Berlin’de yeni kurulacak hükümetten dış siyasette ne bekleniyor?

celikci

Active member
Berlin’de yeni kurulacak hükümetten dış siyasette ne bekleniyor?
KÖLN – 16 yıllık Angela Merkel’in şansölyeliği bitmiş oldu. Pazar günü yapılan seçimlerden Toplumsal Demokrat Parti (SDP) yüzde 25,7 ile birinci, muhafazakar Hristiyan Birlik Partileri (CDU-CSU) yüzde 24,1 ile ikinci sırada yer aldı. Üçüncü sıradaki Yeşiller Partisi’nin oranı yüzde 14,8 ve dördüncü sıradaki Hür Demokrat Parti’nin (FDP) oy oranı yüzde 11,5 olarak hesaplandı. SPD’nin başbakan adayı Olaf Scholz Noel’e kadar bir hükümet kurmayı umduğunu söylemiş oldu.

Şansölye Merkel koalisyon kurulana kadar nazaranvde kalacak, koalisyon müzakerelerinin ise Noel’e kadar uzama ihtimali yüksek.

Toplumsal Demokrat Parti de Hristiyan Birlik partileri de yeni hükümetin kendi liderliklerinde kurulmasını istiyor ve birlikte hükümet kurmayı şimdilik gündeme getirmiyorlar. Ya Yeşiller Partisi, Hristiyan Birlik partileri ve Hür Demokrat Parti anlaşacak, ya da Hür Demokrat Parti, Toplumsal Demokrat Parti ve Yeşiller Partisi anlaşarak koalisyon kurulacak.

Hangi partilerle koalisyon kurulursa kurulsun Avrupa Birliği’nin değerli ülkesi, dünyada iktisadı kuvvetli ülkelerin başında gelen Almanya’nın yeni kurulacak hükümetini dünya siyasetinde önemli problemler bekliyor.

Merkel periyodunda dünya siyasetinde sıkıntı vakit içinder ve sert değişiklikler yaşandı. Merkel fazlaca sayıda krizle uğraş eden şansölye oldu. Bu niçinle de kriz yöneticisi olarak dünya siyasetine ismini yazdırdı. ABD’nin Avrupalı müttefikleriyle alakaları Donald Trump periyodunda ziyan gördü. Orta Doğu savaş ve kriz bölgesi olmaya devam ediyor. Rusya Kırım’ı ilhak etti. NATO partneri ve AB adayı Türkiye Rusya’dan hava savunma füze sistemi aldı. Macaristan, Polonya üzere ülkeler sağ popülist çizgileri ile AB’nin demokrasi prensiplerine karşı tavır takınmaya devam ediyor. Çin Hint-Pasifik bölgesindeki argümanını büyütüyor. Fransa, Almanya’ya AB’nin siyasetini belirlemek için baskı yapıyor, bu niçinle yeni hükümetin bir an evvel kurulmasını istiyor.

BERLİN’İN YENİ HÜKÜMETİNİ AB’DE BEKLEYEN HUSUSLAR

Fransa en geç 1 Ocak 2022’de AB başkanlığını devralacak. Bu niçinle de Almanya ile bir arada çalışabileceği bir ortağa muhtaçlığı var. Macron’un odak noktalarının başında Avrupa’nın ortak savunması, kendi savunma kapasitelerini güçlendirmesi geliyor. Yeni federal hükümetin bu mevzuda kendi pozisyonunu belirlemesi gerekiyor. Macron’un projesinin NATO’da bir bölünmeye yol açmaması gerektiğini açıklaması da bir başka bakılırsavi olacak.

Yeni hükümet, Mali’deki BM misyonuna iştiraki da tartışmaya devam etmek zorunda kalacak. Yeşiller Alman askerinin hudut dışı bakılırsavlere gönderilmesinden yana değil. Fransa’nın Sahel bölgesinde bilhassa kuvvetli bir askeri varlığı var. Fakat önümüzdeki yıl bölgedeki asker sayısını 5200’den 3000’in altına düşürmek istiyor.

Euro ülkeleri için bütçe açığı kurallarının uygulanma biçimi, AB’nin iklim paketinin nasıl uygulanacağı üzere sorular da yeni hükümetin öncelikli gündemi içinde olacak. Bunun yanı sıra uzmanlar Belarus-Polonya hududunda artan mülteci sayısının da Berlin’in çözmesi gereken problemlerden biri olacağını düşünüyorlar. Belarus Lideri Aleksandr Lukaşenko AB yaptırımlarının uygulanmasından daha sonra Irak’tan gelen mültecileri AB’ye yönlendirmeye başladı. Uzmanlar mülteci sayısı artarsa, Berlin’in AB’nin dış hudutlarında sert bir yaklaşım uygulamakla AB ortasında makul bir göçmen dağılımı içinde seçim yapmak zorunda kalacağını söylüyorlar.

Bir diğer sorun da AB içerisinde hukukun üstünlüğü ihtilafında Merkel daha sonrası federal hükümetin ne kadar belirleyici olacağı. AB Komitesi, 7 Eylül’de, Polonya’da hükümetin uygulamalarının yargı bağımsızlığına ziyan verdiği nedeni öne sürülerek Avrupa Adalet Divanından bu ülkeye para cezası vermesini istemişti. AB Kurulu hukukun üstünlüğü kriterlerine sıkı sıkıya bağlı kalmakta ısrar ederken, Merkel yakın vakitte Varşova ziyareti sırasında diyaloğa vurgu yaptı. Bilhassa Yeşiller Merkel’in bu tavrını eleştirmişlerdi. Yeşiller, gelecekteki federal hükümette yer alırlarsa, AB’nin anayasal ihlallere karşı geçmişte olduğundan daha sıkı bir aksiyonda bulunmasını savunması gerektiğini düşünüyorlar.

