celikci
Active member
Çin’in finanse ettiği otoban Karadağ’ı borca batırdı
Eski hükümet devrinde Çin’den yaklaşık 1 milyar dolar borç alınarak üretimine başlanan bir otoban; yarım kalan inşaat; borçların ödenememesi halinde Çin’e tanınan toprak talep etme hakkı ve Pekin’e ödeme yapmak için Avrupa Birliği’nden borç talep eden yeni hükümet… Balkan ülkesi Karadağ, 2014’te Çin finansmanıyla inşasına başlanan lakin yarım kalan ve ülkeye muazzam bir borç yükü bindiren otoban projesi yüzünden sıkıntı günler yaşıyor…
BİRİNCİ 41 KİLOMETRE İÇİN 1 MİLYAR DOLAR BORÇ
Halk içinde ‘hiç bir yere gitmeyen otoban’ olarak isimlendirilen yol projesinin imzaları 2014 yılında başbakan, bugün ise devlet lideri olan Milo Djukanovic’in devrinde atıldı. 163 kilometrelik otobanın, Karadağ’ın Adriyatik Denizi’ndeki Bar Limanı’nı komşu Sırbistan’ın başşehri Belgrad’a bağlaması öngörülüyordu. Karadağ hükümeti, üç modüllü olarak inşa edilecek otobanın yalnızca birinci 41 kilometresi için Çin’den 1 milyar dolar borç aldı. Bu mutabakat o periyot, Çin’in Bir Jenerasyon Bir Yol projesi kapsamında Avrupa’daki nüfuzunu artırma teşebbüsü olarak da yorumlandı.
ALTINDAN GEÇEN YOLU KULLANIYORLAR
Lakin gelinen noktada, yolun Çin finansmanıyla yapılan ve 2019 yılında tamamlanmış olması planlanan birinci kısmının inşaatı Covid pandemisi niçiniyle bitmedi. O denli ki, Karadağlılar ülkeyi borca boğan inşaatın altından geçen eski yolu kullanıyor. birebir vakitte, Çin Exim Bank’tan (The Export Import Bank Of China) alınan kredinin birinci taksidinin nasıl ödeneceği bilinmiyor.
BORÇ ÖDENEMEZSE TOPRAK TALEBİ HAKKI VERİLMİŞ
Dahası, Amerikan haber sitesi NPR’a göre, imzalanan mutabakat uyarınca, şayet Karadağ hükümeti Exim Bank’a borcunu ödeyemezse, bankanın -orduya ilişkin olmadığı yahut diplomatik maksatlarla kullanılmadığı sürece- toprağa el koyma hakkı bulunuyor. Çin bankası ise temmuz ayında ödenmesi planlanan birinci taksidi şu an için 2022 sonuna erteledi.
‘SON KELAMI SÖYLEME YETKİSİ ÇİN MAHKEMELERİNE VERİLDİ’
NPR, evvelki hükümetin imzaladığı muahede uyarısınca kontratın hayata geçirilmesine dair son kelamı söyleme ytesirinin Çin mahkemelerine verildiğini de yazdı.
KARŞI ÇIKAN MUHALEFET BUGÜN İKTİDARDA
Karadağ’da muhalefet partileri, bir dizi fizibilite çalışmasına dayanarak projeye 2014 yılında karşı çıkmıştı. O günün muhalefeti, bugün kılpayı farkla çoğunluk sahibi olan bir koalisyon hükümetiyle iktidarda. Yeni hükümet, Çin’e borcu kapatabilmek için de Avrupa Birliği’ne (AB) yönelmiş durumda. Maliye Bakanı Milojko Spajic, aylar süren temasların akabinde, Avrupa’daki bir kurumun kendilerine düşük faizle kredi vermeyi kabul ettiğini deklare etti.
