Bebeklik ve çocukluk en epeyce muhafazaya gereksinim duyulan hastalık istikametinden risk taşıyan dönemlerdendir. Sıfır bir yaş ortası periyoda ”bebeklik” ve bebeklikten adölensan periyoda kadar olan periyoda de ”çocukluk” denir(Bayar,2019).
Organların büyümesi ve işlevlerinin olgunlaşması ile bağlı olarak ilerleyici gelişimsel değişiklikler özetlemek gerekirse büyüme ve gelişme çocukluk,bebeklik devrinde pek kıymetlidir. Bu süreçte hastalık çocukların ve bebeklerin sıhhatini ziyadesiyle olumsuz tesirler buda hastanede yatarak yada ayakta tedaviyi , ilaç kullanmasını kaçınılmaz hale getirir. Hasta güvenliği açısından düşünüldüğünde ilaç uygulamaları hastalık esnasında kıymetli yer fiyat lakin bebeklerde ve çocuklarda fizyolojik yapı farklılıklarından dolayı ilaç uygulamaları olağan yetişkin bireylere bakılırsa epey daha fazla risklidir(Çalışır,2020).
İlaçların zararsız metabolitlere dönüştürülüp toksisitenin ortadan kaldırılmasında karaciğer enzimleri rol oynar.1-6 yaş kümesi çocuklarda ve bilhassa yenidoğanlarda ilaç metabolizmasında rol oynayan bu enzimlerin aktiviteleri yetişkinlere nazaran düşüktür. İlaç metabolizmasında bakılırsavli öteki bir organ olan böbrek bilhassa bebeklerde gereğince gelişmemiştir doğumdan 6-12 ay daha sonra yetişkin seviyelerine ulaşabilir(Bayar,2019). Bebek ve çocuklarda ilaç metabolizmasına tesir eden bir öteki faktör bağırsak emilimi sağlayan yüzey alanının az olması ve bağırsak geçiş mühletinin kısa olması ilaç emiliminin gecikmeli olduğunu gösterebilmektedir. 2 yaşına kadar azalan mide pH’sıda ilaç metabolizmasını etkileyen gastrointestinal sistem faktörlerindendir(Çalışır,2020). Yenidoğanlar, çocuklara ve yetişkinlere bakılırsa daha yüksek oranda beden sıvısı daha düşük oranda yağ ve kas dokusuna sahiptir(Bayar,2019). Bu durum ilaç dağılımında farklılıklara yol açabilir.Tüm bunlar ilaç dağılımını , ilaç metabolizmasını etkilediği üzere dolaylı yoldan besin ilaç etkileşimini de tesirler. Muhtemel bir besin ilaç etkileşimi durumunda bebekler ve çocuklar sayılan bu fizyolojik farklılıklardan dolayı yetişkinlere daha büyük risk altındadır. Bu küme hastalarda öbür bir risk ise ilaç uygulamalarıyla ilgili kuvvetlikler tedavinin tesirini azaltmasına sebep olurken bir de besinle karşılıklı etkileşmesi hem tedavi birebir vakitte besin eksikliği için risk oluşturmaktadır. Oluşan besin eksikleri farklı problemler oluşturabilmektedir. Örneğin adölesanlarda ve çocuklarda Valproik asit ve lityum üzere psikiyatrik ilaçlarının kullanması besinlerin biyoyararlanımını değiştirir. Ayrıyeten karbamazepin ve fentoin üzere antiepileptiklerin kullanması folik asit düzeyinde azalmaya sebep olur . Folik asit yetersizliğinin sözel bellek hünerlerinde azalmaya niye olduğu bilinmektedir(Çorum,2016).
Bebek ve çocuklara uygulanacak ilaç dozları hesaplanırken ve ilaç besin etkileşimi irdelenirken fizyolojik farklılıkları kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır(Aksoy,2016).
Hastalık esnasında da büyüme gelişimin tam yakalanabilmesi için besin-ilaç etkileşiminin büyüme ve gelişmeye nasıl tesir edebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Beslenme durumuna ve büyümeye bağlı olarak değişen beden bileşimi, ilaç hareketi,metabolizması ve atılımı üzerinde tesirli olacaktır(Aksoy,2016). Bu yüzden çocuklarda besin-ilaç etkileşimini ve bunun büyümeyi nasıl etkilediğini takip etmek gerekli değerli almak pek önemlidir(Aksoy,2016).
