“Kalk ve hazırlan, ayrılmaya kararlı
Sorun kırılma noktasına ulaştı
Ailene de yurduna da geri dönme
Zira özgür olan kendi haysiyetine ziyan vermekten kaçar.”
Ali İbn-El Mükerreb El-Uyuni, 13. yüzyıl.
Rusya’daki doping skandalını anlatan Icarus belgeseliyle Oscar alan Bryan Fogel “Soğukkanlılıkla işlenen bu cinayeti gerçekçi, ödün vermeden, elimden geldiğince yeterli anlatacağıma yemin ettim. Cemal’in vefatı yüzde yüz planlanmış bir cinayet. Evvelden tasarlandı, İstanbul’a 15 Suudi devlet yetkilisi gönderildi. Suudi rejimini ve Veliaht Prens Muhammed Bin Salman’ı eleştiren Kaşıkçı, 2 Ekim 2018’de İstanbulda’ki Suudi Arabistan konsolosluk binasına girdi ve oradan tekrar çıkamadı” dedi.
Fogel, iki ay evvel Joe Biden lider seçilirse ABD-Suudi alakalarını bir daha gözden geçireceğini, Cemal için adalet etiketi attığını, The New York Times ile The Washington Post gazetelerinin Biden’ın Suudilere aralık koyacağını belirtti. “Obama baştayken Kaşıkçı öldürülseydi ABD’nin tavrı değişik olurdu” dedi.
The Dissident’ı İnsan Hakları Vakfı, Orwell Films, Diamond Docs’ın takviyesiyle çeken Fogel, Suudilerle iş yapan her hükümeti hatalı buluyor. Belgesel Amerika’da küçük salonlarda gösterildi, Amazon, Netflix üzere ünlü sinema platformları belgesele dayanak vermediler. Amerikan medyasına yabancı para aktıkça bu görmezden gelme sürecek. Kaşıkçı cinayetinin akabinde Amerikan medya kesimi Suudi Arabistan’la çalışmayı sürdürdü. 2020’de Netflix, Telfaz 11 isimli Suud stüdyosuyla 8 sinemalık bir mutabakat, Suudiler Disney ve Facebook üzere şirketlere 500 milyon dolar yatırım yaptılar. Haziran ayında Amazon ülkede alışveriş sitesi kurdu.
Indiana Üniversitesi’nde işletme lisansı yapan, akıcı bir İngilizcesi olan, 30 yıl rejim için çalışan Cemal Kaşıkçı, Veliaht Prens’in 2030 vizyonunu destekledi, onun ekonomik ve toplumsal değişiklik yapacağına, krallık imajını kökten değiştireceğine inandı. Muhammed Bin Selman (MBS) ilerici bir başkan üzereydi, hırslıydı, sabırsızdı. Bayanları özgürleştiriyor, müziği, sinemayı tanıtıyor, yolsuzluğu engelliyordu. Kaşıkçı’nın hayatındaki dönüm noktası Arap Baharı oldu ama karşı ihtilaller umudunu kaybettirdi. Bu karşı devrimcilere öncülük edenin ülkesi olduğunu anladı. bu biçimdelikle birinci sefer Suudi rejimle karşı karşıya geldi.
Donald Trump lider seçilir seçilmez birinci Suudi Arabistan’ı ziyaret edince Kaşıkçı ile Selman’ın ilgisi Trump’ın ülkeye gelişiyle şekillendi. Bin Selman’ın isteği Orta Doğu’da ABD’nin gücü ve temsilcisi olmaktı. Kaşıkçı Trump’ı eleştirdi: “Trump bizi koruduğunu ve bunu sürdürmek için bedelini ödememiz gerektiğini tweetliyor. Bizi kimden koruyor? Ülkeyi sağıyor” diye yazdı.
Gazetecilerin krallık hakkında hep mükemmel yazılar yazmaları gerektiği ülkede ansızın muhalif bir ses çıktı. Kaşıkçı’nın bu yazısına karşılık monarşi ‘Cemal Kaşıkçı’nın görüşleri krallığı temsil etmiyor’ başlıklı bir yazı yayımladı. Bu Kaşıkçı’ya gönderilen birinci ihtar oldu.
“Susmam emredildi, bu epey korkutucu. İstediğimiz, düşlediğimiz Suudi Arabistan bu değil. Sahip olduğum alan daha da daralıyor, burada boğuldum” diyen Kaşıkçı 2017’de ülkesinden ayrılıp Washington’a gitti. Karısı ondan boşandı, Cemal Kaşıkçı 60 yaşında her birşeyini geride bıraktı. The Washington Post’ta yazmaya söyleşilere katılmaya başladı:
“Yaşamdan keyif almak ve özgür olmak istiyorum. Ne yazık ki bana hükümdarı vurmuşum üzere davrandılar, Allah korusun. Ben de hainmişim üzere ülkemden kaçtım.”