‘BORCU KAPATIP FAİZLERİ DÜŞÜREBİLECEĞİZ’
Spajic, kurumun ismini vermemekle birlikte bu kredi yardımıyla nakit külfeti çeken hükümetin birikim yapabileceğini ve faiz oranlarını düşürebileceğini söylemiş oldu. AB kaynakları ise mutabakatın Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’in imzasını aldıktan daha sonra yürürlüğe gireceğini belirtti. Bu muahede da, Karadağ’da yeni hükümetin Çin nüfuzuna karşı AB’yi devreye sokması olarak yorumlanıyor. Uzmanlar, Çin’in eski Yugoslavya ülkelerinde son devirde milyarlarca dolarlık yatırım yaparak, AB’nin doğuya genişleme planlarını karmaşıklaştırdığını söylüyor.
DEVAMI YAPILAMAYABİLİR
‘hiç bir yere çıkmayan’ otoban projesine gelince… Yarım kalan inşaat şu an, başşehir Podgorica’nın haricindeki zirvelerden başlıyor; kentin doğusundaki dağlık yerde son buluyor. Hükümet, yolun çabucak hemen tamamlanmayan birinci kısmının yol açtığı borcun büyüklüğü niçiniyle, projenin devamının da getirilemeyeceğini söylüyor.
‘GELECEK JENERASYONLAR TAHMİNEN ÖDEYEBİLECEK’
Eski adalet bakanlarından Dragan Soc, “Sanırım borcu bu kuşak ödeyemeyecek, tahminen gelecek nesiler öder. Ama bunun Çin için bir sorun olmadığını düşünüyorum. Bu, bizim yanlış sonucumız” diyor.
‘ÖNCEKİ HÜKÜMETİN YANLIŞ KARARININ KURBANIYIZ’
Başbakan Yardımcısı Dritan Abazovic de, geçtiğimiz aylarda AB’den borç talep ettikleri sırada “Şu an, evvelki hükümetin son derece yanlış olan sonucunın bir kurbanıyız” demişti. Abazovic, muahedenin Çin mahkemelerine yetki veren ve Pekin’e toprak talep etme hakkı tanıyan muahedenin unsurlarını de ‘inanılmaz’ bulduğunu söyleterek, “Bu olağan değil. Ulusal çıkarlar açısından hiç bir mantığı yok” diye konuştu.
‘FERRARİ ALDIK ANCAK AKARYAKITA PARAMIZ YOK’
Asya Çalışmaları Avrupa Enstitüsü’nden Mladen Grgic ise yolun ülkedeki en güzel otoban olduğunu söylese de, “Karadağ için bu biçimde bir otobana sahip olmak, ortalama maaşla Ferrari almak üzere. daha sonra aklınıza geliyor ki, ‘Benzine param olmayabilir” dedi.
YOLSUZLUK SAVI: ‘HÜKÜMETİN DALKAVUKLARINA PARA DAĞITILDI’
Grgic, Balkanlardaki Çin projelerinin her vakit için ‘siyasi’ olduğu yorumunu yaparak, “Balkanlarda her şey bu türlü yapıyor. Kamunun parasını, dalkavuklar ağınıza dağıtmak ve siyasi hedefler için kullanıyorsunuz” yorumunu yaptı. Grgic, nüfuz alanı yaratmak isteyen ve yükselen bir muhteşem güç olarak Çin’den gelen parayla yolsuzluğun kolaylaştığını savundu.
Başbakan Yardımcısı Dritan Abazovic, mayıs ayında verdiği bir röportajda, evvelki hükümetin üyelerinin Çin finansmanlı otobanın inşaatı sırasında yolsuzluk yaptığı savları için soruşturma açılabileceğini söylemişti. Lakin Çin’le birinci taksidi ertelemek ve AB’yle de kredi almak için yapılan görüşmeler sırasında bu biçimde bir soruşturma çabucak hemen açılmadı.
