CHP Genel Lider Yardımcısı, Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu ve HDP İstanbul Milletvekili Erol Katırcıoğlu, Ankara’da Mülkiyeliler Birliği’nin düzenlediği “Ekonomik Kriz Konferansı’nda” konuştu.
Konferansın üçüncü oturumu olan “Krizin Siyaseti: niçinler ve Çıkış Yolları” başlıklı oturumda konuşan Kuşoğlu, şunları söylemiş oldu:
“İNANIN BİLMİYORLAR”
“Biz CHP olarak başka siyasi partilere göre daha fazla sorumluluk hissediyoruz zira CHP ana muhalefet partisi, önümüzdeki periyotta bu problemleri, ıstırapları çözmesi gereken parti. Hem telaşlıyız tıpkı vakitte herkesten daha fazla dertliyiz ciddiye alıyoruz krizi, tekliflerimiz var yapılması gerekenler olarak. niye kaygılıyız, kimi mevzuları toplumunun anlamamasından dolayı telaşlıyız. Plan Bütçe Kurulu, Meclis’in maddelerinin yüzde 80’nin geçtiği yer ve iktisatla ilgili yasalar oradan geçiyor. Orada iktidara mensup milletvekilleri de bu mevzuyu bilen şahısların olması gerekiyor, inanın bilmiyorlar. Geçen yılki kamuoyu yoklamalarına bakar mısınız? AKP’nin Erdoğan’ın oyları yeni iktisat siyasetlerini deklare ettikları vakit oy oranındaki düşüş durdu. Onun için telaşlıyız. Öteki taraftan dünyada da bir kriz var istikrarlar değişiyor, bu biçimde bir devirde Türkiye’nin tarafının hayli düzgün tespit edilmesi lazım Türkiye’nin bu Çin-Amerika çekişmesi içerisinde epey gerçek bir yere oturtulması lazım, epey planlı hareket etmesi lazım, öncelikli bölümlerin epey yanlışsız tespit edilmesi lazım.
“DÖVİZ BORÇLARINI ÖDEMEKTE ARTIK ZORLANIYORLAR”
Korkut hocanın baştan söz ettiği üzere sıradan bir kriz değil bu bir buhran, yalnızca iktisatta de kriz yok, basında da devlette de toplumda da parlamentoda da kriz var. Bunu bir buhran olarak tanımlıyoruz, işin enteresan tarafı bu krizin tahlili ekonomik değil öncelik siyaset kurumunda. Demokrasiyle, itimatla ilişkili. Bu devirle ilgili olarak bir tanımlama yapmak istersem; dünyada en çok likitin olduğu borçlanma yapılabilecek olan bir periyotta borçlandılar, bu borcu gelir getirmeyecek bilhassa döviz getirmeyecek alanlarda kullandılar. Döviz borçlarını ödemekte artık zorlanıyorlar.
“YURTDIŞINDA EN AZ 200 MİLYAR DOLARLARI VAR”
Türkiye üzere iki paralı, çift paralı ekonomilerde kriz evvela döviz krizidir. Maalesef döviz biterse onu kriz olarak tanımlıyoruz. Bunlar bu vakitte borçlandılar lakin yüklü olarak inşaat dalında o parayı kullandılar, döviz getirecek üreteceğimiz bir alanda kullanmadılar… Türkiye borç aldı aldı ödeyemez duruma geldi. Bir de buna ek olarak bu vakitte varlıklı edilenler, iktidar tarafınca bilhassa kayırılanlar, bizim ‘beşli çete’ dediklerimiz de dahil olmak üzere bu vakitte varlıklı olanlar o dövizleri aldı yurtdışına götürdüler. Şu anda yapılan hesaplara nazaran yurtharicinde en az 200 milyar dolarları var. 100 milyar dolar gelsin Türkiye’yi abat ederiz, en azından krizden çıkabilmemiz için bu biçimde bir meblağ gerekir. Yurtdışına gdolayıldü bir taraftan da bu para, kaçırıldı. Türklere ilişkin en az 200 milyar dolar var yurt haricinde. Bunun niçini şu Türk yatırımcı bunu yurtdışına götürmüş demek ki hayli büyük bir inanç krizi var her şeydilk evvel. Siz bu itimat krizini çözmeden bu ekonomik krizi çözebilir misiniz, mümkün mü?