Kendisindilk evvel Kanada, Montreal’e politik sığınmacı olarak giden 27 yaşındaki Ömer Abdülaziz El-Zahrani’yle bağlantı kudu. Ömer Abdülaziz tıpkı Kaşıkçı üzere ailesini geride bırakmış aktivist, blogger’dı, kardeşleri tutuklanmışlardı, azap edilmişlerdi. “Suudi Arabistan’da doğdum ancak oraya geri dönemem, ailemle irtibata geçemem. Beklediğim tek şey berbat haberdir. Cemal’in bir şeyler yaptığını gördüm, ona inandım, yardım ettim” diyen Abdülaziz niyet özgürlüğünü denetim etmek için Prens’in Twitter’da bir troll ordusu-Sinekler’i kurduğunu öğrendi. Sinekler’e karşı Arılar’ı oluşturmak için Kaşıkçı’dan ekonomik takviye istedi. Suudi Arabistan’da 10 bireyden 8’i twitter kullanmaktadır. Monarşi, Twitter’ı denetim ederek halkı yakından izler.
Cemal Kaşıkçı’nın yakın ilgisi olan Vaddah Hanfar (Eski Al-Jazeera Genel Müdürü), İyad El-Bağdadi (Oslo’da yaşayan Arap aktivist ve muhalif), Ömer Abdülaziz El-Zahrani (Montreal’de yaşayan Suudi aktivist ve blogger), Türk nişanlısı Hatice Cengiz, BM Yargısız İnfazlar özel raportörü Agnès Callamard’ın konuşmaları, söyleşileri yer alıyor The Dissident’ta (2020).
“Ölümünden daha sonra Cemal kahraman oldu. Emeli, vizyonu, yazıları sonsuza dek yaşayacak. Bana, sesin ve kelamların kıymetlidir sıkıntısı. Onun bir silahı yoktu, yalnızca kelamlarını kullandı. Sessizlerin sesi oldu” diyor Cemal Kaşıkçı’nın misyonunu devralan Ömer Abdülaziz El-Zahrani.
Duymaktadırlar. Beşerler işsizdir, alkoliktir. Evsizlik büyük Bir meseledir. Aile içi şiddet hayatı zorlaştırır, bunun Üzerine bir de savaş binmiştir. Her kapının arkasında yaralı bir aile vardır. Aileler dağılınca toplumsal vazifeliler çocukları bu süreksiz meskene getirirler. Mesken aslında süreksiz bir tahlildir. Çocuklara sıcak bir yatak, günde altı öğün verilir. Eva, Maksim, Sergey, Sacha, Kolya, Yulia, Alina annelerinin, babalarının gelip onları meskenlerine götürmelerini beklerler. Çoğunluğu bir mühlet daha sonra yetimhanelere gönderilir. Eva şanslıdır, ninesiyle bir arada konuta döner. Kış ve savaş Yüzünden süreksiz konut çocuklarla doludur.
Kolya sık sık meskenden kaçar, hırsızlık yapar,polis onu yakalayıp tekrar konuta getirir. Annesi onu ziyarete geldiğinde nefesi alkol kokuyordur. Lereng, bu terkedilmiş çocukların gündelik hayatlarını gerçekçi, etkileyici bir anlatımla aktarır. Müzik kullanımına bile gerek yoktur kanımca, doğal etraf sesleri, çocukların kahkahaları, ağlamaları tabiatın ortasında uğraş etmeyi sürdüren meskeni alabildiğine betimler. Çocukların diyalogları inanılmazdır, bu da yaşadıkları tecrübelerden dolayıdür. Lereng, senaryosuz, doğaçlama çekim yapmıştır.
Çocuklar her vakit savaşların, politik karmaşaların, ebeveynlerinin umarsamızlıklarının içinde kalmışlardır. Young Plato’da Kuzey İrlanda’daki Ardoyne’de Katolikler ve Protestanlar birarada yaşamaktadırlar. Holly Cross İlkokulu’ndaki çocuklara verilen tarih ve ideoloji dersleri ibret vericidir.
Off Rails’te Rikke ve Aiden, personel sınıfına ilişkin ergenlerdir. Sıkıcı Guilford kentinden kaçıp kurtulmak isterler. Gün boyunca türlü tehlikelerle karşılaşırlar, sokak çatışmalarına girerler.
