Onur Özdamar, 2008 yılında bir bankada gişe vazifelisi olarak çalışmaya başladı. Banka tarafınca imzalatılan kontratta fazla mesaiye ait şu unsur yer alıyordu:
“Çalışan, İşverence gerekli görüldüğü takdirde yasal sonlar ortasında fazla çalışma yapmayı kabul ve taahhüt eder. Bu fazla çalışmalara ait fiyat Çalışanın asıl fiyatının içerisindedir.”
Özdamar 7 yılın sonunda 2015’te işten kovuldu. İşyerinde inanç ve huzuru bozacak, maddi ziyana yol açacak fiillerde bulunduğu münasebet gösterildi. Patron 18.977,13 TL kıdem tazminatını, 4.020,56 TL ihbar tazminatı ile 1.035,77 TL fiyata dönüşen yıllık müsaade alacağını müracaatçıya 1/6/2015 tarihinde ödedi.
Sözcü’nün haberine bakılırsa; Özdamar İş Mahkemesi’nde dava açtı. Kıdem, ihbar ve yıllık müsaade alacaklarının eksik yattığını, fazla mesaisinin hiç ödenmediğini belirtti. Patron karşılık dilekçesinde eksik ödeme savını inkar etti. Fazla çalışmasının da bulunmadığını söz etti.
Mahkemede dinlenen iki eski çalışan akşamları 20.00-20.30’a kadar fazla mesai yaptığını beyan etti.
PATRON KIDEMİ, İHBARI EKSİK HESAPLAMIŞ
Mahkemenin atadığı uzman tarafınca hazırlanan raporda çalışana 619,98 TL kıdem tazminatının, 319,06 TL ihbar tazminatının ve 50,01 TL yıllık müsaade fiyatının eksik ödendiği tespit edildi.
FAZLA MESAİ YAPTIĞI TESPİT EDİLDİ
Raporda ayrıyeten çalışanın haftada beş saat olmak üzere yılda 260 saat fazla mesai yaptığı saptaması yapıldı.
Birebir uzman ek raporunda, çalışana ödenmesi gereken çok çalışma fiyatı -yüzde otuz hakkaniyet indirimi yapıldıktan daha sonra- 5.867,93 TL olarak hesaplandı.
MAHKEME ÇALIŞANI HAKLI BULDU
Mahkeme davayı kabul etti. sonucun öne sürülen sebebinde, fazla çalışma yaptırmak için patron tarafınca emekçiden her yıl başında onay alınması gerektiği söz edildi. Müracaatçının mukaveleyle istek gösterdiği fazla çalışmanın yalnızca birinci yıl geçerli olduğuna işaret eden İş Mahkemesi, patronun devam eden senelerda başvurucudan onay aldığını ispatlayamadığı kararına ulaştı.
Patron karara karşı istinaf yoluna gitti. Adana Bölge Adliyesi istinaf istemini kabul etti. Mahkemenin hükmettiği kıdem ve ihbar tazminatlarını azalttı. Fazla mesai tarafında ise davayı kesin olarak reddetti.
öne sürülen sebebinde tartışmalı olan konunun fazla çalışma onayının her yıl çalışandan alınmasının gerekip gerekmediği olduğunu kaydetti.
Onur Özdamar, bu sonucun akabinde belgeyi Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı ve ferdî müracaatta bulundu.
“BÖLGE MAHKEMESİNİN AĞIR HATASI”
Yüksek Mahkeme yaptığı incelemede şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
– Emekçinin fazladan çalıştırılmasının kanuna uygun olmadığı hâllerde öncesinden verilmiş isteğin varlığından hareketle fazla çalışma fiyatından feragat edildiği çıkarımı yapılamaz.
– Müracaatçının fiyat talep etmeksizin fazla çalışmaya istek gösterdiği kabul edilse bile bu isteğin emredici kararlara alışılmamış olarak gerçekleştirilen çok çalışmayı da kapsadığı söylenemez.
– Bölge Adliye Mahkemesi sonucundaki yaklaşım müracaatçının fazla çalıştırıldığı periyotta yürürlükte olan mevzuata bakılırsa onay kuralının bulunduğunu gözardı etmektedir.
– 25/8/2017 tarihinde yürürlüğe giren mevzuat fazla çalışma için iş mukavelesi imzalanırken verilen onayı kâfi görmekte ise de geçmişte her yılın başında onay alınmadan gerçekleştirilen çok çalışmaları tüzel hâle getirmemektedir.
– Bölge Adliye Mahkemesi’nin ağır yanılgı teşkil eden bu değerlendirmesi müracaatçının ölçüsüz bir külfete maruz bırakılmasına ve patron ile emekçinin menfaatleri içinde önemli bir dengesizliğin oluşmasına yol açmış, bu niçinle devletin Anayasa’nın 35. unsurunun öngördüğü müspet yükümlülüklerin ihlal edilmesi kararınu doğurmuştur.
KARAR: FAZLA MESAİNİN ÖDENMESİNE
Açıklanan münasebetlerle;
Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ait tezin kabul edilebilir olduğuna,
Anayasa’nın 35. unsurunda garanti altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine,
sonucun bir meselain mülkiyet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için bir daha yargılama yapılmak üzere Mersin 2. İş Mahkemesine gönderilmesine,
Oybirliğiyle karar verildi.”