“ADALETİ, CAN VE MAL GÜVENLİĞİ, DEMOKRASİYİ, HAKÇA PAYLAŞIMI SAĞLAMAK LAZIM”
Pekala ne yapacağız bu mevzularla ilgili olarak, tahlili daima birlikte bulmamız gerekiyor. Bir kez biraz evvel söylemiş olduğim üzere ekonomik krizle ilgili olarak tahlil evvela siyasi, itimat ortamının yaratılması gerekiyor. Evvel demokrasinin tesis edilmesi gerekiyor. Dört ayaklı bir tahlil teklifimiz var; adaleti, can ve mal güvenliğini, demokrasiyi, hakça paylaşımı sağlamak lazım. daha sonra üreten ve zenginleşen bir Türkiye oluşturmak lazım. Üretmeyi, döviz kazanmayı ön plana alan bir Türkiye. Hakça paylaşımı, toplumsal adaleti ön plana almak lazım üçüncü ayak o, daha sonra da bunun sürdürülebilir olması lazım.
“KUR FARKINDAN DOĞAN KARLAR niçinİYLE 40 MİLYAR KÜSUR BEYAN EDİLMİŞ KURUMLAR TARAFINDAN”
Cuma günü genel konsey kapalıydı fakat sabahtan itibaren Plan Bütçe Komisyonu’na getirilen bir torba kanunu görüştük. Bilmece çözer üzere buradaki hinlik nedir diye onları bulmaya çalışıyorsunuz. bu biçimde bir parlamento nizamı olmaz. Olağanda yönetmelikle çıkması gereken kanunlar var, bürokrasi kendisini garantiye alabilmesi için onları kanun olarak düzenletiyor ve Meclis’te buna kimse itiraz etmiyor. Bir sefer tahlil olabilmesi için hakikaten parlamenter sisteme gereksinim var. Parlamento çalışmıyor en azından çalışır hale getirmemiz lazım. Kur muhafazalı mevduat hesabı çıktı, yalnızca yıl sonu itibariyle kambiyo karları yani kur farkından doğan karlar niçiniyle 40 milyar küsur beyan edilmiş kurumlar tarafınca, 10 milyar 165 milyon lira ödenmesi gereken vergi alınmıyor, ödenmiyor yalnızca kur farkından kaynaklı. 10 bin küsur şirket döviz tercih etmiş onların dediği üzere Türk lirasını tercih etmemişler daha sonrasında da onlara muafiyet çıkarılmış onlar teşvik edilmiş. Biz bunu Meclis’te tartışamıyoruz, o denli bir ortam yok. Kendi yatırımcımızın yatırım yapabileceği bir iklim oluşturmamız lazım, hukuk nizamı oluşturmamız lazım. Hukuk sisteminiz yoksa, teminatınız yoksa nasıl yatırım yaparsınız. Yeni kurumlara, kurallara, kanunlara gereksinim var. İhale kanunu 200’e yakın defa değiştirilmiş. Varlık Fonu 2016’da çıkarıldı 20’ye yakın değişiklik yapılmış.
Bu periyot neoliberalizmin bittiği bir devir, zahmetleri olan bir periyot ancak ek olarak bizler ne yapacağız. Eğitim, tarım, güç, yüksek teknoloji ve sıhhatle ilgili olarak muhakkak kamunun devreye girmesi lazım. Yatırımcı olması gerekiyorsa yatırımcı ya da pazarlamacı olması gerekiyorsa pazarlamacı, kamu devreye girmeden çözmemiz mümkün değil. Kamu güya bir evvelki devirde bir yanlışlıkmış üzere anlatıldı. Gelişen biroldukça ülke Güney Kore dahil ardında devlet yoksa pazarlama da yapamıyor, üretim de yapamıyor. Teknoloji, bu alanda riski hiç bir biçimde özel dal almaz. Teknolojide riski kamunun alması gerekiyor, yol göstermesi gerekiyor. Bu tarım, eğitim, sıhhat üzere alanlar için de geçerli.”
