Başlığı görür görmez sanırım her insanın aklına turunçgiller ve kış aylarında kullanması geldi. Lakin C vitamini bedende epey fazla fonksiyonu bulunan ve her mevsimde çeşitli besinsel kaynakları olan epeyce kıymetli bir vitamindir.
C vitamini bedende sentezlenemediği için dışarıdan alınması gereken, suda eriyen bir vitamindir. hem de oksijen, ışık, ısı, metal ile temas ile kayba uğraması niçiniyle de en dayanıksız vitamindir. C vitamini bedende gerçekleşen bir epey metabolizmada bakılırsav alır. Bedene alınan fazla ölçüsü ise bedende depolanmayıp idrarla atılmaktadır. Bu niçinle bedenin olağan fonksiyonuna sağlıklı biçimde devam edebilmesi için günlük olarak kâfi ölçüde alınmalıdır.
C vitamininin faydaları nelerdir?
Tabiri caizse C vitamininin saymakla bitmeyecek kadar fazlaca yararı vardır:
Aslında C vitamininin bedeni enfeksiyonlardan nasıl koruduğu tam olarak açıklanamamıştır. Lakin enfeksiyon sırasında bedendeki C vitamini ölçüsünün azalması ve bu azalmanın mikroorganizma yıkımı, bakterileri öldüren bağışıklık sistemi hücrelerini korumak için C vitamininin kullanılmasından dolayı olması C vitamininin bedeni enfeksiyonlardan koruduğunu desteklemektedir. Ayrıyeten C vitamininin bağışıklık sistemi öğelerinden İmmunoglobulin A ve İmmunoglobulin M seviyesini arttırdığı ve virüslerin aktivitelerini azalttığı bildirilmiştir.
C vitamini epeyce kıymetli bir antioksidan vitamindir ve bu özelliğiyle bağışıklık sistemini geliştirir. Antioksidanlar beden hücrelerine ziyan veren hür oksijen radikallerinin tesirini pürüzler.
C vitamininin ziyanları var mıdır?
Çok alımı durumunda bu biçimde bir durum kelam konusudur. Çok C vitamini alımının B12 vitamini emilimini azalttığı ve mide rahatsızlıklarına niye olduğu bildirilmiştir. Ayrıyeten yüksek doz C vitamini alındığında emilim azaldığından faydası da istenen seviyede olamamaktadır.
Çok C vitamini alımı, bedenden atamadıkları için prematüre bebeklerde riskli olduğu bildirilmiştir.
Birtakım bireylerde de çok C vitamini alımının toksik tesir yapabileceği rapor edilmiştir. Örneğin glikoz 6 fosfat dehidrogenaz enzimi yetersiz olan bireyler…
C vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar nelerdir?
C vitamini bedendeki biroldukça sistemin tertipli çalışması için gerekli olduğundan günlük ihtiyaç kesinlikle karşılanmalıdır. İhtiyaç karşılanmadığında bedende çeşitli sıhhat sorunları oluşmaya başlamaktadır. Bu sorunlar yavaşça olarak başlayıp yetersizlik arttıkça belirtiler ağırlaşmaktadır.
C vitamini eksikliğini gösteren belirtiler şöyledir:
C vitamini her ne kadar narenciye ile akıllarda yer etmiş olsa da her mevsimde bir kaynağı bulunmaktadır. C vitaminini ağır içeren meyve ve sebzeler şunlardır: Kapya biber, yeşil biber, dolmalık biber, acı biber, maydanoz, çilek, kivi, ananas, mango, portakal, mandalina, limon, greyfurt, domates, brokoli, karnabahar, lahana, karalahana, Brüksel lahanası, patates, bezelye, papaya, Frenk üzümü, böğürtlen, kavun, üzüm, ıspanak, roka vb.
Gördüğünüz üzere C vitamini geniş bir besinsel kaynağa sahip. Fakat C vitamini fazlaca bir narin bir vitamindir. O yüzden bu narin vitaminden gereğince yararlanmak için saklama şartlarından tutun da hazırlama, pişirme şartlarına kadar her alanda dikkat etmek gerekmektedir.