Organların büyümesi ve işlevlerinin olgunlaşması ile bağlı olarak ilerleyici gelişimsel değişiklikler özetlemek gerekirse büyüme ve gelişme çocukluk,bebeklik devrinde pek kıymetlidir. Bu süreçte hastalık çocukların ve bebeklerin sıhhatini ziyadesiyle olumsuz tesirler buda hastanede yatarak yada ayakta tedaviyi , ilaç kullanmasını kaçınılmaz hale getirir. Hasta güvenliği açısından düşünüldüğünde ilaç uygulamaları hastalık esnasında kıymetli yer fiyat lakin bebeklerde ve çocuklarda fizyolojik yapı farklılıklarından dolayı ilaç uygulamaları olağan yetişkin bireylere bakılırsa epey daha fazla risklidir(Çalışır,2020).
İlaçların zararsız metabolitlere dönüştürülüp toksisitenin ortadan kaldırılmasında karaciğer enzimleri rol oynar.1-6 yaş kümesi çocuklarda ve bilhassa yenidoğanlarda ilaç metabolizmasında rol oynayan bu enzimlerin aktiviteleri yetişkinlere nazaran düşüktür. İlaç metabolizmasında bakılırsavli öteki bir organ olan böbrek bilhassa bebeklerde gereğince gelişmemiştir doğumdan 6-12 ay daha sonra yetişkin seviyelerine ulaşabilir(Bayar,2019). Bebek ve çocuklarda ilaç metabolizmasına tesir eden bir öteki faktör bağırsak emilimi sağlayan yüzey alanının az olması ve bağırsak geçiş mühletinin kısa olması ilaç emiliminin gecikmeli olduğunu gösterebilmektedir. 2 yaşına kadar azalan mide pH’sıda ilaç metabolizmasını etkileyen gastrointestinal sistem faktörlerindendir(Çalışır,2020). Yenidoğanlar, çocuklara ve yetişkinlere bakılırsa daha yüksek oranda beden sıvısı daha düşük oranda yağ ve kas dokusuna sahiptir(Bayar,2019). Bu durum ilaç dağılımında farklılıklara yol açabilir.Tüm bunlar ilaç dağılımını , ilaç metabolizmasını etkilediği üzere dolaylı yoldan besin ilaç etkileşimini de tesirler. Muhtemel bir besin ilaç etkileşimi durumunda bebekler ve çocuklar sayılan bu fizyolojik farklılıklardan dolayı yetişkinlere daha büyük risk altındadır. Bu küme hastalarda öbür bir risk ise ilaç uygulamalarıyla ilgili kuvvetlikler tedavinin tesirini azaltmasına sebep olurken bir de besinle karşılıklı etkileşmesi hem tedavi birebir vakitte besin eksikliği için risk oluşturmaktadır. Oluşan besin eksikleri farklı problemler oluşturabilmektedir. Örneğin adölesanlarda ve çocuklarda Valproik asit ve lityum üzere psikiyatrik ilaçlarının kullanması besinlerin biyoyararlanımını değiştirir. Ayrıyeten karbamazepin ve fentoin üzere antiepileptiklerin kullanması folik asit düzeyinde azalmaya sebep olur . Folik asit yetersizliğinin sözel bellek hünerlerinde azalmaya niye olduğu bilinmektedir(Çorum,2016).
Bebek ve çocuklara uygulanacak ilaç dozları hesaplanırken ve ilaç besin etkileşimi irdelenirken fizyolojik farklılıkları kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır(Aksoy,2016).
Hastalık esnasında da büyüme gelişimin tam yakalanabilmesi için besin-ilaç etkileşiminin büyüme ve gelişmeye nasıl tesir edebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Beslenme durumuna ve büyümeye bağlı olarak değişen beden bileşimi, ilaç hareketi,metabolizması ve atılımı üzerinde tesirli olacaktır(Aksoy,2016). Bu yüzden çocuklarda besin-ilaç etkileşimini ve bunun büyümeyi nasıl etkilediğini takip etmek gerekli değerli almak pek önemlidir(Aksoy,2016).