Sorun kırılma noktasına ulaştı
Ailene de yurduna da geri dönme
Zira özgür olan kendi haysiyetine ziyan vermekten kaçar.”
Ali İbn-El Mükerreb El-Uyuni, 13. yüzyıl.
Rusya’daki doping skandalını anlatan Icarus belgeseliyle Oscar alan Bryan Fogel “Soğukkanlılıkla işlenen bu cinayeti gerçekçi, ödün vermeden, elimden geldiğince yeterli anlatacağıma yemin ettim. Cemal’in vefatı yüzde yüz planlanmış bir cinayet. Evvelden tasarlandı, İstanbul’a 15 Suudi devlet yetkilisi gönderildi. Suudi rejimini ve Veliaht Prens Muhammed Bin Salman’ı eleştiren Kaşıkçı, 2 Ekim 2018’de İstanbulda’ki Suudi Arabistan konsolosluk binasına girdi ve oradan tekrar çıkamadı” dedi.
Fogel, iki ay evvel Joe Biden lider seçilirse ABD-Suudi alakalarını bir daha gözden geçireceğini, Cemal için adalet etiketi attığını, The New York Times ile The Washington Post gazetelerinin Biden’ın Suudilere aralık koyacağını belirtti. “Obama baştayken Kaşıkçı öldürülseydi ABD’nin tavrı değişik olurdu” dedi.
The Dissident’ı İnsan Hakları Vakfı, Orwell Films, Diamond Docs’ın takviyesiyle çeken Fogel, Suudilerle iş yapan her hükümeti hatalı buluyor. Belgesel Amerika’da küçük salonlarda gösterildi, Amazon, Netflix üzere ünlü sinema platformları belgesele dayanak vermediler. Amerikan medyasına yabancı para aktıkça bu görmezden gelme sürecek. Kaşıkçı cinayetinin akabinde Amerikan medya kesimi Suudi Arabistan’la çalışmayı sürdürdü. 2020’de Netflix, Telfaz 11 isimli Suud stüdyosuyla 8 sinemalık bir mutabakat, Suudiler Disney ve Facebook üzere şirketlere 500 milyon dolar yatırım yaptılar. Haziran ayında Amazon ülkede alışveriş sitesi kurdu.
Indiana Üniversitesi’nde işletme lisansı yapan, akıcı bir İngilizcesi olan, 30 yıl rejim için çalışan Cemal Kaşıkçı, Veliaht Prens’in 2030 vizyonunu destekledi, onun ekonomik ve toplumsal değişiklik yapacağına, krallık imajını kökten değiştireceğine inandı. Muhammed Bin Selman (MBS) ilerici bir başkan üzereydi, hırslıydı, sabırsızdı. Bayanları özgürleştiriyor, müziği, sinemayı tanıtıyor, yolsuzluğu engelliyordu. Kaşıkçı’nın hayatındaki dönüm noktası Arap Baharı oldu ama karşı ihtilaller umudunu kaybettirdi. Bu karşı devrimcilere öncülük edenin ülkesi olduğunu anladı. bu biçimdelikle birinci sefer Suudi rejimle karşı karşıya geldi.
Donald Trump lider seçilir seçilmez birinci Suudi Arabistan’ı ziyaret edince Kaşıkçı ile Selman’ın ilgisi Trump’ın ülkeye gelişiyle şekillendi. Bin Selman’ın isteği Orta Doğu’da ABD’nin gücü ve temsilcisi olmaktı. Kaşıkçı Trump’ı eleştirdi: “Trump bizi koruduğunu ve bunu sürdürmek için bedelini ödememiz gerektiğini tweetliyor. Bizi kimden koruyor? Ülkeyi sağıyor” diye yazdı.
Gazetecilerin krallık hakkında hep mükemmel yazılar yazmaları gerektiği ülkede ansızın muhalif bir ses çıktı. Kaşıkçı’nın bu yazısına karşılık monarşi ‘Cemal Kaşıkçı’nın görüşleri krallığı temsil etmiyor’ başlıklı bir yazı yayımladı. Bu Kaşıkçı’ya gönderilen birinci ihtar oldu.
“Susmam emredildi, bu epey korkutucu. İstediğimiz, düşlediğimiz Suudi Arabistan bu değil. Sahip olduğum alan daha da daralıyor, burada boğuldum” diyen Kaşıkçı 2017’de ülkesinden ayrılıp Washington’a gitti. Karısı ondan boşandı, Cemal Kaşıkçı 60 yaşında her birşeyini geride bıraktı. The Washington Post’ta yazmaya söyleşilere katılmaya başladı:
“Yaşamdan keyif almak ve özgür olmak istiyorum. Ne yazık ki bana hükümdarı vurmuşum üzere davrandılar, Allah korusun. Ben de hainmişim üzere ülkemden kaçtım.”