C vitamini kaynağı besinlerde kesinlikle dikkat edilmesi gereken konular:
C vitamini bedende sentezlenemediği için dışarıdan alınması gereken, suda eriyen bir vitamindir. hem de oksijen, ışık, ısı, metal ile temas ile kayba uğraması niçiniyle de en dayanıksız vitamindir. C vitamini bedende gerçekleşen bir epey metabolizmada bakılırsav alır. Bedene alınan fazla ölçüsü ise bedende depolanmayıp idrarla atılmaktadır. Bu niçinle bedenin olağan fonksiyonuna sağlıklı biçimde devam edebilmesi için günlük olarak kâfi ölçüde alınmalıdır.
C vitamininin faydaları nelerdir?
Tabiri caizse C vitamininin saymakla bitmeyecek kadar fazlaca yararı vardır:
Bedeni enfeksiyonlara ve bakteri toksinlerine karşı hami tesiri olduğu düşünülmektedir.
Birtakım bağışıklık öğelerinin ölçüsünü arttırdığı bildirilmiştir. Bu sayede bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.
C vitamini bedende birtakım besin öğelerinin kullanması için de yardımcıdır. C vitamini demirin emilimini arttırmaktadır. Bu etkiyi oluşturması için demir ve C vitamini kaynağı besinin birebir anda alınması gerekmektedir. C vitamininin ayrıyeten kalsiyum, A vitamini, E vitamini ve birtakım B kümesi vitaminlerinin bedende daha güzel kullanması için de gerekli olduğu rapor edilmiştir.
C vitamini antikanserojendir. Yani kimi toksik öğelerin tesirini azaltarak kanser yapan tesirlerini engellemeye yardımcı olur.
Beğenilen bulunan C vitamini gözü güneş ışınının ziyanlı tesirinden korur.
Kolesterol metabolizmasında da tesiri bulunmaktadır. HDL kolesterolü arttırdığı, LDL kolesterol oksidasyonunu engellediği bildirilmiştir.
Gut hastalığında atakları pürüzler.
Dokuları bir ortada tutan protein olan kollejenin sentezinde misyon alır.
Kılcal damarların güçlü olmasında tesiri bulunmaktadır. Yetersizliğinde kan damarlarının zayıflamasına bağlı yavaşça darbelerde kanamalar olabilmektedir.
Steroid hormonlarının sentezinde bakılırsav almaktadır. Steroidler ise yara ve iltihaplanmaya karşı tesir gösterirler.
Aslında C vitamininin bedeni enfeksiyonlardan nasıl koruduğu tam olarak açıklanamamıştır. Lakin enfeksiyon sırasında bedendeki C vitamini ölçüsünün azalması ve bu azalmanın mikroorganizma yıkımı, bakterileri öldüren bağışıklık sistemi hücrelerini korumak için C vitamininin kullanılmasından dolayı olması C vitamininin bedeni enfeksiyonlardan koruduğunu desteklemektedir. Ayrıyeten C vitamininin bağışıklık sistemi öğelerinden İmmunoglobulin A ve İmmunoglobulin M seviyesini arttırdığı ve virüslerin aktivitelerini azalttığı bildirilmiştir.
C vitamini epeyce kıymetli bir antioksidan vitamindir ve bu özelliğiyle bağışıklık sistemini geliştirir. Antioksidanlar beden hücrelerine ziyan veren hür oksijen radikallerinin tesirini pürüzler.
C vitamininin ziyanları var mıdır?
Çok alımı durumunda bu biçimde bir durum kelam konusudur. Çok C vitamini alımının B12 vitamini emilimini azalttığı ve mide rahatsızlıklarına niye olduğu bildirilmiştir. Ayrıyeten yüksek doz C vitamini alındığında emilim azaldığından faydası da istenen seviyede olamamaktadır.
Çok C vitamini alımı, bedenden atamadıkları için prematüre bebeklerde riskli olduğu bildirilmiştir.
Birtakım bireylerde de çok C vitamini alımının toksik tesir yapabileceği rapor edilmiştir. Örneğin glikoz 6 fosfat dehidrogenaz enzimi yetersiz olan bireyler…
C vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar nelerdir?
C vitamini bedendeki biroldukça sistemin tertipli çalışması için gerekli olduğundan günlük ihtiyaç kesinlikle karşılanmalıdır. İhtiyaç karşılanmadığında bedende çeşitli sıhhat sorunları oluşmaya başlamaktadır. Bu sorunlar yavaşça olarak başlayıp yetersizlik arttıkça belirtiler ağırlaşmaktadır.
