ahmetbeyler
Active member
İşgal altındaki Anadolu ve Rumeli topraklarında, Mustafa Kemal Paşa‘nın önderliğinde Kurtuluş Savaşı’nı başlatacak ve Cumhuriyete giden yolda adımlar atılmasını sağlayacak Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 102 yıl evvel bugün açıldı. TBMM’nin açılışı, kurtuluş gayretinin en kıymetli safhalarından birisi oldu. Osmanlı İmparatorluğu’nun 1. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasının akabinde, Mondros Mütarekesi’ne karşın ülkenin işgal edilmeye başlanması üzerine Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı.
Amasya ile Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlar, ”Ulusun egemenliğini bir daha ulusun sağlayacağı”nı ortaya koydu.
1919 sonbaharında yapılan seçimlerden daha sonra Osmanlı Mebusan Meclisi 12 Ocak 1920’de, 168 üyesinden 162’sinin iştirakiyle toplandı.
Mustafa Kemal, Erzurum mebusu seçilmişti lakin o Ankara’da kaldı. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti yanlısı milletvekillerinin çoğunlukta olduğu bu Meclis, 28 Ocak 1920’de yaptığı kapalı oturumda Misakımilli’yi kabul etti. İstanbul’un 16 Mart’ta işgali ve Ulusal Uğraş yanlılarının tutuklanmaya başlamaları üzerine, milletvekilleri ve aydınlar, Ankara’ya kaçmaya başladı.
Mebusan Meclisi de 18 Mart’ta son sefer toplanarak, Meclisin süresiz olarak tatil edilmesini kararlaştırdı. Mustafa Kemal, 19 Mart 1920’de yayımladığı genelgeyle ”Ankara’da olağanüstü yetkili bir Meclis”in toplanacağını duyurdu.
Genelgede, ”Ulusun bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak tedbirleri düşünüp uygulamak üzere ulusça olağanüstü yetki verilecek bir Meclisin Ankara’da toplantıya çağrılması ve dağıtılmış olan mebuslardan Ankara’ya gelebileceklerin de bu Meclise katılmaları” istendi.
Bu emelle yapılacak seçimle belirlenen milletvekilleri ile dağıtılan Osmanlı Mebusan Meclisinden kaçarak Ankara’ya gelebilenlerden 84’ü, birinci Meclist’e yer aldı. Mustafa Kemal, 22 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin açılışını duyurduğu genelgesinde ise bundan bu biçimde ”bütün sivil ve askeri makamların ve bütün ulusun buyruk alacağı en yüksek kat”ın bu Meclis olacağını kaydetti. 23 Nisan 1920’de, Hacıbayram Mescidi’nde cuma namazı kılınıp, kurbanlar kesildikten daha sonra birinci TBMM, İttihat ve Terakki Kulübü olarak yapılan binada açıldı.
Cumhuriyete giden yolda büyük adımlar atılmasını sağlayacak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 102 yıl evvel 23 Nisan’da açılması, Türkiye Cumhuriyetinin kurtuluş gayretinin en değerli safhalarından birisi oldu.
Ulusal irade
TBMM, açıldığından bu yana ulusal iradenin yansımasının simgesi oldu. TBMM’nin birinci Lideri Mustafa Kemal Atatürk, 1 Mart 1920 tarihinde Meclisin 4. toplantı yılının açılışında da bunun kıymetine dikkati çekti. Atatürk’ün kelamları tutanaklara şu biçimde yansıdı:
“Hep birlikte bakışlarımızı, vicdanımızın merkezi olan millete dikelim. Orada faziletin, vefa ve içten bağlılığın, yenileme dileğinin, egemenlik aşkının ve geleceğin sönmeyen ateşi yanmaktadır. Bu kutsal ateş, kendi ortasındaki bilgisizlik ve karanlığı yakacak ve bağımsızlığımızın önüne dikilecek olan bütün pürüzleri yıkacaktır. Efendiler, millet önünde, onun hak ettiği bağımsızlığın önünde, onun layık olduğu gelişme ve yenileme isteği önünde, her kuvvet lakin milletin irade ve maksatlarına uymak kaidesiyle yaşayabilir. Milletin irade ve maksatlarına uymayanların talihi hüsrandır, çökmedir”
Amasya ile Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlar, ”Ulusun egemenliğini bir daha ulusun sağlayacağı”nı ortaya koydu.