Konferansın üçüncü oturumu olan “Krizin Siyaseti: niçinler ve Çıkış Yolları” başlıklı oturumda konuşan Kuşoğlu, şunları söylemiş oldu:
“İNANIN BİLMİYORLAR”
“Biz CHP olarak başka siyasi partilere göre daha fazla sorumluluk hissediyoruz zira CHP ana muhalefet partisi, önümüzdeki periyotta bu problemleri, ıstırapları çözmesi gereken parti. Hem telaşlıyız tıpkı vakitte herkesten daha fazla dertliyiz ciddiye alıyoruz krizi, tekliflerimiz var yapılması gerekenler olarak. niye kaygılıyız, kimi mevzuları toplumunun anlamamasından dolayı telaşlıyız. Plan Bütçe Kurulu, Meclis’in maddelerinin yüzde 80’nin geçtiği yer ve iktisatla ilgili yasalar oradan geçiyor. Orada iktidara mensup milletvekilleri de bu mevzuyu bilen şahısların olması gerekiyor, inanın bilmiyorlar. Geçen yılki kamuoyu yoklamalarına bakar mısınız? AKP’nin Erdoğan’ın oyları yeni iktisat siyasetlerini deklare ettikları vakit oy oranındaki düşüş durdu. Onun için telaşlıyız. Öteki taraftan dünyada da bir kriz var istikrarlar değişiyor, bu biçimde bir devirde Türkiye’nin tarafının hayli düzgün tespit edilmesi lazım Türkiye’nin bu Çin-Amerika çekişmesi içerisinde epey gerçek bir yere oturtulması lazım, epey planlı hareket etmesi lazım, öncelikli bölümlerin epey yanlışsız tespit edilmesi lazım.
“DÖVİZ BORÇLARINI ÖDEMEKTE ARTIK ZORLANIYORLAR”
Korkut hocanın baştan söz ettiği üzere sıradan bir kriz değil bu bir buhran, yalnızca iktisatta de kriz yok, basında da devlette de toplumda da parlamentoda da kriz var. Bunu bir buhran olarak tanımlıyoruz, işin enteresan tarafı bu krizin tahlili ekonomik değil öncelik siyaset kurumunda. Demokrasiyle, itimatla ilişkili. Bu devirle ilgili olarak bir tanımlama yapmak istersem; dünyada en çok likitin olduğu borçlanma yapılabilecek olan bir periyotta borçlandılar, bu borcu gelir getirmeyecek bilhassa döviz getirmeyecek alanlarda kullandılar. Döviz borçlarını ödemekte artık zorlanıyorlar.
“YURTDIŞINDA EN AZ 200 MİLYAR DOLARLARI VAR”
Türkiye üzere iki paralı, çift paralı ekonomilerde kriz evvela döviz krizidir. Maalesef döviz biterse onu kriz olarak tanımlıyoruz. Bunlar bu vakitte borçlandılar lakin yüklü olarak inşaat dalında o parayı kullandılar, döviz getirecek üreteceğimiz bir alanda kullanmadılar… Türkiye borç aldı aldı ödeyemez duruma geldi. Bir de buna ek olarak bu vakitte varlıklı edilenler, iktidar tarafınca bilhassa kayırılanlar, bizim ‘beşli çete’ dediklerimiz de dahil olmak üzere bu vakitte varlıklı olanlar o dövizleri aldı yurtdışına götürdüler. Şu anda yapılan hesaplara nazaran yurtharicinde en az 200 milyar dolarları var. 100 milyar dolar gelsin Türkiye’yi abat ederiz, en azından krizden çıkabilmemiz için bu biçimde bir meblağ gerekir. Yurtdışına gdolayıldü bir taraftan da bu para, kaçırıldı. Türklere ilişkin en az 200 milyar dolar var yurt haricinde. Bunun niçini şu Türk yatırımcı bunu yurtdışına götürmüş demek ki hayli büyük bir inanç krizi var her şeydilk evvel. Siz bu itimat krizini çözmeden bu ekonomik krizi çözebilir misiniz, mümkün mü?