“Çalışan, İşverence gerekli görüldüğü takdirde yasal sonlar ortasında fazla çalışma yapmayı kabul ve taahhüt eder. Bu fazla çalışmalara ait fiyat Çalışanın asıl fiyatının içerisindedir.”
Özdamar 7 yılın sonunda 2015’te işten kovuldu. İşyerinde inanç ve huzuru bozacak, maddi ziyana yol açacak fiillerde bulunduğu münasebet gösterildi. Patron 18.977,13 TL kıdem tazminatını, 4.020,56 TL ihbar tazminatı ile 1.035,77 TL fiyata dönüşen yıllık müsaade alacağını müracaatçıya 1/6/2015 tarihinde ödedi.
Sözcü’nün haberine bakılırsa; Özdamar İş Mahkemesi’nde dava açtı. Kıdem, ihbar ve yıllık müsaade alacaklarının eksik yattığını, fazla mesaisinin hiç ödenmediğini belirtti. Patron karşılık dilekçesinde eksik ödeme savını inkar etti. Fazla çalışmasının da bulunmadığını söz etti.
Mahkemede dinlenen iki eski çalışan akşamları 20.00-20.30’a kadar fazla mesai yaptığını beyan etti.
PATRON KIDEMİ, İHBARI EKSİK HESAPLAMIŞ
Mahkemenin atadığı uzman tarafınca hazırlanan raporda çalışana 619,98 TL kıdem tazminatının, 319,06 TL ihbar tazminatının ve 50,01 TL yıllık müsaade fiyatının eksik ödendiği tespit edildi.
FAZLA MESAİ YAPTIĞI TESPİT EDİLDİ
Raporda ayrıyeten çalışanın haftada beş saat olmak üzere yılda 260 saat fazla mesai yaptığı saptaması yapıldı.
Birebir uzman ek raporunda, çalışana ödenmesi gereken çok çalışma fiyatı -yüzde otuz hakkaniyet indirimi yapıldıktan daha sonra- 5.867,93 TL olarak hesaplandı.
MAHKEME ÇALIŞANI HAKLI BULDU
Mahkeme davayı kabul etti. sonucun öne sürülen sebebinde, fazla çalışma yaptırmak için patron tarafınca emekçiden her yıl başında onay alınması gerektiği söz edildi. Müracaatçının mukaveleyle istek gösterdiği fazla çalışmanın yalnızca birinci yıl geçerli olduğuna işaret eden İş Mahkemesi, patronun devam eden senelerda başvurucudan onay aldığını ispatlayamadığı kararına ulaştı.
Patron karara karşı istinaf yoluna gitti. Adana Bölge Adliyesi istinaf istemini kabul etti. Mahkemenin hükmettiği kıdem ve ihbar tazminatlarını azalttı. Fazla mesai tarafında ise davayı kesin olarak reddetti.
öne sürülen sebebinde tartışmalı olan konunun fazla çalışma onayının her yıl çalışandan alınmasının gerekip gerekmediği olduğunu kaydetti.
Onur Özdamar, bu sonucun akabinde belgeyi Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı ve ferdî müracaatta bulundu.
“BÖLGE MAHKEMESİNİN AĞIR HATASI”
Yüksek Mahkeme yaptığı incelemede şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
– Emekçinin fazladan çalıştırılmasının kanuna uygun olmadığı hâllerde öncesinden verilmiş isteğin varlığından hareketle fazla çalışma fiyatından feragat edildiği çıkarımı yapılamaz.
– Müracaatçının fiyat talep etmeksizin fazla çalışmaya istek gösterdiği kabul edilse bile bu isteğin emredici kararlara alışılmamış olarak gerçekleştirilen çok çalışmayı da kapsadığı söylenemez.
– Bölge Adliye Mahkemesi sonucundaki yaklaşım müracaatçının fazla çalıştırıldığı periyotta yürürlükte olan mevzuata bakılırsa onay kuralının bulunduğunu gözardı etmektedir.
– 25/8/2017 tarihinde yürürlüğe giren mevzuat fazla çalışma için iş mukavelesi imzalanırken verilen onayı kâfi görmekte ise de geçmişte her yılın başında onay alınmadan gerçekleştirilen çok çalışmaları tüzel hâle getirmemektedir.
– Bölge Adliye Mahkemesi’nin ağır yanılgı teşkil eden bu değerlendirmesi müracaatçının ölçüsüz bir külfete maruz bırakılmasına ve patron ile emekçinin menfaatleri içinde önemli bir dengesizliğin oluşmasına yol açmış, bu niçinle devletin Anayasa’nın 35. unsurunun öngördüğü müspet yükümlülüklerin ihlal edilmesi kararınu doğurmuştur.
KARAR: FAZLA MESAİNİN ÖDENMESİNE
Açıklanan münasebetlerle;
Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ait tezin kabul edilebilir olduğuna,
Anayasa’nın 35. unsurunda garanti altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine,
sonucun bir meselain mülkiyet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için bir daha yargılama yapılmak üzere Mersin 2. İş Mahkemesine gönderilmesine,
Oybirliğiyle karar verildi.”