleyebiliriz. Fakat sözlerimizi yerine getirirsek hayatta kalabileceğiz. Burada, Glasgow’da bir tarih yazıldı. Artık ise bir daha sonraki kısmın, burada birlikte verdiğimiz taahhütlerin muvaffakiyetini göstermesini sağlamamız gerekiyor.”
Antonio Guterres, BM Genel Sekreteri: “Onaylanan metinler birer uzlaşmadır. Günümüz dünyasındaki çıkarları, şartları, tezatlıkları ve siyasi iradeleri yansıtırlar. Değerli adımlar atılıyor ancak ne yazık ki kolektif siyasi irade kimi derin çelişkileri aşmaya yetmedi.”
Boris Johnson, İngiltere Başbakanı: “Anlaşma ileriye yanlışsız atılmış büyük bir. Birinci kere kömür kullanmasını azaltacak memleketler arası bir mutabakata ve global ısınmayı 1.5C ile sınırlamak için bir yol haritasına sahibiz. İleride COP26’ya sonun başlangıcı olarak dönüp bakacağımızı umut ediyorum. Bu gayeyle da çalışmaya devam edeceğim.”
Tina Stege, Marshall Adaları İklim Elçisi: “Bu kusursuz bir muahede değil. Kömür sözlerindeki değişimi bir darbe. Lakin bu bir daha de gerçek bir ilerleme. Mutabakatın ögeleri ülkem için hayata tutunacak bir kol. Bu mutabakatın kapsadığı değerli kazanımları göz gerisi etmemeliyiz. “
Camila Isabel Zepeda Lizama, Meksika Dışişleri Bakanlığı Global Problemler Genel Yöneticisi: “Şeffaf ve kapsayıcı olmayan bir müddetçte kenara itildiğimize inanıyoruz. Hepimizin devam eden kaygıları var ancak metni bir daha açamayacağımız söylendi. (…) Örneğin Meksika, insan hakları lisanının güçlendirilmesi gerektiğine inanıyor. Bu çeşit taleplerin duyulmaması için büyük bir hayal kırıklığına uğradık. Öbürleri ise hala taahhütlerinin yumuşatılmasını isteyebilir.”
Jennifer Morgan, Greenpeace Yöneticisi: “Bir kelimeyi değiştirdiler lakin COP’un, kömür çağının bittiği iletisini değiştiremezler. Şu anda hala kömür yakanlar da dahil olmak üzere pak, yenilenebilir güce geçiş, tüm ülkelerin çıkarına.” (BBC Türkçe)
ALINTIDIR