1919 sonbaharında yapılan seçimlerden daha sonra Osmanlı Mebusan Meclisi 12 Ocak 1920’de, 168 üyesinden 162’sinin iştirakiyle toplandı.
Mustafa Kemal, Erzurum mebusu seçilmişti lakin o Ankara’da kaldı. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti yanlısı milletvekillerinin çoğunlukta olduğu bu Meclis, 28 Ocak 1920’de yaptığı kapalı oturumda Misakımilli’yi kabul etti. İstanbul’un 16 Mart’ta işgali ve Ulusal Uğraş yanlılarının tutuklanmaya başlamaları üzerine, milletvekilleri ve aydınlar, Ankara’ya kaçmaya başladı.
Mebusan Meclisi de 18 Mart’ta son sefer toplanarak, Meclisin süresiz olarak tatil edilmesini kararlaştırdı. Mustafa Kemal, 19 Mart 1920’de yayımladığı genelgeyle ”Ankara’da olağanüstü yetkili bir Meclis”in toplanacağını duyurdu.
Genelgede, ”Ulusun bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak tedbirleri düşünüp uygulamak üzere ulusça olağanüstü yetki verilecek bir Meclisin Ankara’da toplantıya çağrılması ve dağıtılmış olan mebuslardan Ankara’ya gelebileceklerin de bu Meclise katılmaları” istendi.
Bu emelle yapılacak seçimle belirlenen milletvekilleri ile dağıtılan Osmanlı Mebusan Meclisinden kaçarak Ankara’ya gelebilenlerden 84’ü, birinci Meclist’e yer aldı. Mustafa Kemal, 22 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin açılışını duyurduğu genelgesinde ise bundan bu biçimde ”bütün sivil ve askeri makamların ve bütün ulusun buyruk alacağı en yüksek kat”ın bu Meclis olacağını kaydetti. 23 Nisan 1920’de, Hacıbayram Mescidi’nde cuma namazı kılınıp, kurbanlar kesildikten daha sonra birinci TBMM, İttihat ve Terakki Kulübü olarak yapılan binada açıldı.
Cumhuriyete giden yolda büyük adımlar atılmasını sağlayacak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 102 yıl evvel 23 Nisan’da açılması, Türkiye Cumhuriyetinin kurtuluş gayretinin en değerli safhalarından birisi oldu.
Ulusal irade
TBMM, açıldığından bu yana ulusal iradenin yansımasının simgesi oldu. TBMM’nin birinci Lideri Mustafa Kemal Atatürk, 1 Mart 1920 tarihinde Meclisin 4. toplantı yılının açılışında da bunun kıymetine dikkati çekti. Atatürk’ün kelamları tutanaklara şu biçimde yansıdı:
“Hep birlikte bakışlarımızı, vicdanımızın merkezi olan millete dikelim. Orada faziletin, vefa ve içten bağlılığın, yenileme dileğinin, egemenlik aşkının ve geleceğin sönmeyen ateşi yanmaktadır. Bu kutsal ateş, kendi ortasındaki bilgisizlik ve karanlığı yakacak ve bağımsızlığımızın önüne dikilecek olan bütün pürüzleri yıkacaktır. Efendiler, millet önünde, onun hak ettiği bağımsızlığın önünde, onun layık olduğu gelişme ve yenileme isteği önünde, her kuvvet lakin milletin irade ve maksatlarına uymak kaidesiyle yaşayabilir. Milletin irade ve maksatlarına uymayanların talihi hüsrandır, çökmedir”