ABD İLE BAĞLANTILAR

ABD, Asya ve Çin’e daha fazla ağırlaşmak için birtakım bölgelerden çekildi. Bu bölgelerde Avrupa ve Almanların çatışmalara tahlil bulma konusunda daha fazla sorumluluk alması gerekecek.

Ayrıyeten Biden idaresi Almanya’dan Batı’nın Çin ve Rusya’ya yönelik ortak bir strateji bulmasına yardımcı olmasını umuyor. Fakat Almanya, Çin’le ticarete epeyce daha bağımlı ve coğrafik olarak Rusya’ya ABD’den epey daha yakın. Bu niçinle her federal hükümet için bu iki ülkeyi eleştirmenin ne kadar ziyan getireceğini hesaplaması gerekiyor. ABD İran’a karşı da ortak hareket etmeyi bekliyor. Bir öbür sorun de ABD’de Cumhuriyetçilerin Biden üzerinde Kuzey Akım 2 projesi niçiniyle kurdukları baskı. Bu da Almanya’nın yeni hükümetini bekleyen bir öbür sorun olmaya devam ediyor.

RUSYA SİYASETİ

Yeni kurulacak hükümetin 16 yıl şansölye olarak nazaranv yapan Merkel’den epeyce daha az deneyimli olacağı kesin. Suriye siyaseti, göç baskısı, Kuzey Akım 2 doğalgaz boru çizgisi projesi, insan hakları ihlalleri, Doğu Ukrayna sorunu üzere güç mevzular yeni hükümetin Rusya ajandasında yer alacak. Yeşiller, Rusya’daki insan hakları ihlallerine daha sert reaksiyon verebilir. Ayrıyeten Kremlin’in iklim değişikliği konusunda daha açık davranması için zorlayabilir. SPD ise Putin’e karşı daha uzlaşmacı olacaktır.

Lakin Alman-Rus siyasetinde da radikal bir değişiklik beklenmiyor. Lakin Putin yeni kurulacak Berlin hükümetinin kararlılığını test edecektir. Birinci vakit içinder ihtilaflı konularda Kremlin biraz daha yüksek tondan açıklamalar yapması ihtimal dâhilinde yer alıyor.

ALMANYA’NIN ORTA DOĞU SİYASETİ VE SİLAH SATIŞI

Ortadoğu ülkeleri Alman askeri teçhizatının ana alıcılarından biri. Berlin Bilim ve Siyaset Vakfı (SWP) tarafınca yapılan bir tahlile bakılırsa, 2017’den 2019’a kadar Mısır, Cezayir, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne onayladığı 6,1 milyar euroluk silah satışı, yaklaşık toplam silah ihracat lisansı pahasının yaklaşık üçte birini oluşturdu. Uzmanlar seçimden daha sonra Alman silah ihracat siyasetinde yeni bir düzenleme bekliyor. Kurulacak yeni hükümette koalisyonda Yeşiller’in yer alması halinde Körfez monarşilerine ve Kuzey Afrika devletlerine eskisinden daha az silah ihracatı yapılması mümkün görünüyor.

Yeni Alman hükümeti, Afganistan’dan toplu göçü önlemek için İran’la eskisinden daha yakın çalışıp çalışmama sıkıntısıyla da karşı karşıya kalacak. Tahran, iki milyondan fazla Afgan mülteciyi Avrupa’ya göndermekle tehdit ediyor. Tahran, Avrupalıları İran nükleer programı müzakerelerinde taviz vermeye ikna etmek istiyor.

Almanya’nın yeni hükümeti Türkiye’yi daha fazla eleştirecektir. Fakat Türkiye konusunda fazlaca önemli bir politik değişikliği kimse beklemiyor.

MERKEL daha sonraSI ÇİN SİYASETİ

Merkel’in Lider Xi Jinping idaresindeki giderek otoriterleşen Çin’e yönelik dostça rotasının devam etmesi pek mümkün görünmüyor. ABD ve Avrupa Birliği yeni kurulacak hükümetin Çin’i Merkel üzere ekonomik bir ortak olarak değil, sistemik bir rakip olarak görmesini umuyor.

FDP ve bilhassa Yeşiller, Çin’e karşı daha bedel odaklı bir politikayı savunuyorlar. Çin’in üniversal insan hakları ihlallerine karşı daha kuvvetli bir yaptırıma tabi tutulmasını istiyorlar. SPD ve Birlik Çin konusunda biraz temkinli davranıyor.

Almanya’da birfazlaca kişi otokratik rejimleri desteklemek yerine insan haklarını ve sivil toplumların güçlendirilmesini öngoren bir dış politikayı merkeze yerleştirmesi gerektiğini savunuyor yahut bekliyor. Seçimden daha sonra yeni kurulacak hükümetin bu biçimde bir yöneliminin olup olmayacağını ise kurulacak koalisyon gösterecek.

ALINTIDIR
 
Üst