DIŞ BORÇ, GAYRISAFİ ULUSAL HASILANIN ÜZERİNDE
IMF bilgilerine göre, iktisadı turizme dayalı olan Karadağ 2020’de sıkıntı bir yıl geçirdi; ülke iktisadı yüzde 15.2 oranında daraldı. Bugünkü göstergeler, 2021’de yüzde 9 büyüme öngörüyor. Karadağ’da gayrısafi ulusal hasılanın yüzde 103’üne yükselen dış borcun yaklaşık dörtte biri ise Çin’den alındı. (DIŞ HABERLER)
ALINTIDIR
Eski hükümet devrinde Çin’den yaklaşık 1 milyar dolar borç alınarak üretimine başlanan bir otoban; yarım kalan inşaat; borçların ödenememesi halinde Çin’e tanınan toprak talep etme hakkı ve Pekin’e ödeme yapmak için Avrupa Birliği’nden borç talep eden yeni hükümet… Balkan ülkesi Karadağ, 2014’te Çin finansmanıyla inşasına başlanan lakin yarım kalan ve ülkeye muazzam bir borç yükü bindiren otoban projesi yüzünden sıkıntı günler yaşıyor…
BİRİNCİ 41 KİLOMETRE İÇİN 1 MİLYAR DOLAR BORÇ
Halk içinde ‘hiç bir yere gitmeyen otoban’ olarak isimlendirilen yol projesinin imzaları 2014 yılında başbakan, bugün ise devlet lideri olan Milo Djukanovic’in devrinde atıldı. 163 kilometrelik otobanın, Karadağ’ın Adriyatik Denizi’ndeki Bar Limanı’nı komşu Sırbistan’ın başşehri Belgrad’a bağlaması öngörülüyordu. Karadağ hükümeti, üç modüllü olarak inşa edilecek otobanın yalnızca birinci 41 kilometresi için Çin’den 1 milyar dolar borç aldı. Bu mutabakat o periyot, Çin’in Bir Jenerasyon Bir Yol projesi kapsamında Avrupa’daki nüfuzunu artırma teşebbüsü olarak da yorumlandı.
ALTINDAN GEÇEN YOLU KULLANIYORLAR
Lakin gelinen noktada, yolun Çin finansmanıyla yapılan ve 2019 yılında tamamlanmış olması planlanan birinci kısmının inşaatı Covid pandemisi niçiniyle bitmedi. O denli ki, Karadağlılar ülkeyi borca boğan inşaatın altından geçen eski yolu kullanıyor. birebir vakitte, Çin Exim Bank’tan (The Export Import Bank Of China) alınan kredinin birinci taksidinin nasıl ödeneceği bilinmiyor.
BORÇ ÖDENEMEZSE TOPRAK TALEBİ HAKKI VERİLMİŞ
Dahası, Amerikan haber sitesi NPR’a göre, imzalanan mutabakat uyarınca, şayet Karadağ hükümeti Exim Bank’a borcunu ödeyemezse, bankanın -orduya ilişkin olmadığı yahut diplomatik maksatlarla kullanılmadığı sürece- toprağa el koyma hakkı bulunuyor. Çin bankası ise temmuz ayında ödenmesi planlanan birinci taksidi şu an için 2022 sonuna erteledi.
‘SON KELAMI SÖYLEME YETKİSİ ÇİN MAHKEMELERİNE VERİLDİ’
NPR, evvelki hükümetin imzaladığı muahede uyarısınca kontratın hayata geçirilmesine dair son kelamı söyleme ytesirinin Çin mahkemelerine verildiğini de yazdı.
KARŞI ÇIKAN MUHALEFET BUGÜN İKTİDARDA
Karadağ’da muhalefet partileri, bir dizi fizibilite çalışmasına dayanarak projeye 2014 yılında karşı çıkmıştı. O günün muhalefeti, bugün kılpayı farkla çoğunluk sahibi olan bir koalisyon hükümetiyle iktidarda. Yeni hükümet, Çin’e borcu kapatabilmek için de Avrupa Birliği’ne (AB) yönelmiş durumda. Maliye Bakanı Milojko Spajic, aylar süren temasların akabinde, Avrupa’daki bir kurumun kendilerine düşük faizle kredi vermeyi kabul ettiğini deklare etti.