“ADALETİ, CAN VE MAL GÜVENLİĞİ, DEMOKRASİYİ, HAKÇA PAYLAŞIMI SAĞLAMAK LAZIM”
Pekala ne yapacağız bu mevzularla ilgili olarak, tahlili daima birlikte bulmamız gerekiyor. Bir kez biraz evvel söylemiş olduğim üzere ekonomik krizle ilgili olarak tahlil evvela siyasi, itimat ortamının yaratılması gerekiyor. Evvel demokrasinin tesis edilmesi gerekiyor. Dört ayaklı bir tahlil teklifimiz var; adaleti, can ve mal güvenliğini, demokrasiyi, hakça paylaşımı sağlamak lazım. daha sonra üreten ve zenginleşen bir Türkiye oluşturmak lazım. Üretmeyi, döviz kazanmayı ön plana alan bir Türkiye. Hakça paylaşımı, toplumsal adaleti ön plana almak lazım üçüncü ayak o, daha sonra da bunun sürdürülebilir olması lazım.
“KUR FARKINDAN DOĞAN KARLAR niçinİYLE 40 MİLYAR KÜSUR BEYAN EDİLMİŞ KURUMLAR TARAFINDAN”
Cuma günü genel konsey kapalıydı fakat sabahtan itibaren Plan Bütçe Komisyonu’na getirilen bir torba kanunu görüştük. Bilmece çözer üzere buradaki hinlik nedir diye onları bulmaya çalışıyorsunuz. bu biçimde bir parlamento nizamı olmaz. Olağanda yönetmelikle çıkması gereken kanunlar var, bürokrasi kendisini garantiye alabilmesi için onları kanun olarak düzenletiyor ve Meclis’te buna kimse itiraz etmiyor. Bir sefer tahlil olabilmesi için hakikaten parlamenter sisteme gereksinim var. Parlamento çalışmıyor en azından çalışır hale getirmemiz lazım. Kur muhafazalı mevduat hesabı çıktı, yalnızca yıl sonu itibariyle kambiyo karları yani kur farkından doğan karlar niçiniyle 40 milyar küsur beyan edilmiş kurumlar tarafınca, 10 milyar 165 milyon lira ödenmesi gereken vergi alınmıyor, ödenmiyor yalnızca kur farkından kaynaklı. 10 bin küsur şirket döviz tercih etmiş onların dediği üzere Türk lirasını tercih etmemişler daha sonrasında da onlara muafiyet çıkarılmış onlar teşvik edilmiş. Biz bunu Meclis’te tartışamıyoruz, o denli bir ortam yok. Kendi yatırımcımızın yatırım yapabileceği bir iklim oluşturmamız lazım, hukuk nizamı oluşturmamız lazım. Hukuk sisteminiz yoksa, teminatınız yoksa nasıl yatırım yaparsınız. Yeni kurumlara, kurallara, kanunlara gereksinim var. İhale kanunu 200’e yakın defa değiştirilmiş. Varlık Fonu 2016’da çıkarıldı 20’ye yakın değişiklik yapılmış.
Bu periyot neoliberalizmin bittiği bir devir, zahmetleri olan bir periyot ancak ek olarak bizler ne yapacağız. Eğitim, tarım, güç, yüksek teknoloji ve sıhhatle ilgili olarak muhakkak kamunun devreye girmesi lazım. Yatırımcı olması gerekiyorsa yatırımcı ya da pazarlamacı olması gerekiyorsa pazarlamacı, kamu devreye girmeden çözmemiz mümkün değil. Kamu güya bir evvelki devirde bir yanlışlıkmış üzere anlatıldı. Gelişen biroldukça ülke Güney Kore dahil ardında devlet yoksa pazarlama da yapamıyor, üretim de yapamıyor. Teknoloji, bu alanda riski hiç bir biçimde özel dal almaz. Teknolojide riski kamunun alması gerekiyor, yol göstermesi gerekiyor. Bu tarım, eğitim, sıhhat üzere alanlar için de geçerli.”