C vitamini eksikliğini gösteren belirtiler şöyledir:
Yorgunluk
Yara güzelleşmesinde gecikme
Enfeksiyonlara direncin azalması
İsteksizlik
İştah kaybı
Anemi
Diş etlerinde şişme ve kanama
Diş çürümesi
Diş kaybı
Büyümede duraklama
Kuru cilt
Sıhhatsiz saçlar (Kuru, kırılgan saç)
Eklemlerde şişme ve ağrı
Skorbüt: C vitamini yetersizliğinin kronikleşmesi kararı görülebilen en ağır tablodur. Skorbüt yorgunluk, eklemlerde şişme ve ağrı, diş kanamaları ve kayıpları, ciltte kızarıklık, kemiklerde kırılma üzere belirtilerle karakterize, tedavi edilmemesi durumunda mevtle sonuçlanabilen bir hastalıktır.
C vitamini her ne kadar narenciye ile akıllarda yer etmiş olsa da her mevsimde bir kaynağı bulunmaktadır. C vitaminini ağır içeren meyve ve sebzeler şunlardır: Kapya biber, yeşil biber, dolmalık biber, acı biber, maydanoz, çilek, kivi, ananas, mango, portakal, mandalina, limon, greyfurt, domates, brokoli, karnabahar, lahana, karalahana, Brüksel lahanası, patates, bezelye, papaya, Frenk üzümü, böğürtlen, kavun, üzüm, ıspanak, roka vb.
Gördüğünüz üzere C vitamini geniş bir besinsel kaynağa sahip. Fakat C vitamini fazlaca bir narin bir vitamindir. O yüzden bu narin vitaminden gereğince yararlanmak için saklama şartlarından tutun da hazırlama, pişirme şartlarına kadar her alanda dikkat etmek gerekmektedir.
C vitamini kaynağı besinlerde kesinlikle dikkat edilmesi gereken konular:
C vitamini bulunan besinde kullanılan pişirme sistemi vitamin kaybına niye olabilir. Örneğin zerzevatları bol suda pişirmek ve bu suyu atmak içerisindeki vitaminin neredeyse tamamının kaybına yol açar. Zira C vitamini aslına bakarsanız suda eriyen bir vitamindir ve pişirme suyuna geçer. Yanlışsız olan formül ise susuz yahut az sulu kaynar suda kısa müddette pişirmektir. Bu sayede oluşacak vitamin kaybı azalır.
C vitamini bulunan besin kesildikten yahut pişirildikten daha sonra bekletilirse bir daha vitamin kaybı oluşur. Yani güzelce sıkıp bekleterek içtiğiniz portakal suyundaki yahut sabahtan ayıklayıp kestiğiniz sebzeyi akşama pişirdiğinizde yemekteki C vitamininden gereğince yararlanılamamaktadır. Bu vitamin kaybını önlemek için zerzevatları yemeği yapacağınız vakit ayıklayıp keser kesmez pişirmeli ve pişirme suyuyla birlikte bekletmeden tüketmelisiniz. Meyve ve meyve suları için de birebir durum geçerlidir, bekletilmeden tüketilmelidir.
Yemek pişirme sırasında eklenen soda üzere eserler vitamin kaybını arttırır. Ayrıyeten salatalara eklenen birtakım soslar da vitamin kaybını arttırabilir bu niçinle tüketilmeden hemilk evvel soslanmalıdır.
Yemek pişirilirken kullanılan kabın demir yahut bakır olması durumu vitaminin temasıyla kayba niye olan bir başka faktördür.
Pratikliğiyle tercih niçini olan konserveler, uygun pişirme şartında ve pişirme suyuyla hazırlanırsa vitamin kaybı yüksek değildir. Lakin bekleme sırasında da kayıp oluşur. Konservelerin serin yerde saklanması kaybın azalmasına yardımcı olur.
Metal bıçak, soyma, doğrama aletleri kullanmak da vitamin kaybına yol açar.
Uygun olmayan depolama şartları da vitamin kaybına yol açar. Soğuk yerde saklamak C vitamini kaybını azaltır. Ayrıyeten yüzey alanı daha geniş olduğundan yapraklı sebzelerdeki kayıp kök sebzelere bakılırsa de daha fazladır.
Son olarak şundan da bahsetmek istiyorum: Besinin C vitamini pahasını yetiştirildiği ortam, şartlar ve olgunlaşma durumu da tesirler. Genelde olgunlaşma ölçüsü arttıkça zerzevat ve meyvenin C vitamini kıymeti azalır ve güneşten yararlanma oranı yüksek olan besinin C vitamin bedeli de daha yüksek olur.