‘BORCU KAPATIP FAİZLERİ DÜŞÜREBİLECEĞİZ’
Spajic, kurumun ismini vermemekle birlikte bu kredi yardımıyla nakit külfeti çeken hükümetin birikim yapabileceğini ve faiz oranlarını düşürebileceğini söylemiş oldu. AB kaynakları ise mutabakatın Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’in imzasını aldıktan daha sonra yürürlüğe gireceğini belirtti. Bu muahede da, Karadağ’da yeni hükümetin Çin nüfuzuna karşı AB’yi devreye sokması olarak yorumlanıyor. Uzmanlar, Çin’in eski Yugoslavya ülkelerinde son devirde milyarlarca dolarlık yatırım yaparak, AB’nin doğuya genişleme planlarını karmaşıklaştırdığını söylüyor.
DEVAMI YAPILAMAYABİLİR
‘hiç bir yere çıkmayan’ otoban projesine gelince… Yarım kalan inşaat şu an, başşehir Podgorica’nın haricindeki zirvelerden başlıyor; kentin doğusundaki dağlık yerde son buluyor. Hükümet, yolun çabucak hemen tamamlanmayan birinci kısmının yol açtığı borcun büyüklüğü niçiniyle, projenin devamının da getirilemeyeceğini söylüyor.
‘GELECEK JENERASYONLAR TAHMİNEN ÖDEYEBİLECEK’
Eski adalet bakanlarından Dragan Soc, “Sanırım borcu bu kuşak ödeyemeyecek, tahminen gelecek nesiler öder. Ama bunun Çin için bir sorun olmadığını düşünüyorum. Bu, bizim yanlış sonucumız” diyor.
‘ÖNCEKİ HÜKÜMETİN YANLIŞ KARARININ KURBANIYIZ’
Başbakan Yardımcısı Dritan Abazovic de, geçtiğimiz aylarda AB’den borç talep ettikleri sırada “Şu an, evvelki hükümetin son derece yanlış olan sonucunın bir kurbanıyız” demişti. Abazovic, muahedenin Çin mahkemelerine yetki veren ve Pekin’e toprak talep etme hakkı tanıyan muahedenin unsurlarını de ‘inanılmaz’ bulduğunu söyleterek, “Bu olağan değil. Ulusal çıkarlar açısından hiç bir mantığı yok” diye konuştu.
‘FERRARİ ALDIK ANCAK AKARYAKITA PARAMIZ YOK’
Asya Çalışmaları Avrupa Enstitüsü’nden Mladen Grgic ise yolun ülkedeki en güzel otoban olduğunu söylese de, “Karadağ için bu biçimde bir otobana sahip olmak, ortalama maaşla Ferrari almak üzere. daha sonra aklınıza geliyor ki, ‘Benzine param olmayabilir” dedi.
YOLSUZLUK SAVI: ‘HÜKÜMETİN DALKAVUKLARINA PARA DAĞITILDI’
Grgic, Balkanlardaki Çin projelerinin her vakit için ‘siyasi’ olduğu yorumunu yaparak, “Balkanlarda her şey bu türlü yapıyor. Kamunun parasını, dalkavuklar ağınıza dağıtmak ve siyasi hedefler için kullanıyorsunuz” yorumunu yaptı. Grgic, nüfuz alanı yaratmak isteyen ve yükselen bir muhteşem güç olarak Çin’den gelen parayla yolsuzluğun kolaylaştığını savundu.
Başbakan Yardımcısı Dritan Abazovic, mayıs ayında verdiği bir röportajda, evvelki hükümetin üyelerinin Çin finansmanlı otobanın inşaatı sırasında yolsuzluk yaptığı savları için soruşturma açılabileceğini söylemişti. Lakin Çin’le birinci taksidi ertelemek ve AB’yle de kredi almak için yapılan görüşmeler sırasında bu biçimde bir soruşturma çabucak hemen açılmadı.
DIŞ BORÇ, GAYRISAFİ ULUSAL HASILANIN ÜZERİNDE
IMF bilgilerine göre, iktisadı turizme dayalı olan Karadağ 2020’de sıkıntı bir yıl geçirdi; ülke iktisadı yüzde 15.2 oranında daraldı. Bugünkü göstergeler, 2021’de yüzde 9 büyüme öngörüyor. Karadağ’da gayrısafi ulusal hasılanın yüzde 103’üne yükselen dış borcun yaklaşık dörtte biri ise Çin’den alındı. (DIŞ HABERLER)
ALINTIDIR