Kendisindilk evvel Kanada, Montreal’e politik sığınmacı olarak giden 27 yaşındaki Ömer Abdülaziz El-Zahrani’yle bağlantı kudu. Ömer Abdülaziz tıpkı Kaşıkçı üzere ailesini geride bırakmış aktivist, blogger’dı, kardeşleri tutuklanmışlardı, azap edilmişlerdi. “Suudi Arabistan’da doğdum ancak oraya geri dönemem, ailemle irtibata geçemem. Beklediğim tek şey berbat haberdir. Cemal’in bir şeyler yaptığını gördüm, ona inandım, yardım ettim” diyen Abdülaziz niyet özgürlüğünü denetim etmek için Prens’in Twitter’da bir troll ordusu-Sinekler’i kurduğunu öğrendi. Sinekler’e karşı Arılar’ı oluşturmak için Kaşıkçı’dan ekonomik takviye istedi. Suudi Arabistan’da 10 bireyden 8’i twitter kullanmaktadır. Monarşi, Twitter’ı denetim ederek halkı yakından izler.
Cemal Kaşıkçı’nın yakın ilgisi olan Vaddah Hanfar (Eski Al-Jazeera Genel Müdürü), İyad El-Bağdadi (Oslo’da yaşayan Arap aktivist ve muhalif), Ömer Abdülaziz El-Zahrani (Montreal’de yaşayan Suudi aktivist ve blogger), Türk nişanlısı Hatice Cengiz, BM Yargısız İnfazlar özel raportörü Agnès Callamard’ın konuşmaları, söyleşileri yer alıyor The Dissident’ta (2020).
“Ölümünden daha sonra Cemal kahraman oldu. Emeli, vizyonu, yazıları sonsuza dek yaşayacak. Bana, sesin ve kelamların kıymetlidir sıkıntısı. Onun bir silahı yoktu, yalnızca kelamlarını kullandı. Sessizlerin sesi oldu” diyor Cemal Kaşıkçı’nın misyonunu devralan Ömer Abdülaziz El-Zahrani.
Duymaktadırlar. Beşerler işsizdir, alkoliktir. Evsizlik büyük Bir meseledir. Aile içi şiddet hayatı zorlaştırır, bunun Üzerine bir de savaş binmiştir. Her kapının arkasında yaralı bir aile vardır. Aileler dağılınca toplumsal vazifeliler çocukları bu süreksiz meskene getirirler. Mesken aslında süreksiz bir tahlildir. Çocuklara sıcak bir yatak, günde altı öğün verilir. Eva, Maksim, Sergey, Sacha, Kolya, Yulia, Alina annelerinin, babalarının gelip onları meskenlerine götürmelerini beklerler. Çoğunluğu bir mühlet daha sonra yetimhanelere gönderilir. Eva şanslıdır, ninesiyle bir arada konuta döner. Kış ve savaş Yüzünden süreksiz konut çocuklarla doludur.
Kolya sık sık meskenden kaçar, hırsızlık yapar,polis onu yakalayıp tekrar konuta getirir. Annesi onu ziyarete geldiğinde nefesi alkol kokuyordur. Lereng, bu terkedilmiş çocukların gündelik hayatlarını gerçekçi, etkileyici bir anlatımla aktarır. Müzik kullanımına bile gerek yoktur kanımca, doğal etraf sesleri, çocukların kahkahaları, ağlamaları tabiatın ortasında uğraş etmeyi sürdüren meskeni alabildiğine betimler. Çocukların diyalogları inanılmazdır, bu da yaşadıkları tecrübelerden dolayıdür. Lereng, senaryosuz, doğaçlama çekim yapmıştır.
Çocuklar her vakit savaşların, politik karmaşaların, ebeveynlerinin umarsamızlıklarının içinde kalmışlardır. Young Plato’da Kuzey İrlanda’daki Ardoyne’de Katolikler ve Protestanlar birarada yaşamaktadırlar. Holly Cross İlkokulu’ndaki çocuklara verilen tarih ve ideoloji dersleri ibret vericidir.
Off Rails’te Rikke ve Aiden, personel sınıfına ilişkin ergenlerdir. Sıkıcı Guilford kentinden kaçıp kurtulmak isterler. Gün boyunca türlü tehlikelerle karşılaşırlar, sokak çatışmalarına girerler.